Tạm dừng cấp phép dự án tận thu cát nhiễm mặn

Cát, sỏi là nguồn tài nguyên thiên nhiên có hạn, việc tái tạo phải trải qua rất nhiều năm, với đà khai thác như hiện nay ở nước ta thì nguồn tài nguyên này sẽ sớm cạn kiệt; đồng thời, gây ra tình trạng sói mòn, sạt lở bờ sông, thu hẹp đất liền; làm thay đổi dòng chảy tự nhiên, thất thoát tài nguyên, ảnh hưởng đến các công trình ven sông, ven đê, tác động xấu đến môi trường, gây nguy hiểm cho tính mạng, tài sản của người dân sinh sống ở khu vực xung quanh và các phương tiện giao thông đường thủy gây mất an ninh, trật tự và bức xúc trong dư luận xã hội.

Trước tình hình trên, Chính phủ, Thủ tướng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước trong hoạt động này; đồng thời đẩy mạnh các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát, sỏi trên sông và cửa biển.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khác nhau, tình trạng vi phạm pháp luật về khai thác cát, sỏi vẫn diễn biến phức tạp, chưa được ngăn chặn hiệu quả. Để đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả tình trạng vi phạm pháp luật trong khai thác cát, sỏi, Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần chỉ đạo thực hiện nghiêm túc, quyết liệt những quy định pháp luật hiện hành, các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm.

Cụ thể, Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng văn bản quy định về quản lý cát, sỏi lòng sông bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất trong việc lập, phê duyệt quy hoạch, cấp phép khai thác theo hướng tập trung đầu mối xử lý tại các địa phương phù hợp với quy định của Luật khoáng sản; các bộ, ngành chức năng thực hiện nhiệm vụ hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện của các địa phương; trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định trong tháng 4/2017.

Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải tạm dừng cấp mới giấy phép các dự án xã hội hóa tận thu cát nhiễm mặn để bù chi phí nạo vét, duy tu các tuyến luồng đường thủy; đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ các dự án đang thực hiện, kịp thời phát hiện, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Nghiên cứu vật liệu xây dựng thay thế cát tự nhiên

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, sản xuất các loại vật liệu xây dựng thay thế cát tự nhiên.

Đông thời, Bộ Tài nguyên và Môi trường tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khai thác khoáng sản thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường đã phê duyệt theo thẩm quyền; thanh tra trách nhiệm đối với các tổ chức hành chính và người đứng đầu trong quản lý nhà nước về khoáng sản; chỉ đạo các đơn vị chức năng phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế các cấp kiểm soát nghiêm ngặt sản lượng khai thác khoáng sản thực tế của các tổ chức, cá nhân.

Bộ Tài chính nghiên cứu, xây dựng chính sách quản lý chặt chẽ đối với hồ sơ quyết toán các dự án công trình lớn sử dụng cát, sỏi xây dựng, đặc biệt là cát san lấp, xác định nguồn gốc mua bán khoáng sản; cơ chế chính sách, ưu đãi, khuyến khích các tổ chức cá nhân, địa phương sử dụng tiết kiệm tài nguyên hoặc sử dụng các loại vật liệu thay thế cát tự nhiên; nghiên cứu, có biện pháp quản lý chặt chẽ hóa đơn thuế đối với việc mua bán cát, sỏi xây dựng; ngăn chặn tình trạng mua bán hóa đơn, hợp thức hóa chứng từ đối với cát, sỏi xây dựng.

Mở đợt cao điểm đấu tranh chống “cát tặc”

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an đẩy mạnh công tác nghiệp vụ cơ bản, thường xuyên mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm trong hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép tại các địa phương (trước mắt, chủ trì, phối hợp với các địa phương mở đợt cao điểm đấu tranh chống “cát tặc” đến ngày 01 tháng 6 năm 2017); tăng cường mở các chuyên án đấu tranh phòng, chống hoạt động trái phép trong khai thác, vận chuyển và tiêu thụ cát, sỏi xây dựng; xem xét khởi tố hình sự một số vụ án trọng điểm để góp phần răn đe, giáo dục phòng ngừa chung.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương phải tăng cường quản lý, kiểm tra việc khai thác cát, sỏi xây dựng tại những khu vực lòng sông giáp ranh giữa các địa phương; nâng cao nhận thức, xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền cơ sở trong việc ngăn chặn tình trạng khai thác cát, sỏi xây dựng trái phép. Nơi nào để xảy ra vi phạm kéo dài, gây bức xúc trong dư luận thì kiên quyết xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền quản lý địa bàn. Trường hợp phát hiện cán bộ, đảng viên có hành vi “bảo kê”, tiếp tay, bao che, dung túng thì tùy tính chất, mức độ vi phạm phải xử lý nghiêm minh theo quy định của Đảng và quy định của pháp luật...

P.T