Những “quả ngọt” từ nguồn vốn viện trợ phi chính phủ nước ngoài

Các tổ chức phi chính phủ quốc tế đã hoạt động tích cực tại khắp 63 tỉnh, thành của Việt Nam trong nhiều năm qua. Theo Ban điều phối viện trợ nhân dân (PACCOM) thuộc Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO), hiện có khoảng 500 tổ chức nước ngoài đang hoạt động thường xuyên. Viện trợ phi chính phủ nước ngoài được giải ngân trong giai đoạn 2013-2017 là 1,326 tỷ USD, trong đó 6 tháng đầu năm 2017 đạt 118,5 triệu USD.

Chú trọng tới các nhóm cư dân chịu nhiều thiệt thòi

Phú Thọ và Hòa Bình là hai tỉnh trung du và miền núi phía Bắc còn khó khăn về kinh tế và đã tận dụng hiệu quả nguồn vốn viện trợ phi chính phủ nước ngoài để góp phần vào công cuộc giảm nghèo và phát triển bền vững.

Ông Đỗ Ngọc Dũng, Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Phú Thọ, cho hay tỉnh có tổng cộng 277 xã, trong đó có 72 xã đặc biệt khó khăn. Trong giai đoạn 2013-2017, tỉnh đón 68 lượt tổ chức phi chính phủ nước ngoài tài trợ 146 chương trình, dự án, với tổng giá trị viện trợ đạt 13,8 triệu USD.

Còn theo ông Bùi Xuân Trường, Phó Giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Hòa Bình, trong giai đoạn từ 2013-2017, có 41 tổ chức phi chính phủ nước ngoài hoạt động tại tỉnh Hòa Bình, triển khai thực hiện 110 chương trình, dự án với tổng giá trị cam kết viện trợ trên 22 triệu USD. Hiện trên địa bàn tỉnh có 38 chương trình, dự án do 20 tổ chức phi chính phủ và cơ quan hợp tác phát triển viện trợ.

Công tác vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài tập trung vào các lĩnh vực chủ yếu: Nông, lâm nghiệp và phát triển nông thôn; y tế, giáo dục; giải quyết các vấn đề xã hội; môi trường; giảm nhẹ rủi ro thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu... Các dự án hỗ trợ tập trung vào các nhóm cư dân chịu nhiều rủi ro, thiệt thòi như: phụ nữ, trẻ em tật nguyền, dân tộc thiểu số, nông dân, hộ nghèo.

Tại Phú Thọ, các dự án tập trung vào hỗ trợ nhân dân vùng nông thôn, miền núi - đặc biệt là các xã nghèo, các xã vùng sâu, vùng xa của tỉnh, điều kiện kinh tế còn gặp nhiều khó khăn như tại huyện: Yên Lập, Tân Sơn, Thanh Sơn, Cẩm Khê, Đoan Hùng... Tại Hòa Bình, các dự án được triển khai tập trung tại địa bàn các huyện Mai Châu, Đà Bắc, Tân Lạc, Kim Bôi.

Tập trung vào y tế và giáo dục

Các dự án được các nhà tài trợ quan tâm, triển khai nhiều nhất tại tỉnh Phú Thọ và Hòa Bình thuộc hai lĩnh vực là y tế và giáo dục. Nguồn vốn viện trợ được dùng để hỗ trợ xây dựng và đầu tư trang thiết bị dạy và học, đẩy mạnh công tác giảng dạy ngoại ngữ, hỗ trợ đào tạo việc làm cho người khuyết tật và trẻ mồ côi, chăm sóc sức khỏe cho người nghèo. Tại tỉnh Phú Thọ, nhiều suất học bổng/quà tặng được trao cho các em học sinh nghèo vượt khó giá trị gần 200.000 USD.

Trường THCS Vân Phú-Man Duk tại Vân Phú, TP. Việt Trì là “trái ngọt” từ nguồn vốn tài trợ phi chính phủ nước ngoài. Ngôi trường được khánh thành vào năm 2013 trên tổng diện tích 13.000m2 với tổng số tiền đầu tư 16 tỷ đồng, do Hiệp hội Kỷ niệm Kim Man Duk tại đảo Jeju, Hàn Quốc tài trợ toàn bộ.

