Nguyễn Võ Nghiêm Minh: Giới làm phim không đánh giá cao Oscar!

Lần đầu tiên tham dự Berlinale và tham gia một chương trình làm việc chính thức, anh có sự đánh giá nào về LHP này và những LHP quốc tế khác mà anh từng tham dự?

Đây là một trong những LHP uy tín nhất thế giới và hoạt động theo nguyên tắc mở (Open). Thành viên Ban giám khảo thuộc nhiều quốc gia và nhiều thành phần làm phim khác nhau trong khi ở Oscar chỉ có thành viên của Viện Hàn Lâm Mỹ mới được đặc quyền này. Berlinale có 2 chương trình chính thức là Phim tranh giải và Panorama. Phim muốn lọt vào hạng mục tranh giải chính thức rất khó. Thường thì đó là những phim được chọn rất kỹ và phải là lần đầu được công chiếu vì Berlinale, Venice và Cannes - 3 LHP quan trọng nhất của châu Âu cạnh tranh nhau rất gay gắt, họ giành giật những phim quan trọng để tăng uy tín cho mình.

Nhưng có cảm giác LHP lần này quá chú trọng về nội dung phim nên làm khán giả có cảm giác hơi buồn tẻ, ít nhất là thiếu vắng các sao lớn...

Berlinale chú trọng rất nhiệu đến nội dung và chất lượng của phim tham dự nên không có được vẻ hào nhoáng như Oscar hay Cannes. Oscar nghiêng về tính thương mại và đánh bóng bên ngoài nhiều hơn còn Berlinale lại tập trung vào nghệ thuật của phim. Cannes có lẽ là cân bằng nhất, vừa mang tính thương mại nhưng vẫn lấp đầy tính nghệ thuật nên các minh tinh rất thích đến đây.

Thêm nữa, Oscar thuộc bản quyền của kênh truyền hình ABC và mọi năm tiền thu từ quảng cáo có thể lên đến 11 tỉ USD và con số này đã che lấp mọi thứ. Nhưng cũng phải thừa nhận Oscar được ngụy trang bởi vầng hào quang quá lớn. Nhưng ở đâu cũng vậy, người ta luôn cần đến những thủ đoạn để đánh bóng tên tuổi của mình. Ngay cả Oscar cũng thế, bên trong nó cũng có nhiều khía cạnh hết sức xấu xa.

Báo chí Mỹ cho rằng BGK đã quá cũ, cách làm việc nhiều năm không thay đổi và rất nhiều phim nước ngoài có giá trị đã bị lọt sổ...

Quả vậy, cách làm việc của Ban Giám khảo hạng mục Phim nước ngoài hay nhất bao năm nay vẫn thế. Họ bảo thủ và không chịu thay đổi. Thêm nữa, BGK rất dễ bị mua chuộc vì các thành viên BGK không được thay đổi liên tục như các LHP khác. Ở các LHP khác, chỉ khi chương trình LHP chính thức được công bố thì danh sách BGK mới rõ ràng…

Trước nay nhiều người vẫn cho rằng Oscar là một cái gì đó hết sức kinh khủng nhưng thực chất nó có hoàn hảo như những gì người ta ra sức đánh bóng? Thực ra tầm của Oscar có lớn như người ta vẫn lầm tưởng và các nhà làm phim đánh giá giải thưởng này như thế nào?

Thực ra không phải vì tôi không được dự tranh Oscar mà nói điều này, thật sự có rất nhiều đoàn làm phim đã từ chối không gửi phim tham dự như Thái Lan gần đây chẳng hạn. Thực tình tôi cũng không quan tâm đến danh sách đề cử năm nay lắm vì Venice, Cannes và Berlinale khiến tôi chú ý hơn. Oscar có vầng hào quan được đánh bóng quá lâu và tính phổ biến của Hollywood lại quá lớn. Cứ cái gì dính dáng đến Hollywood là nó được chú ý. Trên thực tế, LHP gây tiếng vang và được giới làm nghề trân trọng lại là Cannes chứ không phải Oscar.

"Mùa len trâu" đã quá thành công, đã đi tới 40 LHP lớn nhỏ. Anh có sợ thành công của nó sẽ gây sức ép với các phim sau này của mình?

Không, vì tôi nghĩ mỗi phim mỗi khác. Dự án tôi mang tới Berlinale lần này hoàn toàn khác với phong cách làm "Mùa len trâu". Sau bộ phim đó tôi gần như chịu một cơn khủng hoảng về tinh thần, nằm liệt giường hơn 2 tháng trời vì đã vắt kiệt sức cho bộ phim, bị kiệt quệ về cảm xúc đến mức tiếp xúc với người thân trong gia đình cũng rất khó. Lần này tôi sẽ làm khác. Đó sẽ là một phim nói tiếng Anh, quay ở Mỹ, sẽ có một diễn viên Việt Nam và phần còn lại sẽ là của Mỹ hoặc châu Âu.

Hạnh Phương

(từ Berlin)