Môi giới địa ốc chụp giật, sàn ôm hàng thổi giá: Đã có hướng siết

Môi giới địa ốc còn nặng tính "chụp giật"

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Hồ sơ đề nghị sửa Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản.

Trong báo cáo tổng kết thi hành Luật Kinh doanh bất động sản 2014, Bộ Xây dựng đã chỉ ra một số các hạn chế xuất hiện trên thị trường thời gian qua.

Trong đó, Bộ đã nêu rõ một số tồn tại, hạn chế như vấn đề nguồn nhân lực trong lĩnh vực kinh doanh dịch vụ môi giới "thừa số lượng nhưng lại thiếu về chất lượng".

Đội ngũ môi giới bất động sản vẫn còn hiện tượng hoạt động thiếu chuyên nghiệp, thiếu kiến thức pháp luật căn bản trong lĩnh vực này còn thấp, nặng tính "chụp giật", kiếm lời, chưa tôn trọng khách hàng, gây thiệt hại cho khách hàng dẫn đến tình trạng khiếu kiện kéo dài.

Mặt khác theo Bộ Xây dựng, do một số quy định pháp luật quản lý hoạt động môi giới hiện nay còn khá lỏng lẻo dẫn đến tình trạng các tổ chức, cá nhân môi giới có cơ hội "lách luật" trốn thuế.

Cụ thể, thứ nhất là Luật Kinh doanh bất động sản 2014 quy định điều kiện các tổ chức, cá nhân được kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, điều kiện được thi sát hạch về trình độ hiểu biết pháp luật, kỹ năng hoạt động môi giới bất động quá dễ dàng, không quy định buộc phải có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học thì mới được dự thi lấy chứng chỉ môi giới bất động sản.

Điều này dẫn đến tình trạng hiện nay đội ngũ làm môi giới bất động sản yếu về chuyên môn, hiểu biết pháp luật hạn chế, chưa có tính chuyên nghiệp, yếu kém đạo đức kinh doanh dẫn đến tình trạng làm ăn "chụp giật", không chịu trách nhiệm, gây thiệt hại cho khách hàng khi tư vấn không đúng, tư vấn cho xong để kiếm tiền, thậm chí còn lũng đoạn thị trường, góp phần gây ra những cơn "sốt ảo" để kiếm lợi.

Thứ hai, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 quy định cá nhân chỉ cần đáp ứng đủ điều kiện có chứng chỉ hành nghề và đăng ký nộp thuế là có thể thực hiện dịch vụ môi giới bất động sản. Pháp luật hiện hành chưa bắt buộc các cá nhân này có trách nhiệm phải báo cáo với cơ quan quản lý Nhà nước về các hoạt động của họ.

Do đó họ hoàn toàn có thể tự do hành nghề ở bất kỳ đâu. Và điều này dẫn đến hai xu hướng hoạt động kinh doanh: Một là ăn theo các sàn giao dịch bất động sản để lấy thông tin, để làm cộng tác viên hoặc môi giới thứ cấp.

Hai là tự đi khai thác nguồn thông tin sản phẩm có nhu cầu bán và chủ yếu là nhà, đất ở có sẵn để môi giới cho khách hàng có nhu cầu mua. Mục tiêu của họ chỉ là làm cách nào để bán được sản phẩm nhanh và hiệu quả nhất và thường không có trách nhiệm với khách hàng, người tiêu dùng đối với các sản phẩm họ đã môi giới.

Thứ ba, quy định chế tài xử lý vi phạm đối với hành vi hành nghề môi giới khi chưa được cấp chứng chỉ hành nghề còn quá nhẹ so với hậu quả khi xảy ra sai phạm (phạt tiền từ 10 triệu đến 50 triệu).

Mức xử phạt này theo Bộ Xây dựng mới chỉ dừng lại ở mức độ răn đe dẫn đến việc người môi giới không coi trọng chứng chỉ môi giới. Hiện nay bên cạnh những nhân viên môi giới tại các sàn giao dịch bất động sản chuyên nghiệp có không ít những người hoạt động môi giới tự do, không có chứng chỉ môi giới bất động sản.

