Du lịch Huế: Đi rồi mới biết… bất cập

Nhằm xác minh tình trạng trên, đồng thời tìm phương án để nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch Huế, cuối tháng 11 vừa qua, Hiệp hội du lịch Thừa Thiên Huế (HHDL TTH) tổ chức một cuộc khảo sát thực tế tại một số tuyến điểm du lịch trên địa bàn TP Huế. Kết quả chuyến khảo sát đã không như mong đợi trong tiếng thở dài ngao ngán của những “người trong cuộc”…

Từ chèo kéo đến ép giá…

Trong vai khách du lịch, đoàn chúng tôi dưới sự chủ trì của ông Nguyễn Quốc Thành – Chủ tịch HHDL TTH tiến hành chuyến trải nghiệm thực tế đầy thú vị này. Chương trình của tour du lịch “đặc biệt” này được bắt đầu lúc 8 giờ sáng, địa điểm đầu tiên được chọn đến là Đại Nội. Tại bến xe Nguyễn Hoàng, khi du khách vừa đặt chân xuống đã có hàng chục chị bán hàng đến chèo kéo, đeo bám: nón Huế em ơi, mua kẹo mè xửng làm quà không?, mua quạt tặng người yêu em hi…

Theo ghi nhận, tại đây có hơn 10 thợ chụp ảnh dạo và hàng chục quán bán hàng lưu niệm cùng với một đội ngũ “hùng hậu” xe thồ, xích lô. Khi không có lực lượng chức năng thì nạn đeo bám mời mua hàng, đi dạo bằng xích lô, chèo kéo chụp ảnh… diễn ra thường xuyên. Chưa hết, do đoạn đường này cũng nhỏ hẹp lại có lượng phương tiện qua lại đông, thậm chí có người chạy xe với tốc độ nhanh, lạng lách rất nguy hiểm cho du khách khi tản bộ trên đường.

Vào trong Đại Nội càng ngán ngẫm hơn, đội ngũ bảo vệ, hướng dẫn viên (HDV) du lịch tại đây chẳng mấy niềm nở, thiện cảm với du khách, ít quan tâm đến việc du khách cần gì, muốn gì. Cứ vậy là nói, giới thiệu hết địa điểm này sang địa điểm nọ mà không cần biết khách có nghe  mình nói không. Anh Lê Ngọc Sanh, Phó phòng NVDL Sở VH,TT& DL TT Huế ví von: “Cô này không khác gì cái máy cát-sét, bật lên là nói từ đầu đến cuối”. Thậm chí cuối buổi tham quan mọi người còn í ới nhau hỏi cô HDV tên gì vì cô ấy không hề giới thiệu về bản thân mình và cũng chẳng quan tâm chúng tôi từ đâu đến.

Đến chợ Đông Ba, đây là địa điểm buôn bán sầm uất, sôi động nhất của TP Huế. Cảnh chèo kéo, ép giá khách… nơi đây cũng “sôi động” không kém. Đặc biệt, tại khu vực bán áo quần, cảnh người bán hàng đeo bám, lôi kéo khách diễn ra phổ biến. Đồng thời, việc “chém” giá ở đây diễn ra ngang nhiên. Đi vào mua hàng, chẳng may lỡ trả giá mà không mua thì khách hàng không tránh khỏi trận chửi xối xả. Hoặc “chém” theo kiểu “nhìn mặt bắt hình dong, nghe giọng mà nói thách” – chỉ cần ai không phải giọng Huế là các tiểu thương đa phần tự ý nâng giá vô tội vạ. Phải có người trong đoàn đi chúng tôi nói giọng Huế thì những “cái máy chém” kia mới cười xòa đưa lại giá rẻ ban đầu. Bên cạnh đó, trật tự an ninh khu vực trước chợ vẫn chưa đảm bảo, xe cộ đậu chưa đúng nơi quy định.

Chùa Thiên Mụ (phường Hương Long, TP Huế) một địa danh nổi tiếng và là điểm tham quan miễn phí, do đó hầu hết các đoàn đến Huế đều đến đây. Mặc dầu ở đây có tổ bảo vệ của Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế nhưng ở khu vực bến xe vẫn xảy ra tình trạng chèo kéo bán hàng của những người bán dạo.

Tại bến thuyền Chùa Thiên Mụ, nạn mời chào, níu kéo khách du lịch của các chủ thuyền cũng gây ít nhiều phiền toái cho du khách. Bên cạnh đó, nhiều người già, người khuyết tật, trẻ em chèo kéo, đeo bám ăn xin khách hành hương. Nhất là vào các dịp lễ, ngày rằm, mồng một âm lịch, số người ăn xin ở khu vực này tăng lên nhiều lần, tạo ra hình ảnh phản cảm trước một điểm tham quan, du lịch.

