Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười và những kỷ niệm với HTX đầu tiên ở Quảng Nam

Tháng 10/1978, HTX nông nghiệp Duy Sơn II được thành lập, là HTX nông nghiệp thuộc vùng miền núi của huyện Duy Xuyên, tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng (cũ).

Với lợi thế của địa phương nhiều đồi, suối, nước chảy quanh năm… các thành viên của HTX đã nảy sinh ý tưởng xây dựng thủy điện nhỏ để phục vụ sản xuất và cung cấp cho sinh hoạt. Việc xúc tiến xây dựng thủy điện được thực hiện nhanh chóng…

Ngày 22/12/1983, nhà máy thủy điện Duy Sơn với công suất 400kW đã được xây dựng thành công, chính thức đưa dòng điện về trung tâm HTX trong tiếng reo hò khôn tả của người dân.

Trong những tháng năm ấy, HTX Duy Sơn II đã được đón nhận nhiều tình cảm cao quý của nhiều lãnh đạo Đảng, Nhà nước; trong đó đặc biệt nhất là tình cảm của nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười với cán bộ, nhân dân và xã viên HTX.

Tháng 5/1983, đồng chí Đỗ Mười, khi đó là Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, cùng lãnh đạo của tỉnh đã về thăm HTX, thăm công trình thủy điện Duy Sơn II. Là người đã trực tiếp chỉ đạo nhiều công trình thủy điện lớn của đất nước lúc bấy giờ nhưng khi nghe tin Duy Sơn II là HTX đầu tiên dám làm thủy điện, đồng chí Đỗ Mười muốn trực tiếp vào thăm hiện trường thi công công trình thủy điện Duy Sơn II.

Đứng trên công trường còn ngổn ngang, bề bộn, đồng chí Đỗ Mười chăm chú lắng nghe lãnh đạo huyện, xã và HTX báo cáo về những khó khăn, vướng mắc trong việc thi công công trình thủy điện này. Đồng chí Đỗ Mười rất vui và cảm phục tinh thần dám nghĩ, dám làm của HTX.

Đi tìm hiểu tỉ mỉ công việc, động viên đội ngũ công nhân tích cực hăng say lao động; với cương vị của người lãnh đạo cấp cao, đồng chí Đỗ Mười đề nghị thực hiện cơ chế cho HTX được tiếp cận nguồn vốn vay của ngân hàng. Đó cũng là lần đầu tiên ở nước ta, cơ chế cho HTX vay vốn tín dụng ưu đãi để làm thủy điện bắt đầu hình thành.

Chính nhờ những chỉ đạo kịp thời, quyết liệt, không bao lâu sau lần về thăm của đồng chí Đỗ Mười, dòng điện thể hiện ý chí con người chinh phục thiên nhiên đã bừng sáng lên đỉnh đồi núi Chóp Xôi, Ba Ao lịch sử. Sau đó, HTX Duy Sơn II tiếp tục xây dựng đề án nâng công suất bằng việc lắp thêm một tổ máy 800kW, đưa công suất của nhà máy thủy điện lên 1.200kW.

Từ sau chuyến thăm ấy, đồng chí Đỗ Mười còn chỉ đạo đồng chí Nguyễn Xuân Phúc (lúc bấy giờ là Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, nay là Thủ tướng Chính phủ) quan tâm chỉ đạo và hướng dẫn HTX làm các thủ tục cần thiết lập hồ sơ trình các bộ, ngành Trung ương cho tiếp nhận vật tư thiết bị, là quà tặng của đồng chí Đỗ Mười dành cho HTX Duy Sơn II.

Việc làm được thủy điện Duy Sơn II đã trở thành kỳ tích và với sự giúp đỡ của đồng chí Đỗ mười, quân và dân Duy Sơn đã về đích sớm hơn dự liệu gần một năm trời. Đây cũng là HTX đầu tiên trong cả nước “dám” làm thủy điện trong thời kỳ khó khăn.

Những thành công của HTX Duy Sơn II phải nói đến ông Lưu Ban. Ông là Chủ nhiệm đầu tiên của HTX, là người chèo lái con thuyền HTX đi đến thành công và là hình mẫu HTX mà cả nước sau này đến đây tham quan, học tập.

40 năm đã qua đi với biết bao gian khổ, HTX Duy Sơn II đã không chỉ là cái nôi làm kinh tế của địa phương mà còn giúp gắn bó đồng lòng nhân dân suốt chặng dài lịch sử. Hành trình đó có sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và sự nỗ lực, vượt qua gian khó của nhân dân xã Duy Sơn.

Ông Phạm Văn Du – Giám đốc HTX Duy Sơn II cho biết: “Trong 40 năm qua, công tác đầu tư xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật trong nông nghiệp và nông thôn luôn được HTX quan tâm. Không chỉ chủ động xây dựng nhà máy thủy điện mà HTX còn hỗ trợ hàng trăm triệu đồng để sửa chữa làm đường giao thông, thực hiện bê tông 100% các tuyến đường giao thông nông thôn, HTX xây dựng 5 nhà tình nghĩa, 3 trường tiểu học, 5 cơ sở nhà trẻ mẫu giáo…”.

Bên cạnh đó, hằng năm HTX còn trích hàng trăm triệu đồng hỗ trợ cho thành viên và người lao động, gia đình chính sách gặp khó khăn, phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng”.

Từ những thành công đạt được, qua 40 năm xây dựng và phát triển tập thể HTX đã vinh dự đón nhận nhiều phần thưởng cao quí: Huân chương Lao động Hạng Ba, Huân chương Lao động Hạng Nhì, Huân chương Lao động Hạng Nhất, Cờ luân lưu của Chính phủ về Đơn vị dẫn đầu trong phong trào HTX. Đặc biệt, HTX Duy Sơn II đã được Đảng, Nhà nước, Chính phủ tuyên dương danh hiệu “Anh hùng Lao động trong thời kỳ đổi mới”.

40 năm biết bao khó khăn gian khổ, biết bao kỷ niệm buồn vui. Trong ngày Quốc tang nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười - người đồng hành suốt một thời gian dài với HTX Duy Sơn - những kỷ niệm đã được ôn lại làm hành tranh cho những thế hệ sau tiếp tục phát huy truyền thống của những người con cách mạng anh hùng.

C.Bính