Sàn ôm hàng, thổi giá

Bộ Xây dựng cũng chỉ rõ các tồn tại, hạn chế về kinh doanh sàn giao dịch bất động sản.

Cụ thể theo Bộ này, đến nay, trên cả nước đã có khoảng 1.600 sàn giao dịch bất động sản được thành lập và đa phần các sàn giao dịch bất động sản có quy mô nhỏ, tính chuyên nghiệp chưa cao, năng lực tài chính thấp, điều kiện về cơ sở vật chất, năng lực chuyên môn của đội ngũ nhân sự còn yếu, chưa chú trọng xây dựng tiêu chuẩn, quy trình quản lý và cung cấp dịch vụ chất lượng.

Hầu hết các sàn bất động sản chỉ làm chức năng quảng cáo cho các chủ đầu tư và làm môi giới chứ chưa thực hiện hết chức năng của mình như: báo cáo thông tin tình hình giao dịch bất động sản, kiểm tra tính pháp lý của các sản phẩm bất động sản trước khi đưa vào giao dịch…. Bên cạnh đó, tình trạng "ôm" hàng, "thổi giá" ăn chênh lệch gây lũng đoạn thị trường còn diễn ra rất phổ biến.

Mặt khác theo Bộ Xây dựng, trong thời gian vừa qua, cùng với sự phát triển mạnh của thị trường bất động sản, rất nhiều sàn giao dịch đã được thành lập. Vì vậy yếu tố chất lượng các sàn đã bị bỏ qua, khi thị trường gặp khó khăn đã tác động trực tiếp vào năng lực hoạt động của các sàn cả về tài chính, quản trị, con người cũng như tiềm lực thực sự của các doanh nghiệp này.

"Việc giám sát hoạt động các sàn lâu nay đang bị buông lỏng, rất nhiều sàn thành lập ra rồi đóng cửa nhưng không báo cáo Sở Xây dựng khiến việc quản lý gặp nhiều khó khăn. Cơ quan quản lý cũng khó đánh giá được chất lượng cũng như năng lực thật sự của các sàn giao dịch hiện nay", Bộ Xây dựng cho hay.

Cũng theo Bộ này, thực tế hiện nay, một số doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản vừa và nhỏ không đủ năng lực cả về tài chính và quản lý dẫn đến tình trạng không chống chọi được với những khó khăn của thị trường, do đó đã không thể tiếp tục các hoạt động kinh doanh, không thanh toán được chi phí môi giới… dẫn đến việc nhiều sàn giao dịch phải đóng cửa.

Sửa hướng nào?

Trước thực tế nêu trên, Bộ Xây dựng đã đề xuất một số hướng sửa đổi nhằm đảm bảo cho tổ chức, cá nhân thực hiện môi giới được chuyên nghiệp, nâng cao chất lượng trong tư vấn, môi giới bất động sản.

Đồng thời, xây dựng cơ chế thuận lợi cho công tác quản lý Nhà nước, bảo về quyền lợi ích nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Theo đó, sẽ sửa đổi, bổ sung quy định phải có giấy chứng nhận hoàn thành khóa học thì mới được thi sát hạch cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.

Đồng thời bổ sung các quy định quản lý các cá nhân hoạt động môi giới bất động sản; bổ sung quy định hình thức quản lý đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài hành nghề môi giới tại Việt Nam; Sửa đổi bổ sung quyền và nghĩa vụ của môi giới bất động sản; Sửa đổi, bổ sung về thẩm quyền cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.

Về sàn giao dịch bất động sản, Bộ Xây dựng sửa đổi bổ sung pháp luật kinh doanh bất động sản theo hướng: Sửa đổi, bổ sung quy định điều kiện về năng lực tài chính đối với việc thành lập sàn giao dịch bất động sản; Bổ sung quy định về chế độ báo cáo của sàn giao dịch bất động sản;

Bổ sung quy định các mô hình sàn giao dịch bất động sản; Sửa đổi, bổ sung quy định bắt buộc các giao dịch bất động sản phải thông qua sàn giao dịch bất động sản; Bổ sung quy định về trình tự, thủ tục giao dịch qua sàn; Sửa đổi, bổ sung quy định về quyền và nghĩa vụ của tổ chức, các nhân tham gia sàn giao dịch bất động sản...