Phó Thủ tướng: Các nước lớn nhỏ đều đứng trước nhu cầu tăng cường hợp tác

Sáng 21/8, Hội nghị Ngoại vụ toàn quốc lần thứ 18 chính thức khai mạc. Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết, công tác đối ngoại địa phương đã phát triển toàn diện cả về bề rộng và chiều sâu, mở rộng quan hệ với các đối tác nước ngoài, thúc đẩy thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu, thu hút đầu tư, đóng góp thiết thực vào thực hiện các mục tiêu chính trị, kinh tế, xã hội của địa phương và cả nước.

Theo Phó Thủ tướng, có được kết quả đó là nhờ công tác đối ngoại của địa phương đã đóng góp quan trọng vào công tác đối ngoại chung của Đảng và Nhà nước. Công tác đối ngoại của địa phương đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo địa phương, nhận được sự ủng hộ, phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các bộ, ngành trung ương, trong đó có vai trò nòng cốt của Bộ Ngoại giao.

Tuy vậy, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho rằng, cần thẳng thắn nhìn nhận tiến trình hội nhập quốc tế ở cả cấp trung ương và địa phương còn nhiều hạn chế. Trong đó, tư duy hội nhập quốc tế vẫn chuyển biến chậm. Nhiều tỉnh, thành chưa gắn hội nhập với quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội của địa phương, chưa xây dựng chương trình hành động của triển khai Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế và Chỉ thị 15 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục triển khai Nghị quyết này (mới có 41/63 tỉnh, thành có chương trình hành động). Điều này cho thấy độ trễ khá lớn từ chính sách đến hành động.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng chưa tranh thủ được cơ hội của hội nhập để nâng cao chất lượng tăng trưởng, năng lực và sức cạnh tranh của nền kinh tế, chưa tranh thủ được lợi ích mở rộng thị trường từ hội nhập quốc tế sâu rộng. Năng suất, trình độ công nghệ và quản trị còn thấp, chưa tham gia nhiều vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong môi trường quốc tế đang chuyển biến rất nhanh và sâu sắc, Phó Thủ tướng cho biết, tất cả các nước lớn, nhỏ đều đứng trước nhu cầu tăng cường hợp tác, liên kết để cùng phát triển và bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định. Quá trình toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng đã thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng liên kết kinh tế ở nhiều cấp độ.

Trước xu thế đó, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã đề ra đường lối đối ngoại với mục tiêu trọng tâm, xuyên suốt là “giữ vững môi trường hoà bình, ổn định; bảo đảm an ninh quốc gia; mở rộng và đưa vào chiều sâu các quan hệ đối ngoại; tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, thực hiện hiệu quả hội nhập quốc tế, tiếp tục nâng cao vị thế và uy tín của đất nước trên trường quốc tế”.

Để thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại Đại hội Đảng XII, theo Phó Thủ tướng, ngành ngoại giao từ trung ương đến địa phương phải hết sức chủ động, linh hoạt, sáng tạo, với tư duy đổi mới mạnh mẽ, nhạy bén, khẩn trương quán triệt, cụ thể hóa đường lối đối ngoại của Đảng và các Nghị quyết đại hội Đảng bộ của địa phương thành chính sách, kế hoạch, chương trình hành động cụ thể, nhằm tăng cường quan hệ hợp tác thực chất, hiệu quả với từng đối tác, trong từng lĩnh vực, nhất là về kinh tế.

Bộ Ngoại giao và các Bộ, ban, ngành liên quan cần chủ động phối hợp, đồng hành, gắn kết chặt chẽ với các địa phương để triển khai đồng bộ và toàn diện các hoạt động đối ngoại, bảo đảm đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước được thực hiện nhất quán, hiệu quả từ trung ương đến địa phương.

Hội nghị Ngoại vụ 18 chỉ diễn ra trong một ngày, vì vậy, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đề nghị đại biểu thảo luận thực chất, hiệu quả, đánh giá thẳng thắn, khách quan về những tồn tại, hạn chế, bất cập trong công tác đối ngoại tại địa phương hiện nay, đề ra các giải pháp tháo gỡ, đặc biệt là những biện pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả cơ chế phối hợp, gắn kết giữa Bộ Ngoại giao, các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài với các địa phương.

Phó Thủ tướng đề nghị đại biểu tập trung thảo luận theo định hướng lớn như quyết liệt trong việc đổi mới tư duy hội nhập quốc tế, xác định đây là sự nghiệp của toàn dân và của cả hệ thống chính trị; cần triển khai mạnh định hướng chủ động và tích cực hội nhập quốc tế của địa phương, coi đây là nhiệm vụ chung của các tất cả các sở, ban, ngành. Các địa phương cần gắn hội nhập quốc tế với chiến lược phát triển, quy hoạch tổng thể của địa phương mình.

Các địa phương cùng phối hợp với các bộ, ngành trung ương tiếp tục triển khai có hiệu quả các hoạt động đối ngoại thường xuyên, trong đó có việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn ODA, FDI, tăng cường công tác quản lý biên giới lãnh thổ (đối với các địa phương có biên giới trên bộ, biển, đảo), thực hiện tốt công tác bảo hộ công dân, công tác về người Việt Nam ở nước ngoài, công tác ngoại giao văn hóa, thông tin đối ngoại và công tác phi chính phủ nước ngoài.

Đối với các tỉnh chưa thành lập Sở Ngoại vụ, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề nghị căn cứ vào nhu cầu và tình hình thực tế của địa phương chủ động thúc đẩy việc thành lập Sở để có bộ máy chuyên trách, tham mưu giúp việc hiệu quả cho lãnh đạo tỉnh trong công tác đối ngoại.

Quang Phong