Vị ngon những món ăn của dân tộc thiểu số ở Miền tây xứ Nghệ

Đến với các lễ hội du khách không những được tìm hiểu các phong tục tập tập quán của đồng bào dân tộc ở các miền sơn cước này mà còn được thưởng thức những món ăn lạ mà duy nhất mỗi năm chỉ có một lần trong lễ hội.

Đến với Lễ hội Pu Nhà Thầu (huyện Ký Sơn), Đền Vạn - Cửa Rào (ở Tương Dương) hay Hang Bua (huyện Quỳ Châu, tỉnh Nghệ An) du khách thập phương không chỉ biết đến những thiếu nữ Thái tuổi mười tám đôi mươi đẹp như những bông hoa rừng. Rồi đến những hoạt động trong lễ hội mang đậm chất bản sắc dân tộc đến ngỡ ngàng, vui vẻ và say đắm…

Và một cái đặc biệt đó là việc du khách sẽ được thưởng thức những món ăn truyền thống, đậm đà bản sắc dân tộc của đồng bào dân tộc Thái, Khơ Mú, Mông,… với những món ăn: cơm lam, mọc cá bống, mọc rêu, thịt nướng, lám nhọc, ruột cá mát ăn với lá sung, thịt trâu luộc, măng đắng nướng, luộc, nòng nọc nấu sả, rượu cần,…

Ví như trong lễ hội Hang Bua có món cá nướng (gọi pá pinh), thịt gà, hò mọc, canh ột, bánh chưng xôi, thịt trâu khô… Đây là những món ăn trong mâm cỗ ngày tết của người Thái để cúng ông bà tổ tiên dù khó khăn hay giàu có đều có những món này để gửi lên ông bà tổ tiên cầu cho con cháu sức khỏe sang năm mới mạnh khỏe; làm ăn hơn năm cũ.

Trong quan niệm của người Thái ở tây Nghệ An mỗi khi tết đến dù con cháu có khó khăn như thế nào cũng phải gói bánh chưng, sắm cho được thịt gà, cá nướng, hò mọc để bày lên mẫm cỗ ngày tết cúng ông bà tổ tiên để báo cho tổ tiên biết tết đã đến xuân đã về. Nhưng món ăn này thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu với ông bà, mong ông bà tổ tiên phù hộ cho con cháu sức khỏe, sang năm mới ăn nên làm ra, có của ăn của để.

Hò mọc ở lễ hội Hang Bua.

Đặc sản món ăn của đồng bào Thái ở lễ hội Hang Bua.

Thịt gà, hò mọc, pa pính... trong cuộc thi văn hóa ẩm thực ở lễ hội Hang Bua.

Đặc sắc những món ăn của đồng bào dân tộc thiểu số miền Tây xứ Nghệ trong các lễ hội.

Ẩm thực của người Tày Poọng trong lễ hội Đền Vạn - Cửa Rào.

Ẩm thực của người Thái trong lễ hội Đền Vạn.

Mâm cơm của người Mông.

Ẩm thực của người Ơ Đu.

Món ăn cúng lễ của người Khơ Mú.

Cá mát nướng, mọc rêu, thịt trâu nướng là những món ăn được nhiều thực khách thưởng thức. Đặc biệt là món mọc cá bống, cá bống ngon là loài cá bống nhỏ được đánh ở trên dòng sông Nậm Mộ, dưới chân núi Pu Nhạ Thầu, đem về rửa sạch trộn cá với gạo tấm, muối tiêu, sả, gừng gói vào là chuối tươi bỏ vào nồi hông khoảng 1 tiếng cho đến khi mùi thơm từ cá và sả bốc ra thơm phức đem ra ăn cùng với món cơm lam. 

Nòng nọc nấu sả ớt, một món ăn đặc trưng của đồng bào Thái trong lễ hội Pu Nhạ Thầu.

Cơm Lam - đặc sản của đồng bào dân tộc thiểu số ở miền Tây xứ Nghệ. Cơm lam được bà con đồng bào Thái làm từ nếp đước lấy trên rẫy đem về giã, sau đó ngâm nước, trộn một ít muối bỏ nếp vào ống giang tươi, nướng trên than hồng khoảng 30 phút, khi nếp chín tới mang ra ăn chấm với muối ớt. Cơm lam ngon phải đạt đổ dẻo, xen lẫn mùi thơm của ống giang.

 Mâm cơm của đồng bào Thái trong lễ hội không thể thiếu món cơm lam, xôi, cá nướng, mọc rêu, nám nhọc và rượu trắng.

Những mâm cơm được các thầy cũng trong những lễ hội mang đậm bản sắc ẩm thực của đồng bào dân tộc thiểu số ở miền Tây xứ Nghệ.

Nguyễn Duy - Mạnh Hà