Tương tự tại bến đò Tòa Khâm, tình trạng chèo kéo, ép giá cũng diễn ra sôi nổi. Ở đây không hề có bảng giá quy định vé mà giá “treo” ở miệng người, điều này càng tạo điều kiện cho cảnh chém giá xảy ra. Đặc biệt, khâu vệ sinh ở đây chưa được đảm bảo, các loại rác gây ô nhiễm môi trường, gây phản cảm trong lòng du khách.

Ngoài ra, còn có thể kể đến các điểm thường xuyên có nạn chèo kéo, đeo bám khách du lịch tại các lăng tẩm: Tự Đức, Minh Mạng, Gia Long, điện Hòn Chén… Ở các điểm này, tình trạng cò mồi, chèo kéo khách du lịch đi dạo hoặc giới thiệu để bán chương trình tour du lịch với giá cao gây phiền hà cho du khách.

Cần quyết liệt và đồng bộ hơn…

Thực tế cho thấy, do cuộc sống mưu sinh của người dân và sự thiếu kiên quyết của một số đơn vị trực tiếp quản lý và các địa phương có di tích đã dẫn đến những tồn tại trên. Nạn đeo bám, chèo kéo phần nào làm xấu đi hình ảnh Huế trong mắt khách du lịch. Đã có các lực lượng kiểm tra độc lập và liên ngành hoạt động khá tích cực nhưng hiệu quả cũng chưa được như mong muốn.  

Trong cuộc họp mới đây của Ban Chỉ đạo phát triển du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế, ông Ngô Hòa, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo nhấn mạnh, để khắc phục tình trạng nêu trên, làm trong sạch và lành mạnh môi trường du lịch, đảm bảo phát triển du lịch bền vững, cần mạnh tay xử lý tình trạng chèo kéo, chèn ép, lợi dụng, lừa đảo khách du lịch vốn đã tồn tại lâu nay.  

Thiết nghĩ, trong quá trình giải quyết vấn nạn trên, cần xác định cụ thể số lượng, tên tuổi, địa chỉ của “đối tượng” thường xuyên chèo kéo, đeo bám du khách là ai, ở đâu, có liên quan gì đến chủ các ki ốt bán hàng tại các điểm di tích? Ngoài ra, cần trang bị cho đội ngũ quản lý di tích, du lịch... ở các điểm di tích các phương tiện thiết bị hiện đại và khả năng xử lý tình huống tinh tế hơn, để nắm bắt đúng thực trạng, hiểu rõ tâm tư nguyện vọng và qua đó kịp thời đưa ra những giải pháp tận gốc để dẹp yên vấn nạn này. Bởi lẽ, theo quan sát, sự vi phạm (chèo kéo, đeo bám) xảy ra ở một số địa chỉ du lịch ở Huế là không hoàn toàn giống nhau. Có nơi vì chủ quầy hám lợi, nhưng cũng có nhiều nơi để duy trì hoạt động kinh doanh khó khăn trong khi hợp đồng thuê đấu lô với giá không rẻ...

Để chấn chỉnh việc chèo kéo, đeo bám du khách, ngoài các biện pháp chế tài cứng rắn, việc nắm bắt thông tin, tìm hiểu sâu sát tình hình thực tế mua bán kinh doanh tại các điểm du lịch để sớm đưa ra những biện pháp hợp lý hợp tình là rất cần thiết nhằm tháo gỡ khó khăn cho các kiốt có vị trí kinh doanh không thuận lợi. Đơn cử như tình trạng chèo kéo, đeo bám du khách diễn ra ở chùa Thiên Mụ có nguyên nhân từ việc kinh doanh ế ẩm ở những vị trí nằm khuất, do đó việc họ tìm cách tràn ra đường để đeo bám, chèo kéo... với mong muốn bán được nhiều hàng hơn.

Ông Nguyễn Quốc Thành -  Chủ tịch HHDL TTH cho biết, đơn vị sẽ phối hợp với các địa phương, ngành liên quan tiếp tục quy hoạch - tổ chức sắp xếp các dịch vụ trong và ngoài di tích phù hợp với cảnh quan di tích; yêu cầu công khai niêm yết giá bán theo quy định; quản lý chặt chẽ đội ngũ thuyết minh, hướng dẫn viên thuộc đơn vị quản lý. Đồng thời, tăng cường công tác bảo vệ, phát hiện vi phạm trong khu vực di tích và vùng phụ cận, thông tin kịp thời và chủ động phối hợp với chính quyền sở tại, các lực lượng liên quan xử lý nạn đeo bám trong các điểm tham quan thuộc phạm vi quản lý.

Ngoài ra, lãnh đạo các địa phương có điểm tham quan như TP Huế, TX Hương Thủy, Hương Trà, lực lượng công an cũng cần tích cực hơn trong việc xử lý nạn chèo kéo, đeo bám khách du lịch để trả lại môi trường du lịch trong sạch cho Cố đô Huế, thu hút nhiều hơn lượng khách du lịch đến Huế.

Quang Tiến – Đ.Dương