Cô Nguyễn Thị Hồng Lan, Hiệu trưởng nhà trường, cho biết thầy và trò nhà trường rất phấn khởi khi chuyển tới ngôi trường mới với 2 dãy nhà 2 tầng, gồm 16 phòng học khang trang. Các đại diện của Hiệp hội Kim Man Duk đã có 6 lần tới thăm trường và năm nay đã trao tặng 70 xe đạp trị giá tổng cộng 135 triệu đồng để hỗ trợ các học sinh có hoàn thành khó khăn, vươn lên trong học tập. Hiệp hội còn tài trợ kinh phí để đoàn gồm 30 giáo viên và học sinh tới đảo Jeju, Hàn Quốc giao lưu với ngôi trường hợp tác kết nghĩa là Trường THCS Jeju Jeil vào năm 2104.

Với phương châm ưu tiên triển khai dự án tại các địa bàn vùng sâu vùng xa, Tổ chức World Vision (Tầm nhìn thế giới) đã tiếp cận và hỗ trợ trường Tiểu học Phú Lương B tại xã Phú Lương - một trong những địa bàn khó khăn nhất của huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình từ năm 2012 đến nay.

Dự án của World Vision đã hỗ trợ trường Tiểu học Phú Lương B xây dựng 4 phòng học, 1 nhà đa năng và 1 thư viện mở. Ngoài ra, World Vision cũng hỗ trợ trường xây dựng nguồn nước sạch cũng như cung cấp một số trang thiết bị giảng dạy như 10 bộ máy vi tính, bàn ghế sách vở, thậm chí cả gạo và quần áo cho các học sinh có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Là một trong số những tổ chức phi chính phủ nước ngoài hoạt động tại Hòa Bình từ rất sớm (năm 1997), Childfund đã đặt mục tiêu lấy trẻ em làm trung tâm và triển khai hàng loạt dự án trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, bảo vệ trẻ em, nước sạch, vệ sinh môi trường… Trạm y tế xã Bắc Phong, huyện Cao Phong do Childfund tài trợ đã góp phần đáng kể vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Theo ông Mai Thế Long, Quản lý Văn phòng Phát triển Vùng của Childfund tại Hòa Bình, khi triển khai các dự án về y tế, Chilfund không chỉ xây dựng cơ sở vật chất là các trạm y tế khang trang hay cung cấp các trang thiết bị hiện đại mà còn nâng cao năng lực cho các cán bộ tại trạm cũng như cách tư duy tiếp cận với trẻ em, lấy trẻ em làm trung tâm. Ngoài dự án 2,7 tỷ đồng để nâng cấp trạm y tế xã Bắc Phong, Childfund cũng hỗ trợ xây dựng 5 trạm y tế khác tại huyện Cao Phong và sẽ tiếp tục triển khai các dự án mới tại các huyện khác của tỉnh Hòa Bình.

Tháng 8/2017, người dân tại phường Nông Trang, thành phố Việt Trì vui mừng dự lễ khánh thành Trạm y tế Nông Trang-Seegene trị giá 5,7 tỷ đồng do tổ chức Good People International (GPI) của Hàn Quốc tài trợ toàn bộ. Từ một trạm xá cơ sở vật chất xuống cấp, giờ đây Trạm y tế Nông Trang-Seegene đã có 8 phòng chức năng và một phòng hội trường khang trang, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ban đầu cho 17.000 cư dân ở khu vực lân cận.

Ông Quách Văn Lương, cán bộ trạm y tế, cho hay giờ đây mỗi ngày trạm có thể tiếp nhận từ 30-40 lượt người đến khám và chữa bệnh, so 6-7 người trước đây. Việc chăm sóc sức khỏe ban đầu và công tác tiêm chủng cho trẻ em được trạm thực hiện tốt.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác vận động và sử dụng nguồn viện trợ phi chính phủ nước ngoài tại Phú Thọ và Hòa Bình cũng còn hạn chế như chưa thu hút được nhiều dự án mới, quy mô lớn. Việc thực hiện cải cách hành chính, đơn giản hóa các thủ tục cần được đẩy nhanh hơn nữa để các cơ quan, tổ chức nhanh chóng phê duyệt, triển khai các dự án từ nguồn vốn của các tổ chức phi chính phủ nước ngoài.

An Bình - Thành Đạt