Doanh nghiệp móc ngoặc với cán bộ tạo bình phong để phạm pháp

Quy trình thi THPT nhiều sơ hở dẫn đến việc can thiệp, sửa điểm thi

Trình bày báo cáo thẩm tra báo cáo công tác phòng chống tội phạm của Chính phủ, Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp Nguyễn Văn Pha nêu nhận xét, đã có một số tội phạm xảy ra ngay trong chính cơ quan phòng, chống tội phạm, có sự tiếp tay hoặc tham gia của một số sĩ quan cấp cao trong lực lượng công an.

Một số cá nhân, doanh nghiệp đã móc ngoặc với cán bộ có chức vụ, quyền hạn tại một số địa phương để tạo nhóm lợi ích hoặc lợi dụng công tác nghiệp vụ để tạo các tổ chức bình phong nhằm tạo ảnh hưởng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại rất lớn cho nhà nước, ảnh hưởng xấu đến công tác quản lý nhà nước tại địa phương, sự lành mạnh trong môi trường kinh doanh.

Báo cáo thẩm tra của UB Tư pháp nhấn mạnh, đáng chú ý, có một số vụ việc liên quan đến một số sĩ quan công an, quân đội đã kéo dài nhiều năm nhưng đến nay mới bị phát hiện, xử lý.

Tình trạng mua bán, chuyển nhượng tài sản công, nhất là đất đai với giá rẻ cho tư nhân không thông qua bán đấu giá, không đúng thẩm quyền xảy ra tại một số địa phương, nhất là một số tỉnh, thành phố lớn có dấu hiệu vi phạm pháp luật, gây thất thoát lớn cho tài sản, đất đai của nhà nước.

Báo cáo thẩm tra sơ bộ cũng đề cập, tại kỳ thi trung học phổ thông quốc gia 2018, một số đối tượng đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ để làm sai lệch kết quả thi tại tỉnh Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình gây bất bình trong xã hội, làm mất lòng tin của người dân, nhất là giới trẻ, vào sự công bằng, nghiêm minh, khách quan...

Lĩnh vực xã hội, UB Tư pháp nhắc tới hiện tượng đánh bạc và tổ chức đánh bạc diễn ra rất công khai trên mạng viễn thông, internet, lôi kéo nhiều người tham gia, lợi dụng mạng viễn thông, internet, mạng xã hội để lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua các thủ đoạn như giả mạo người có thẩm quyền của cơ quan chức năng, yêu cầu nạn nhân chuyển tiền; lừa đảo bằng cách thông báo trúng thưởng qua mạng xã hội; kinh doanh đa cấp... vẫn diễn ra tràn lan nhưng chưa được ngăn chặn.

Tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động tín dụng đen với lãi suất rất cao dễn đến tình trạng siết nợ, đòi nợ thuê, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật diễn ra rất phức tạp ở nhiều địa phương. Đáng lưu ý, hiện tượng này đang có xu hướng mở rộng tới vùng nông thôn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, các khu công nghiệp... làm mất trật tự an ninh ở địa phương, làm khánh kiệt kinh tế của người vay, nhưng việc đấu tranh, ngăn chặn vẫn còn rất khó khăn.

Về nguyên nhân, UB Tư pháp lưu ý, về công tác quản lý cán bộ trong lực lượng chức năng nói chung và lực lượng phòng, chống tội phạm nói riêng vẫn còn sơ hở. Tổ chức bộ máy có nhiều điểm chưa hợp lý, dẫn đến một số cán bộ, sĩ quan lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội.

Quy trình tổ chức kỳ thi THPT quốc gia có nhiều sơ hở dẫn đến một số đối tượng lợi dụng để can thiệp, sửa điểm thi.

Nguy cơ bỏ lọt tội phạm

Thẩm tra sơ bộ báo cáo công tác của VKSND tối cao, UB Tư pháp phân tích, về nhiệm vụ thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự, tỷ lệ truy tố đúng thời hạn của ngành lên tới 99,99%, vượt gần 10%. Tỷ lệ truy tố đúng tội danh đạt 99,8%, vượt 4,8% theo yêu cầu của Quốc hội.

Đáng chú ý, theo cơ quan thẩm tra, trong năm 2018, Viện trưởng VKSND tối cao đã chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp và đạt kết quả tích cực trong công tác giải quyết án tham nhũng: VKS các cấp đã kiểm sát điều tra 337 vụ/717 bị can, tăng 15,8%; đã giải quyết 215 vụ/233 bị can, đạt 92,3%.

VKS cũng đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp; truy tố và đề nghị đưa ra xét xử đúng tiến độ, nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng do Ban chỉ đạo trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi, chỉ đạo, điển hình là các vụ Trịnh Xuân Thanh, Phạm Công Danh, Phan Văn Anh Vũ…

Về mặt hạn chế, UB Tư pháp chỉ rõ, số tố giác, tin báo về tội phạm quá thời hạn giải quyết là gần 3.000 tin. Đây là hạn chế đã kéo dài qua nhiều năm (năm 2017 quá hạn 596 tin; năm 2016 quá hạn 1.006 tin), tiềm ẩn nguy cơ bỏ lọt tội phạm.

Đặc biệt, theo phản ánh của cử tri, nhiều tố giác, tin báo về xâm hại tình dục trẻ em chưa được quan tâm xử lý rốt ráo, kịp thời , ảnh hưởng nghiêm trọng tới các trẻ em là nạn nhân của loại tội phạm này, gây bất bình trong dư luận.

UB Tư pháp đề nghị VKSND tối cao có biện pháp khắc phục triệt để hạn chế nêu trên nhằm chống việc bỏ lọt tội phạm ngay từ giai đoạn đầu của quá trình tố tụng. Đặc biệt, trước thực trạng xâm hại tình dục trẻ em đang có xu hướng diễn biến nghiêm trọng, phức tạp như hiện nay, đề nghị VKSND tối cao chỉ đạo kiểm sát chặt chẽ, bảo đảm 100% tố giác, tin báo về loại tội phạm này được xử lý kịp thời, đúng pháp luật.

UB Tư pháp cũng nêu con số, số vụ án TAND trả hồ sơ cho VKSND yêu cầu điều tra bổ sung vẫn chiếm tỷ lệ cao (TAND trả cho VKSND 1.300 hồ sơ và được VKS chấp nhận 93%), trong đó có tới 93 trường hợp Tòa án trả hồ sơ để yêu cầu khởi tố tội phạm mới và người phạm tội mới .

Đáng lưu ý, số vụ án TAND trả hồ sơ cho VKSND yêu cầu điều tra bổ sung nhiều gấp gần 2 lần số vụ VKSND trả hồ sơ cho CQĐT yêu cầu điều tra bổ sung (705 vụ). Điều đó cho thấy, chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra của Viện kiểm sát đối với một số vụ án còn chưa cao, cần có sự tổng kết, rút kinh nghiệm từ các vụ án này để bảo đảm việc giải quyết vụ án được khẩn trương, chính xác.

Ở phía cạnh khác, cơ quan thẩm tra bình luận, tỷ lệ các vụ án kinh tế, chức vụ, tham nhũng TAND trả hồ sơ cho VKS yêu cầu điều tra bổ sung chiếm tới 21,5% (178/826 vụ); trong khi tỷ lệ trả hồ sơ nói chung với các loại tội phạm chỉ là 2,54%. Đề nghị VKSNDTC đánh giá kỹ các nguyên nhân chủ quan, khách quan dẫn tới tỷ lệ trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung loại tội kinh tế, chức vụ, tham nhũng lớn như vừa qua và giải pháp khắc phục hạn chế này.

P.Thảo