Hợp tác Biển Đông vì an ninh và phát triển trong khu vực

Hơn 200 đại biểu là các học giả, chuyên gia, quan chức chính phủ trong nước và quốc tế, cùng đại diện các ngoại giao đoàn tại Việt Nam đã tham dự. Đây là hội thảo kỷ niệm 5 năm Học viện Ngoại giao Việt Nam và Hội Luật gia Việt Nam phối hợp tổ chức chuỗi hội thảo Biển Đông từ năm 2009.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam, Đại sứ Đặng Đình Quý cho rằng, 5 năm qua, tình hình Biển Đông và những vấn đề liên quan đã có nhiều thay đổi, cả tích cực và không tích cực. Điểm tích cực là cộng đồng khu vực, quốc tế đã nhận thức được tầm quan trọng của Biển Đông. Trên cơ sở nhận thức đó, nhìn chung các bên đã kiềm chế, không để xảy ra xung đột, đồng thời thúc đẩy hợp tác để kiềm chế xung đột. Tuy nhiên, các bên còn theo đuổi lợi ích trước mắt, diễn giải khác nhau về luật quốc tế và trì hoãn việc xây dựng cơ chế hợp tác để quản lý tranh chấp, ngăn ngừa xung đột trên Biển Đông.

Theo Giám đốc Học viện Ngoại giao Việt Nam, 5 năm tới, Biển Đông sẽ tiếp tục tiềm ẩn nhiều bất trắc và vẫn là một trong những khu vực tranh chấp phức tạp nhất thế giới. Chủ nghĩa dân tộc quá khích đã xuất hiện và gia tăng trong một số nước; xu hướng tăng cường vũ trang, bán vũ trang đang mạnh dần lên; lòng tin giữa các bên liên quan tiếp tục suy giảm. Cùng với những mặt chưa tích cực của tình hình trong 5 năm qua, xu hướng này làm cho tình hình Biển Đông có thể diễn biến phức tạp hơn, không loại trừ khả năng bùng nổ xung đột vũ trang. Trước tình hình đó, ông Đặng Đình Quý cho rằng, với ý nghĩa là một diễn đàn khoa học, Hội thảo Biển Đông sẽ là nỗ lực xây dựng những kiến nghị mới để đóng góp thiết thực hơn vào việc giữ gìn hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

Cũng tại phiên khai mạc, ông Nyan Lynn, Phó Tổng thư ký ASEAN đã chuyển giúp thông điệp của Tổng thư ký ASEAN Lê Lương Minh gửi hội thảo. Tổng thư ký Lê Lương Minh cho rằng, ASEAN là một chủ thể có vai trò quan trọng đóng góp cho hòa bình, ổn định ở Biển Đông vì ASEAN có 8 nước ven Biển Đông, trong đó có 4 nước yêu sách chủ quyền lãnh thổ tại đây. Nếu không có hòa bình, ổn định ở Biển Đông, ASEAN khó lòng xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN. Vì vậy, ASEAN luôn kêu gọi và thúc đẩy các bên liên quan giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Luật biển Liên hợp quốc.

Lập trường đó của ASEAN đã được kết tinh rõ ràng trong Tuyên bố về nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về tranh chấp Biển Đông năm 2012. Ông Lê Lương Minh nhấn mạnh, một ASEAN đoàn kết và có vai trò trung tâm trong cấu trúc an ninh khu vực, thực thi hiệu quả các nguyên tắc được nêu trong Hiến chương ASEAN (như nguyên tắc tuân thủ luật pháp quốc tế và chia sẻ trách nhiệm trong việc bảo đảm hòa bình và ổn định chung của cả khu vực), sẽ giúp ASEAN có vai trò và đóng góp tích cực cho việc kiểm soát và tìm kiếm giải pháp tranh chấp Biển Đông. Với mục tiêu đó, trong những năm qua, ASEAN đã có nhiều nỗ lực nhằm tạo ra một khuôn khổ đáng tin cậy để các bên có liên quan đối thoại và hợp tác. Nhờ những nỗ lực nhất quán và thiện chí của các bên, trong năm nay, ASEAN và Trung Quốc đã khởi động tham vấn về một Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông với nội dung toàn diện và có tính ràng buộc về pháp lý. Tổng thư ký ASEAN khẳng định, thời gian tới, ASEAN sẽ tiếp tục thúc đẩy các bên thực hiện đầy đủ, hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và đẩy nhanh tiến trình đàm phán COC.

Diễn ra trong hai ngày (11-12/11), hội thảo khoa học quốc tế lần thứ 5 về Biển Đông gồm 9 phiên họp, tập trung thảo luận các chủ đề chính như: Những diễn biến gần đây trên Biển Đông; Luật quốc tế, Công ước Luật Biển 1982 và Biển Đông; Những diễn biến pháp lý gần đây và Biển Đông; Kinh nghiệm quốc tế và khu vực trong giải quyết tranh chấp biển; Đánh giá Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và việc thực thi DOC; Quản lý xung đột và tương lai của Biển Đông; Khuyến nghị chính sách...

Đỗ Quyên
 TTXVN