Champions League - Nơi tham vọng khẳng định đẳng cấp

Được biết tới dưới tên gọi UEFA Champions League (hay còn được gọi dưới các tên Champions League, UCL, CE1 hay C1), đây là giải đấu thường niên được LĐBĐ châu Âu (UEFA) tổ chức kể từ năm 1955 cho các đội có thành tích tốt nhất tại các giải VĐQG nội địa.

Và phần thưởng cho đội chiến thắng luôn được coi là danh giá nhất ở cấp CLB so với UEFA Cup (tiền thân là Cúp C3) và giải đấu đã bị khai tử Cúp C2 châu Âu.

Đội đang giữ Cúp bạc Champions League hiện nay là AC Milan (Italia) sau khi đánh bại Liverpool (Anh) 2-1 trong trận chung kết tại SVĐ Olympic thủ đô Athens (Hy Lạp) vào ngày 23/5/2007.

Lịch sử Champions League

Cha đẻ cho sự ra đời của giải đấu BĐ hấp dẫn và giàu lợi nhuận nhất châu Âu là nhà báo thể thao kiêm biên tập viên của tờ L’Equipe (Pháp), Gabriel Hanot, với ý định tạo ra một sân chơi cấp châu lục giành riêng cho các đội VĐQG các nước thuộc UEFA.

Từ lúc giải được đưa vào thi đấu tại mùa bóng 1955/56, thể thức thi đấu có đôi chút khác biệt khi chia thành các cặp đấu. Mỗi cặp đấu sẽ thi đấu hai trận (lượt đi và về) và đội có kết quả chung cuộc tốt hơn sẽ đi tiếp vào vòng sau. Tuy nhiên lúc đó giải bị hạn chế khi chỉ các CLB VĐQG cùng với nhà ĐKVĐ C1 được thi đấu. Và cách thức thi đấu này được duy trì tới hết năm 1992.

Với sự phát triển của bóng đá châu Âu cùng mức lợi nhuận ngày càng lớn, kể từ mùa giải 1992/93, Cúp các đội VĐ các quốc gia châu Âu đã buộc phải mở rộng cho các đội không VĐ nhưng có thành tích thi đấu tốt trong nước (dựa trên cách tính hệ số điểm của UEFA). Với cách tính này, một đội về nhì tại La Liga (TBN) đương nhiên có một suất chính thức tại vòng bảng trong khi đội VĐ tại Ba Lan lại vất vả đá vòng loại.

Bên cạnh đó, từ giữa năm 1960 và 2004, đội VĐ Champions League sẽ thi đấu với đội VĐ Copa Libertadores của Nam Mỹ để giành Cúp Liên lục địa (Intercontinental Cup). Tuy nhiên với việc ra đời VCK các CLB thế giới do FIFA đề xướng, Cúp Liên lục địa cũng đã bị khai tử từ năm 2005.

Các vòng đấu

Champions League khởi đầu bằng 3 vòng sơ loại giành cho các CLB thuộc các nước có vị trí thấp (dưới thứ 16 theo hệ số UEFA) trước khi đối chọi với các CLB tại các nước từ vị trí 16 để có vé chơi vòng bảng. Vòng sơ loại diễn ra từ trung tuần tháng Bảy tới cuối tháng 8 theo thể thức lấy kết quả chung cuộc sau hai lượt đấu giữa mỗi cặp. 

Đội thua tại vòng sơ loại thứ 3 sẽ chuyển xuống thi đấu tại UEFA Cup. 16 đội thắng tại vòng sơ loại sẽ có mặt cùng 16 đội có suất trực tiếp tại vòng bảng Champions League.

Tại vòng bảng, 32 đội chia thành 8 bảng đấu (4 đội/bảng) và thi đấu vòng tròn một lượt với thể thức sân nhà, sân khách. Thời gian cho các trận vòng bảng kéo dài từ giữa tháng 9 tới đầu tháng 12. Đội đứng thứ 3 tại mỗi bảng sẽ chuyển xuống thi đấu UEFA Cup. Hai đội đầu bảng sẽ lọt vào vòng knock-out 1/16.

Kể từ vòng 1/16 cho tới bán kết, các đội sẽ thi đấu với thể thức loại trực tiếp sau hai trận (lượt đi và về), có tính đến số bàn thắng sân khách, đá hiệp phụ và sút luân lưu nếu kết quả hòa. 

Kết quả bốc thăm các cặp đấu phải đảm bảo những đội thuộc cùng một nước không đụng đầu nhau cho tới hết vòng tứ kết bên cạnh việc các đội hạt giống cũng không phải đụng nhau quá sớm.

Chung kết Cúp C1

Chung kết Cúp C1 chỉ phải thi đấu một trận duy nhất tại địa điểm đã được công bố trước đó hai năm do UEFA chỉ định. Trong 52 lần trận CK Cúp C1 diến ra, đội bóng thế kỷ 20 Real Madrid đang giữ kỷ lục về số lần đoạt Cúp C1.

CLB TBN này đã 9 lần VĐ (1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1966, 1998, 2000, 2002) và 3 lần về ngôi Á quân (1962, 1964, 1981). Xếp sau Kền kền trắng là các nhà ĐKVĐ AC Milan với 7 lần VĐ và 4 Á quân. Đội bóng giành nhiều danh hiệu nhất nước Anh Liverpool đứng thứ 3 với 5 lần VĐ và 2 lần về nhì.

Nếu tính theo quốc gia, Italia là nước có nhiều lần ăn mừng chức VĐ và Á quân nhất. Họ đã có 11 lần giành Cúp và 14 lần Á quân với các lần lên ngôi của AC Milan (7), Juventus (2), Inter (2). Ngay dưới Italia là Tây Ban Nha với 11 VĐ và 9 á quân. Sau đó là các nước Anh, Đức và Hà Lan.     

Nhạc hiệu chính thức

Có tên chính thức là “Champions League”, giai điệu này được UEFA quyết định chính thức sử dụng vào năm 1992 phần nhạc của dàn nhạc Hoàng gia Philharmonic trình diễn và phần lời do Học viện St. Martin hát đoạn điệp khúc với 3 ngôn ngữ (Anh, Pháp, Đức- đây cũng là những ngôn ngữ chính thức tại UEFA). Giai điệu đoạn điệp khúc bài hát được sử dụng trước mỗi trận đấu tại Champions League và là bài mở màn cũng như kết thúc trận đấu trên truyền hình.

Lợi nhuận

Vượt quá khuôn khổ một giải đấu bóng đá đơn thuần, UEFA Champions League luôn là kỳ vọng của mọi CLB thuộc châu Âu bởi đây là “miếng bánh béo bở” cho dù chỉ đặt chân tới vòng bảng. Ví dụ chỉ tính riêng mùa giải 2004/05, khoản tiền UEFA chi cho các đội dao động từ 3,8 triệu euro (Sparta Prague) tới 30,6 triệu euro (Liverpool).

Hay tổng khoản tiền được UEFA chia sẻ cho 32 đội vòng bảng mùa giải 2005/06 đã lên tới 430 triệu euro chưa kể các đội sẽ có thêm khoản ngoài từ tiền bán vé, bán đồ lưu niệm,…

Lê Trường

(tổng hợp)