Lương 3,5 tỷ/năm bị sa thải, nhân viên Alibaba mở quán bánh bao gần công ty

Vào một buổi chiều giữa tuần, trong một góc phố ở Hàng Châu (Chiết Giang, Trung Quốc), nhóm nhân viên tại quán bánh bao Ummy Mummy tất bật chuẩn bị cho một sự kiện đặc biệt.

Đây không phải là quán bánh bao bình thường mà là "đứa con chung" của 4 cựu nhân viên Alibaba - những người từng làm việc trong ngành công nghệ và bị sa thải trong đợt tái cấu trúc năm ngoái.

Điều khiến quán này trở nên đặc biệt không chỉ nằm ở những chiếc bánh bao có nhân lạ như ruột heo mà còn ở câu chuyện phía sau khi những người lập quán từng là những người miệt mài chạy KPI, vùi đầu vào các dự án thương mại điện tử.

Bỏ bàn phím, bán bánh bao

Sau khi bị cắt giảm nhân sự, thay vì vội vàng tìm một công việc mới trong ngành, 4 người trẻ quyết định rẽ hướng, hùn vốn mở một quán bánh bao gần chỗ làm cũ.

"Nhiều người xem việc bị sa thải là một thất bại, nhưng chúng tôi đã chứng minh rằng còn rất nhiều con đường khác ngoài việc cật lực làm việc ở các công ty lớn", chị Tạ Trần Hy, đồng sáng lập quán, chia sẻ với South China Morning Post (tờ báo thuộc tập đoàn Alibaba).

Thuật ngữ "neijuan" (involution, tạm dịch: Phi tiến hóa) là một trong những nỗi ám ảnh của dân công nghệ ở Trung Quốc. Đây là tình trạng làm việc quá sức nhưng không tạo ra giá trị đáng kể, một kiểu chạy đua vô nghĩa mà nhiều người như chị Tạ Trần Hy cố thoát khỏi.

Việc rời bỏ một công việc công nghệ lương cao để mở quán ăn không phải điều dễ dàng. Cả 4 nhà sáng lập từng giữ chức vụ P7 tại Alibaba - một cấp bậc có mức lương hàng năm hơn 1 triệu tệ (khoảng 3,5 tỷ đồng). Với thu nhập này, họ nằm trong nhóm thu nhập cao so với mức trung bình toàn quốc.

Dẫu vậy, khi nhìn lại, chị Tạ cho biết việc ra đi là quyết định đúng đắn. Chị nói: "Ở Alibaba, chúng tôi quen làm việc từ sáng sớm đến đêm khuya, lúc nào cũng căng thẳng. Giờ đây, mỗi ngày trôi qua có ý nghĩa hơn, dù thử thách không hề ít".

Câu chuyện của nhóm sáng lập Ummy Mummy phản ánh một thực tế trong ngành công nghệ: Không phải ai cũng muốn tiếp tục ở lại trong một môi trường cạnh tranh khốc liệt.

Alibaba đã cắt giảm gần 25.000 nhân sự trong năm 2023 để tập trung vào thương mại điện tử và điện toán đám mây. Đây là một phần trong làn sóng sa thải lớn diễn ra tại các tập đoàn công nghệ trên toàn cầu. Chỉ trong năm 2024, hơn 550 công ty công nghệ đã cắt giảm tổng cộng 152.472 nhân viên.

Không ít người sau khi rời các tập đoàn lớn đã tìm kiếm hướng đi mới như khởi nghiệp, chuyển ngành hoặc nghỉ ngơi để nhìn nhận lại cuộc sống.

Trở lại Alibaba trong vai trò… chữa lành

Quán bánh bao của chị Tạ Trần Hy rộng 120m2, cách trụ sở Alibaba 15 phút lái xe, hiện vẫn trong giai đoạn tìm kiếm lợi nhuận.

Dù vậy, với hàng trăm chiếc bánh bao được bán mỗi ngày và chiến lược livestream (phát trực tuyến) thu hút khách hàng, họ đang từng bước xây dựng một mô hình kinh doanh ổn định.

Họ chọn kinh doanh bánh bao bởi đó là món ăn họ từng gắn bó trong những ngày làm việc căng thẳng ở Alibaba. "Chúng tôi thường quá bận rộn để ăn một bữa đúng nghĩa, và bánh bao là lựa chọn nhanh, gọn nhưng vẫn đủ dinh dưỡng", chị Tạ chia sẻ.

Từ trải nghiệm cá nhân, họ muốn biến Ummy Mummy thành một không gian "chữa lành" và là điểm dừng chân cho những ai đang muốn tìm lại động lực trong cuộc sống.

Một lập trình viên làm việc khuya, ghé quán mua bánh bao, đã viết trên mạng xã hội rằng anh cảm thấy "được an ủi" khi nhìn thấy ánh đèn ấm áp bên trong quán. Một streamer (người phát sóng trực tiếp) thương mại điện tử cũng tìm thấy sự cân bằng sau khi tham gia các hoạt động của quán.

Thú vị hơn, sau khi rời Alibaba, nhóm sáng lập lại có dịp quay về công ty cũ với tư cách đối tác. Đầu năm nay, họ được mời vào khuôn viên Alibaba để bán bánh bao tại một quầy hàng lưu động. Đồng nghiệp cũ của chị Tạ đã xếp hàng dài để mua ủng hộ.

Nhìn lại hành trình của mình, chị Tạ vẫn khẳng định thời gian làm việc tại Alibaba đã để lại dấu ấn không thể phai nhòa trên sự nghiệp của cô và đồng đội.

"Tư duy đổi mới trong ngành công nghệ vẫn còn trong chúng tôi. Khởi nghiệp với quán bánh bao này, chúng tôi cũng cần thử nghiệm, cải tiến liên tục để tạo ra sản phẩm tốt nhất", chị Tạ nói.