Bộ trưởng Văn hoá: Đạo đức xuống cấp xuất phát từ kinh tế

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn sáng 30/10, đại biểu Đinh Thị Kiều Trinh (Nghệ An) đề nghị Bộ trưởng Văn hoá, Thể thao & Du lịch cho biết trách nhiệm của Bộ trưởng với hiện tượng xuống cấp trầm trọng của đạo đức xã hội vừa qua.

Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện nhận định, đây là câu hỏi quan trọng và cũng rất khó, để thực hiện cần thời gian lâu dài. Tại kỳ họp trước, ông Thiện đã từng trả lời câu hỏi này nhưng từ đó đến nay biểu hiện xuống cấp của đạo đức vẫn phức tạp. Đạo đức nghề nghiệp sa sút, đạo đức công vụ, đạo đức chính trị xuống cấp…

Là cơ quan được giao tham mưu cho Chính phủ xây dựng con người mới, khắc phục những biểu hiện xuống cấp đạo đức của con người, xã hội này, sau khi có Nghị quyết 33 năm 2014 của Quốc hội, Bộ Văn hoá đã ban hành nhiều văn bản chấn chỉnh việc quản lý lễ hội, xét tặng danh hiệu gia đình văn hoá, thôn bản văn hoá, nâng cao hiệu quả của các thiết chế văn hoá như sinh hoạt cộng đồng, phát huy sứ mệnh của văn học nghệ thuật, của các nghệ sĩ để hướng tới đời sống chân thiện mỹ, đấu tranh với những biểu hiện xuống cấp đạo đức.

“Tuy nhiên, qua các biện pháp này, chúng tôi nhận thấy, như Bác Hồ nói, vì lợi ích trăm năm trồng người, để có sự thay đổi tích cực về vấn đề này cần nhiều thời gian hơn. Việc này xét cho cùng cái gốc vẫn là kinh tế nên nếu bỏ qua kinh tế thì không xử lý được. Nếu để một mình ngành văn hoá cứ loay hoay thế này, kinh tế rất thấp thì rất khó” – Bộ trưởng Văn hoá than.

Đạo đức xuống cấp đến từ các ngành kinh tế (!?)

Đại biểu Nguyễn Quang Tuấn (Hà Nội) tranh luận với Bộ trưởng Văn hoá. Ông xác nhận quy luật “phú quý sinh lễ nghĩa”, nhưng điều đó không có nghĩa tiền có thể mua được văn hoá, được đạo đức. Tại sao thời gian trước, kinh tế đất nước chưa phát triển, đời sống còn nhiều khó khăn nhưng cuộc sống xã hội rất bình yên, con người hiền hoà, hạnh phúc?

Theo ông Tuấn, yếu tố đầu tiên hình thành nhân cách, đạo đức của một con người chính là trong gia đình, sau đó đến môi trường nhà trường. Tiền nhân đã tổng kết “tiên học lễ, hậu học văn”. Hiện việc học “văn”, dạy kiến thức văn hoá được đề cao quá mức mà coi nhẹ việc học “lễ”. Theo đại biểu, đây chính là nguyên nhân đầu tiên khiến đạo đức xuống cấp.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhận xét, đây là vấn đề thú vị để tranh luận, xem kinh tế đi trước hay đạo đức, văn hoá cần chú trọng đầu tiên. Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện trả lời câu hỏi này bằng văn bản.

Bộ trưởng Văn hoá, Thể thao & Du lịch cũng giơ biển xin tranh luận với đại biểu. Đứng lên phát biểu, ông nhận xét, quan điểm của đại biểu Tuấn rất đúng. Ông không phản đối, chỉ muốn giải thích thêm.

Ông Thiện nói lại: “Từ trước đến nay, cứ nói đến đạo đức là các cơ quan nói đã giao cho ngành Văn hoá rồi. Với tư tưởng như thế, cứ vứt ra và bảo “đó là việc của các anh, hãy làm đi” như vậy vấn đề xuống cấp đạo đức này còn chưa khắc phục được. Việc này cần cả xã hội vào cuộc. Sự xuống cấp của đạo đức xã hội đến trước hết từ các ngành kinh tế. Vậy nên cứ giao cho Bộ Văn hoá loay hoay thì không giải quyết được”.

Bộ trưởng Văn hoá bức xúc dẫn chứng, sự đầu tư của các địa phương dành cho ngành Văn hoá rất thấp. Ông Thiện nêu ví dụ, kinh phí cấp cho việc bảo tồn di tích văn hoá, 3 năm qua chỉ vỏn vẹn 7,3 tỷ đồng.

“Nếu cứ tiếp tục thế này thì có nhiệm kỳ sau tôi vẫn bị chất vấn tiếp” – Bộ trưởng Văn hoá, Thể thao & Du lịch thở dài.

N.S