Khám phá lăng mộ gần một thế kỷ của cụ Phan Châu Trinh

(Dân trí) - Khu lăng mộ của nhà yêu nước Phan Châu Trinh đã tồn tại gần 100 năm nay ở TPHCM. Hiện nơi đây lưu giữ rất nhiều di vật, di bút, trước tác.. của cụ Phan.

Khu lăng mộ của nhà yêu nước Phan Châu Trinh (1872- 1926) tọa lạc trong khu đất rộng khoảng 2.000m2 nằm trên đường Phan Thúc Duyện, quận Tân Bình, TPHCM.

Cụ Phan Châu Trinh, hiệu Tây Hồ, sinh ra tại Quảng Nam trong một gia đình võ quan triều Nguyễn. Từng có thời gian, cụ Phan sang Nhật Bản, Pháp để học hỏi, tìm con đường thoát khỏi ách cai trị của người Pháp và nhiều lần diễn thuyết về con đường cứu nước, yêu cầu Pháp phải thay đổi chính sách cai trị ở Việt Nam.

Khu lưu niệm cụ Phan Châu Trinh ở Sài Gòn gồm một tòa nhà văn phòng, nhà kho, nhà thờ và khu lăng mộ. Mộ phần cụ Phan ban đầu nhỏ, sau đó được tu bổ theo kiểu ngôi nhà mồ rộng rãi, có mái ngói che nắng mưa, có 2 dãy ghế đá 2 bên để khách đến viếng thăm nghỉ ngơi.

Từ ngoài nhìn vào là bức tượng bán thân lớn của cụ Phan Châu Trinh. Phía sau bức tượng là đền thờ của cụ. Đền thờ xây dựng mô phỏng kiến trúc đền cũ ở Đa Kao với nền hình bát giác.

Bên trong đền thờ có bức hoành phi ghi "Phan Tiên Sinh Từ" (có nghĩa là đền thờ Phan tiên sinh). Chính giữa nhà là bàn thờ cụ Phan Châu Trinh, phía sau có bức đại tự ghi  "Cách Mạng Tiên Khu" (có nghĩa là người làm cách mạng gian nan đầu tiên). 

Bên trái là nơi thờ phu nhân và các con của cụ Phan, bên phải là bia ghi công đức của cụ Phan Châu Trinh và tủ trưng bày các tác phẩm nghiên cứu về nhà yêu nước họ Phan.

Nhà lưu niệm nằm ở bên trái đền thờ, là nơi trưng bày những di vật, di bút, trước tác của cụ và những tư liệu, hiện vật về hoạt động cách mạng của cụ Phan Châu Trinh.

 
Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh .jpg

Khu lưu niệm cụ Phan Châu Trinh ở TP.HCM gồm một tòa nhà văn phòng đã cũ, một nhà kho đã hỏng, nhà thờ và khu lăng mộ. 

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Khuôn viên của cụm di tích rộng 2.500 m2, có tường rào bao bọc. Từ ngoài vào, có tượng bán thân lớn của cụ Phan Châu Trinh.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Đền thờ xây dựng mô phỏng theo kiến trúc đền cũ ở Đa Kao với nền hình bát giác, mái ba tầng kiểu cổ điển.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Mộ phần của cụ Phan nằm giữa, hình chữ nhật. Mặt trước mộ với văn tự đề “Việt Nam chính trị cách mạng gia. Phan Châu Trinh tiên sinh chi mộ. Quốc dân đồng kính tạo”.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Mộ phần cụ Phan ban đầu là nhỏ, nay được tu bổ theo kiểu một ngôi nhà mồ rộng rãi, có mái ngói che nắng, có hai dãy ghế đá hai bên để khách đến thăm viếng nghỉ ngơi. Sau mộ là tấm bia đá bằng cẩm thạch cao 3,6 m, rộng 3 m, nói về thân thế sự nghiệp của cụ Phan do Huỳnh Thúc Kháng soạn.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Đền thờ rộng khoảng 40 m2, ở giữa là bàn thờ Phan Châu Trinh, phía sau có bức đại tự ghi “Cách Mạng Tiền Khu”, nghĩa là người làm cách mạng gian nan đầu tiên. Bên trái bàn thờ là nơi thờ phu nhân và các con của Phan Châu Trinh, bên phải là bia ghi công đức.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Nhà lưu niệm nằm đối diện mộ, là nơi trưng bày những di vật, di bút, hiện vật về cuộc đời hoạt động cách mạng của Phan Châu Trinh.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Những hình ảnh tư liệu quý về cuộc đời hoạt động của Phan Châu Trinh.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Hình ảnh đám tang của cụ Phan Châu Trinh.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Những di bút, giấy tờ, thư từ, tác phẩm... của Phan Châu Trinh được lưu giữ trong tủ kính.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Bộ comple của Phan Châu Trinh thường mặc vẫn còn nguyên vẹn trong tủ kính.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Hình ảnh những người lao động đến đám tang cụ Phan Châu Trinh.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Tài liệu, giấy tờ liên quan đến hoạt động cách mạng của cụ Phan.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Những tài liệu này hầu hết được sao lưu, cất giữ.

Lăng mộ cụ Phan Châu Trinh.jpg

Mỗi năm, vào ngày 24/3, gia đình đều tổ chức lễ giỗ với sự tham gia của thân quyến.

 Nguyễn Quang