8 cách tự bảo vệ mình trong những thảm kịch giẫm đạp như ở Hàn Quốc

Một đám đông trở nên nguy hiểm khi nào? Bạn có nên cố gắng đi lùi phía sau đám đông?

Đó là một số câu hỏi bạn có thể tự hỏi mình sau những thảm kịch gần đây: 130 người chết trong vụ bạo loạn tại một sân bóng đá ở Indonesia hồi đầu tháng và thảm kịch Halloween tại khu phố đêm nổi tiếng Itaewon (Seoul, Hàn Quốc) tối 29/10 khiến 151 người tử vong. 

Theo NPR, "những đám đông chết chóc" thường đặt một dấu hỏi lớn về vấn đề tổ chức và cấp cứu tại những sự kiện. Nhưng, điều này cũng khiến chúng ta tự hỏi "Phải làm gì để tránh một đám đông không an toàn" và "Phải làm gì để giúp chính mình và những người khác?".

Mehdi Moussaïd, một nhà khoa học nghiên cứu ở Berlin (Đức), người nghiên cứu về hành vi của đám đông, làm việc tại Viện Phát triển con người Max Planck cho biết: "Hầu hết những gì chúng tôi làm là đưa ra lời khuyên cho những người tổ chức chương trình về việc quản lý đám đông. Nhưng chúng tôi dường như chưa đưa ra bất cứ lời khuyên nào cho những người trực tiếp có mặt trong đám đông đó". 

Moussaïd đã nghĩ ra "mẹo để sống sót" khi rơi vào một đám đông nguy hiểm bằng cách nghiên cứu một số trường hợp hỗn loạn gây chết người.

"Tôi đã từng sợ đám đông, trước khi trở thành một nhà khoa học trong lĩnh vực này. Nhưng tôi nghĩ phần lớn là do mình không biết cách đám đông hoạt động và cơ chế hành vi là gì. Bây giờ tôi biết nó hoạt động như thế nào, nên cảm thấy thoải mái và không sợ nữa", Moussaïd nói.

Trong cuốn sách "Fouloscopie: Ce que la foule dit de nous" (Đám đông hỗn loạn đã nói gì với chúng ta), Moussaïd đã chỉ ra 8 điều một người nên làm nếu bị mắc kẹt trong đám đông cuồng loạn. 

Xác định các dấu hiệu nguy hiểm:

Nếu bạn ở trong một đám đông và bắt đầu cảm thấy áp lực, Moussaïd cho rằng gần như đã quá muộn để hành động.

Điều tốt nhất bạn có thể làm là, trước đó cố gắng không đặt mình vào tình huống nguy cấp này. Vấn đề là, hầu hết mọi người không nhận ra rằng đám đông thực sự nguy hiểm.

"Chúng ta không có văn hóa nhận thức về sự nguy hiểm của đám đông này. Lời khuyên quan trọng nhất là hãy luôn cảnh giác vì nếu đám đông quá dày đặc xung quanh bạn, sẽ tiềm ẩn nhiều nguy hiểm", Moussaïd nói. 

Hãy rời đi ngay khi bạn cảm thấy đám đông quá dày đặc

Nếu bạn bắt đầu cảm thấy không thoải mái, nhưng vẫn còn thời gian và khả năng tự do đi lại, thì hãy rời đi ngay lập tức. 

"Đó là điều mà mọi người không nghĩ đến. Chúng ta thường sẽ phản ứng theo kiểu: 'Ôi, tôi cảm thấy không ổn, nhưng buổi hòa nhạc rất hay nên tôi sẽ tiếp tục đi về phía sân khấu'.

Không, đừng làm vậy! Nếu bạn cảm thấy tồi tệ, điều đó có nghĩa nguy hiểm đang cận kề. Bạn chỉ cần di chuyển ra xa và giữ an toàn cho bản thân", Moussaïd khuyên..

Đứng vững và không để đồ đạc xuống mặt đất:

Giữ vững đôi chân của mình là điều quan trọng, bởi nếu bạn ngã, sẽ rất khó để đứng dậy một lần nữa vì xung quanh có quá nhiều người.

