Mưa đầu mùa chợt nhớ món cá rô đồng kho tương...

Ấy là khi, sau trận mưa rào đầu mùa, gặp dòng nước mát, các loài cá sống trong ao rủ nhau tề tựu cùng mở hội quanh bờ. Cá trôi, cá chép, cá diếc điềm đạm hơn, bơi quẩn quanh đón dòng nước chảy. Riêng những chú rô đồng thì thi nhau lóc lên bờ như muốn thoát ra khỏi cái ao tù nhỏ bé, chật hẹp để được vùng vẫy tha hồ trên những nơi sông rộng, bờ xa.

Mùa này, ở các vùng quê cũng là lúc lúa trổ bông khi ruộng bắt đầu cạn bớt nước. Nước từ ruộng này chảy xuống ruộng kia. Nơi các ngõ nước từ đám ruộng này chảy xuống đám ruộng khác là nơi cư trú của rất nhiều cá rô đồng, chỉ cần dùng lờ hoặc đem gàu, rổ ra các vũng nước này xúc một lát thể nào cũng có cá đem về.

Cá rô cứ có mưa rào là rạch lên bờ nên rất dễ bắt. Cá rô thời điểm này đã vào mùa, các món ăn từ cá rô đồng mùa này cũng là ngon và béo nhất nhưng khi bắt phải cẩn thận! Vì vây và mang cá rất sắc có thể làm mình bị đứt tay.

Cá rô đồng có thể dùng chế biến được nhiều món như kho tương, nấu canh cải, kho gừng…nhưng người ta bảo cá rô đồng kho tương là món ngon duy nhất được từ cá rô đồng.

Trước khi bỏ niêu chế tương kho, cá rô phải được mổ bỏ ruột, nướng vàng trên bếp than. Mục đích của việc phải nướng cá cho vàng, cháy xém lớp da bên ngoài là để cá có mùi thơm, không bị tanh. Khi con cá xém vàng đủ độ, phủi hết những than đen khói bụi bám quanh cá rồi mới kho.

Sau khi nướng xong người ta lấy một chiếc niêu đất, gừng tươi rửa sạch, dùng dao đập dập thân cây gừng sau đó cắt thành từng đoạn dài 3-4cm rồi lót vào đáy niêu.

Tiếp đó, lần lượt xếp toàn bộ số cá rô đã nướng vào nồi đổ tương vào xâm xấp cá, nêm thêm chút gia vị, hạt nêm, đường, rắc vài lát ớt vào nồi cá sau đó bắc lên bếp kho vừa lửa liu riu bởi lửa to nước tương nhanh cạn mà gia vị chưa kịp ngấm vào cá, mất ngon

Kho cá rô đồng nướng với tương không cần phải kho lâu như kho cá với dưa cải muối chua, hay khế, mà chỉ cần khoảng mươi, mười lăm phút, tuỳ theo lượng nước tương trong niêu cá.

Chỉ cần kho trên lửa nhỏ tới khi tương cạn còn một chút ở đáy niêu - chút nước tương này sẽ là nước chấm rau luộc rất đậm đà và khi đó cũng là lúc thực khách có thể thưởng thức cá rô đồng kho tương.

Trước khi bắc niêu cá xuống, công đoạn bắt buộc là phải nêm một chút gừng tươi (có thể cho lá gừng tươi, hoặc thân, củ giã nhuyễn đều được), bởi thiếu vị gừng, niêu cá sẽ mất đi độ ngon.

Cá rô đồng kho là món ăn thật dân dã từ tất cả các vùng quê đến thành thị đều cảm nhận được vị thơm, béo ngậy, bùi bùi từ món ăn này. Ngoài ra, nếu cá kho được kho trong nồi đất và ủ vùi trong tro nóng của rạ, rơm, vỏ trấu thì lúc đó coi như chúng ta đã được thưởng thức trọn vẹn hương vị của đồng quê Việt Nam.

Minh Phan (Tổng hợp)