Sự dối trá của Rạng Đông và hành động “hà hơi” của chính quyền?

Vụ hỏa hoạn vừa qua tại Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông là sự cố môi trường nghiêm trọng. Đến nay, tuy chưa xác định được tổn hại cụ thể đối với sức khỏe con người, song nó đã tạo lo ngại cho đông đảo người dân, nhất là cư dân sống trong khu vực.

Được biết, Ủy ban Quốc gia ứng phó sự cố thiên tai và tìm kiếm cứu nạn vừa gửi công văn hỏa tốc tới Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội, Ban chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn TP Hà Nội đề nghị báo cáo công tác tổ chức, chỉ đạo ứng phó, khắc phục hậu quả.

Trước hết, xin chia sẻ với những tổn thất của doanh nghiệp vì sự cố đáng tiếc này. Thiên tai, hỏa hoạn là điều không ai muốn.

Song, nhìn lại sự việc, không thể không phẫn nộ trước cách hành xử của lãnh đạo đơn vị này mà cụ thể, đó là hành vi dối trá của doanh nghiệp và sự “hà hơi” của chính quyền địa phương.

Cụ thể, thông tin từ báo chí, ban đầu công ty báo cáo từ năm 2016 chỉ sử dụng viên Amalgam để sản xuất bóng đèn và khối lượng viên Amalgam trong kho chứa hóa chất tầng 1 bị cháy chỉ còn vài kg.

Thế nhưng qua kiểm tra thực tế của Tổng cục Môi trường ngày 31/8 cùng với quá trình đấu tranh với lãnh đạo công ty, Rạng Đông phải thừa nhận toàn bộ 480.000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy sử dụng Hg lỏng (có độc tính cao hơn so với viên Amalgam) với khối lượng phát tán ra ngoài môi trường khoảng 15,1 kg đến 27,2 kg.

Đọc những thông tin trên, không khỏi rùng mình bởi thủy ngân là chất cực độc, chỉ cần một lượng nhỏ cũng đủ gây tử vong và để lại di chứng rất lâu dài. Đây là sự dối trá khốn nạn với tính mạng của cộng đồng.

Tiếc thay, không biết vì lý do gì mà sự dối trá trên lại được “hà hơi” của UBND Quận Thanh Xuân bởi trong một văn bản ngoài việc “nói lấp lửng” sử dụng amalgam thay thế thủy ngân lỏng, báo cáo còn nêu: “Ngay từ ngày 29/8, tất cả cán bộ, công nhân viên tham gia chữa cháy từ ngay sau khi đám cháy được dập tắt đã đến công ty dọn dẹp và chuẩn bị cho sản xuất, sức khỏe ổn định. Ngày 30/8/2019, các xưởng sản xuất của công ty trở lại sản xuất bình thường”?

Còn một chi tiết rất đáng lưu ý là cũng ngay sau khi xảy ra hỏa hoạn, UBND phường Hạ Đình đã có công văn gửi đến người dân sống gần khu vực yêu cầu triển khai nhiều biện pháp khẩn cấp bảo vệ sức khỏe đồng thời “kịp thời thông báo cho UBND phường hoặc trạm y tế phường các trường hợp ảnh hưởng đến sức khỏe, các trường hợp nghi ngộ độc do bụi tro tàn dư của cháy”…

Đây là cảnh báo hết sức cần thiết, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, biết chăm lo đến sức khỏe, đời sống người dân của UBND phường Hạ Đình.

Thế nhưng chăng hiểu sao, UBND quận Thanh Xuân lại yêu cầu UBND phường Hạ Đình thu hồi văn bản này đồng thời yêu cầu kiểm điểm UBND phường vì đã ra văn bản khuyến cáo không đúng thẩm quyền, gây hoang mang dư luận?

Cũng không hiểu vì lý do gì mà sau đó, UBND quận còn cung cấp thêm cho người dân: “thông tin ban đầu của Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường thuộc Bộ Y tế các chỉ số như: Thủy ngân, chì, kim loại nặng được đo bằng máy test nhanh thì kết quả cho thấy các chỉ số đều trong ngưỡng cho phép, an toàn đối với người dân”.

Trớ trêu là đến tối cùng ngày, Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường đã lên tiếng phủ nhận thông tin "an toàn" mà quận Thanh Xuân thông báo.

Tóm lại, việc quan trọng nhất hiện nay là khẩn trương khắc phục hậu quả, tránh gây hoang mang dư luận. Song muốn vậy, cần phải thường xuyên, liên tục cập nhật thông tin một cách trung thực, không được phép quanh co, dối trá.

Tuy nhiên sau vụ việc này, không thể bỏ qua sự dối trá của Công ty Rạng Đông cũng như làm rõ sự “hà hơi” đặc biệt là đối với yêu cầu thu hồi văn bản và kiểm điểm phường Hạ Đình của UBND Quận Thanh Xuân.

Theo tôi, nếu đủ lòng trung thực và sự dũng cảm, UBND quận Thanh Xuân không chỉ công khai xin lỗi UBND phường Hạ Đình mà còn đề nghị tuyên dương, khen thưởng người đã trực tiếp ký văn bản sớm cảnh báo nguy cơ cho người dân và đó mới là sự sòng phẳng.

Bùi Hoàng Tám