Điều này cũng sẽ giúp ích cho những người khác. Vì nếu ngã, bạn vô tình trở thành chướng ngại vật cho những người xung quanh và có thể họ cũng sẽ lần lượt ngã, thậm chí đè lên cơ thể bạn. Tình trạng này sẽ tạo nên phản ứng dây chuyền nguy hiểm.

Bạn cũng không nên đặt đồ đạc xuống mặt đất, bởi chúng cũng sẽ trở thành chướng ngại vật làm tăng nguy cơ một người nào đó sẽ ngã xuống. 

Tập thở

Thiếu oxy là kẻ giết người trong đám đông, vì vậy hãy bảo vệ không gian xung quanh ngực của bạn

"Mọi người thường hỏi tôi, 'Tại sao chúng ta chết trong một đám đông? Nguyên nhân của cái chết là gì?' - Là do không đủ oxy", Moussaïd giải thích.

Tập thở là một điều quan trọng. Nếu bạn có thể duy trì đủ không gian để thở, bạn sẽ ổn.

Hãy đưa cánh tay của bạn ra ngay trước ngực và giữ chúng ở đó. Ở vị trí này, bạn sẽ có một khoảng trống, chỉ một chút, nhưng đủ để tiếp tục thở. Hành động này tuy không thực sự thoải mái, nhưng là cách để bạn sống sót. 

Đừng đẩy và hãy di chuyển cùng đám đông

Trong một đám đông, mọi thứ đều tuân theo phản ứng dây chuyền. Khi bạn đẩy người bên cạnh, họ sẽ xô ngược lại, sau đó chen lấn và hỗn loạn. 

Nếu bạn cảm thấy bị đẩy, đừng đẩy lùi, đừng khuếch đại "làn sóng" này. Bạn chỉ cần đi theo "dòng người", tuy không thoải mái, nhưng là cách làm tốt nhất trong tình huống này. Đừng tạo thêm áp lực vào đám đông đang hoảng loạn.

Trong những khoảnh khắc tồi tệ và mất bình tĩnh, con người sẽ đẩy qua lại tạo nên một sự hỗn loạn. Bạn không muốn ở nơi có hai dòng người đẩy nhau, vì áp lực đến từ hai hướng ngược nhau thực sự nguy hiểm.

Tránh tường và các vật rắn

Khi xem xét những nơi xảy ra thảm kịch, Moussaïd nhận ra phần lớn tai nạn xảy ra dọc theo các chướng ngại vật vững chắc.

"Điều đó là có lý, bởi vì nếu bạn đi theo dòng người, bạn vẫn sẽ ổn. Nhưng nếu bạn đang ở cạnh một bức tường, bạn không thể đi tiếp vì bị bức tường chặn lại, dòng người sẽ chèn ép bạn vào tường. Vì vậy hãy tránh tường hay những chướng ngại vật", Moussaïd nhấn mạnh. 

Phát hiện mật độ đám đông

Mật độ thực sự là biến số quan trọng, được biểu thị bằng số người trên một mét vuông và có một số ngưỡng đo lường an toàn nhất định. 

Dưới 5 người/m2, mọi thứ không sao cả.

Trên 6 người/m2, bắt đầu trở nên nguy hiểm. 

8 người/m2, sẽ có thương vong hoặc tệ hơn. 

Moussaïd chỉ ra mẹo để nhận biết mật độ đám đông: Nếu bạn cảm thấy mọi người đang chạm vào bạn trên cả hai vai hoặc vào một số vị trí trên cơ thể cùng một lúc, thì mật độ có thể là khoảng từ 6 trở lên.

Nếu bạn vẫn còn thời gian và có thể di chuyển, hãy rời đi ngay lập tức, đó là một tín hiệu báo động. 

Giúp đỡ những người khác

Giúp đỡ là một hành vi tích cực, có thể "lây lan" trong đám đông. Nếu bạn cố gắng giúp đỡ người bên cạnh, họ sẽ giúp lại bạn, hoặc họ sẽ giúp những người khác. Nếu điều này lan rộng, sẽ tạo ra một bầu không khí tích cực, hữu ích, giúp sự việc bớt tồi tệ hơn.