Bản chất của vụ việc: Liệu có lợi ích nhóm?!
(Dân trí) - Thông tin “sau khi đề nghị tịch thu mặt hàng sữa Ensure nhập khẩu có dòng chữ “Not to bi sold in Vietnam or Mexico” (tạm dịch "Không bán tại Việt Nam hay Mexico") vi phạm, Cục Hải quan TP.HCM vừa đề xuất Tổng cục Hải quan báo cáo Bộ Tài chính, đưa mặt hàng này vào Danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu” (vietnamnet ngày 6.1.2016).
Những thông tin này có lẽ không mới với người tiêu dùng, còn với chúng tôi lại thấy rất mới. Mới tới giật mình và ngỡ ngàng.
Tại sao phải ngỡ ngàng và giật mình?
Thứ nhất, câu hỏi cần đặt ra là, việc cấm nhập khẩu sữa có dòng chữ “Not to be … ” tại thị trường Việt Nam có đúng quy định pháp luật không? Câu hỏi này được đặt ra bởi từ trước đó rất lâu, những ngày đầu tháng 1.2015, Ban chỉ đạo 389 cùng với các cơ quan quản lý thị trường Hà Nội liên tiếp bắt quả tang nhiều cửa hàng bán loại sữa Ensure nước có dòng chữ “Not to be …” (Báo Tiền Phong ngày 20.1.2015).
Nhưng tại sao đến bây giờ, Cục Hải quan TP. HCM vẫn cho rằng “mặt hàng này vi phạm chính sách nhập khẩu, nhưng lại vướng mắc trong việc xử lý.” Rồi Cục này cũng cho rằng công văn (số 262 ngày 30.1.2015) của Cục An toàn Thực phẩm , Bộ Y tế quy định chưa đủ cơ sở pháp lý vững chắc để xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực hải quan.
Trong buổi họp bàn ngày 19.1.2015 bàn về việc này, đã có sự tranh luận quyết liệt giữa Bộ Y tế và Bộ Công thương. Bộ Y tế cho rằng, phải cấm bán mặt hàng này ở Việt Nam là đúng quy định của pháp luật. Bởi nếu có sự cố xảy ra với người tiêu dùng, đơn vị sản xuất không chịu trách nhiệm vì sữa đó ghi rõ “không bán ở Việt Nam”. Còn Bộ Công thương phân tích về những dấu hiệu cạnh tranh không làm mạnh, vi phạm Luật cạnh tranh.
Vậy từ đó đến nay, tại sao việc xử lý ra sao với dòng chữ mang tính chất phân biệt thị trường, nhằm móc túi người tiêu dùng như vậy lại chưa được các cơ quan chức năng thống nhất xử lý?
Để rồi, mãi những ngày đầu năm này, Cục Hải quan TP. HCM mới đề nghị Tổng cục Hải quan có ý kiến đề xuất Bộ Tài chính đưa mặt hàng sữa Ensure có dòng chữ "Not to bi …” vào Danh mục hàng cấm nhập khẩu. Thật khó hình dung sự lề mề đến khó hiểu của các cơ quan chức năng.
Thứ hai, từ trước đó rất lâu, những ngày đầu của năm 2015, các cơ quan chức năng của Hà Nội bắt hàng loạt cửa hàng kinh doanh mặt hàng sữa Ensure có dòng chữ “Not to bi…”.
Vậy câu hỏi được đặt ra là, cơ quan chức năng của Hà Nội có làm đúng luật không? Câu hỏi này được đặt ra bởi cho đến tận bây giờ, Cục Hải quan TP. HCM vẫn ở mức kiến nghị đưa dòng sữa Ensure có dòng chữ “Not to bi…” vào “danh mục hàng cấm nhập khẩu.”
Đặt những câu hỏi này ra, chúng tôi chỉ muốn nhấn mạnh một điều: Mỗi cơ quan chức có thể hiểu và thực hiện một cách hoàn toàn khác nhau. Liệu đấy có phải là do trình độ quá yếu của các cơ quan chức năng hay luật của mình quá mơ hồ?
Nhưng với người tiêu dùng, từ lâu họ đã rất bức xúc trước việc giá sữa nói chung vẫn tăng giá vô tội vạ mà các cơ quan chức năng hùng hậu của chúng ta vẫn đành… bó tay!
Chỉ có điều hiển nhiên ai cũng biết là, lượng tiền khủng của người dân đã đem lại lợi ích cho ai. Nếu kể ra những người hưởng lợi trong chuyện này mà không nói tới những cán bộ của các cơ quan chức năng tìm cách lần chần ra các văn bản xử lý dứt khoát, rõ ràng với những dòng sữa kiểu có chữ “Not to bi…” là thiếu mất một khâu cực kỳ quan trọng trong “dây chuyền” này.
Liệu có lợi ích nhóm ở đây không nhỉ?
Vương Hà