“Làng đại học” nơi vùng quê nghèo khó

Hiện nay số lượng người của làng đang học tại các trường đại học phải có đến hàng trăm. Tỷ lệ học sinh thi đậu vào các trường đại học, cao đẳng… của xã tăng theo từng năm, năm sau cao hơn năm trước, có năm tăng hơn 20%. Điều đặc biệt, đa phần là con em những gia đình nông dân nghèo khó, phải chạy ăn đắp đổi từng mùa. Thậm chí có em gia đình còn đặc biệt hoàn cảnh, khó khăn, nhưng điểm thi lại khá cao.

Em Lê Đình Minh, nhà có hai anh em, ba mẹ ly hôn, hai anh em sống với ba. Minh thi đậu vào Trường Sĩ quan Thông tin năm 2006. Ông Lê Đình Lấu (ba của Minh), xúc động nói: “Nhiều lúc nghĩ cũng khổ, cháu định bỏ học để phụ giúp ba nuôi em. Nhưng tôi vẫn động viên cháu, dù kham khổ đến mấy con cũng phải học. Đời ba đã thất học thì con phải thành tài để mở mày mở mặt với bà con, xóm làng, không để ảnh hưởng tới thanh danh của làng”.

Em Lê Văn Tài, con bà Lê Thị Tơ, gia cảnh còn bi đát hơn. Một mẹ, một con, côi cút nuôi nhau, mẹ lại bị ung thư. Vượt lên nỗi đau, Tài vừa gắng làm lụng nuôi mẹ, kiếm tiền thuốc thang cầm cự cuộc sống cho mẹ, vừa tranh thủ học hành. Năm 2007, Tài thi đậu đại học sư phạm toán với 24 điểm.

Điều đặc biệt, ở Hương Chữ các em đi thi đại học đậu rất cao nhưng lại rất ít người qua các lò luyện thi ở thành phố. Hầu như ở tất cả các thôn, làng đều có lớp luyện thi cho các em do chính những người trong làng tự tổ chức và lên lớp. Thầy giáo chỉ là anh nông dân, sáng cày ruộng, tối lên bục giảng, không hề có mảnh bằng… lận lưng, vậy mà lớp luyện lúc nào cũng chật kín người.

Anh Hà Cảnh Lượm, thôn La Chữ, từ lâu đã được mọi người tôn kính gọi là thầy. Lớp học được tổ chức ngay trong căn nhà cấp bốn, tường nham nhở, ám khói. Bàn ghế chỉ là bàn thờ, giường, chõng, thậm chí là… nền nhà, nhưng học sinh vẫn đến ngồi kín nhà, tràn ra cả hiên, ngửa cổ nuốt từng lời thầy giảng. Thầy Lượm là người có uy tín nhất về luyện thi học sinh giỏi.

Ở cụm 2, La Chữ thì có lớp học của thầy Nguyễn Đăng Chương. Chương học ở Trường ĐH Nông - Lâm Huế, vì bận học nên chỉ tranh thủ thứ bảy, chủ nhật mới tổ chức dạy thêm. Hè năm 2004, Nguyễn Đăng Phong (anh trai Chương), tốt nghiệp ĐH Bách Khoa Đà Nẵng chờ việc. Thấy phong trào học của các em thì sôi nổi mà nhiều em lại không có tiền đi học thêm ngoài, Phong nảy ra ý tưởng mở lớp học miễn phí cho các em. Ở các thôn khác có các lớp học của thầy Quang, Triều, Ninh, Quý… cũng tổ chức dạy kèm cho các em.

Học trở thành phong trào tự giác, còn dạy là tự nguyện. Các lớp học được hình thành từ tâm nguyện truyền chữ cho trò, 100% miễn phí. Các thầy không hề đòi hỏi bất cứ một chế độ nào.

Người ta bảo, Hương Chữ nghĩa là cái chữ tỏa hương, ước nguyện ngày xưa của cha ông khi đặt tên làng. Có lẽ đúng, ước nguyện ấy bây giờ đang được các thế hệ người làng Hương Chữ nuôi dưỡng để truyền thống của làng rạng danh.

Theo Quân Đội Nhân Dân