Lễ hội ăn lẩu tập thể ở Nhật Bản

Khi vùng trời Tohoku bắt đầu ngập tràn sắc đỏ của những chiếc lá chuyển màu, người ta biết khi ấy trời đã vào thu. Mùa thu ở vùng Tohoku có món súp Imoni và những bữa tiệc Imoni-kai ngoài trời rất đặc biệt. Và đây cũng chính là một trong những sự kiện truyền thống của vùng đất này.

 

 

Imoni (芋煮) là một món súp truyền thống được hầm từ thịt và khoai môn. Hương vị Imoni ở tỉnh Yamagata là nổi tiếng nhất Nhật Bản, tuy nhiên mỗi tỉnh khác nhau vẫn sẽ có những hương vị Imoni đặc trưng khác nhau.

Imoni-kai (芋煮会) là một sự kiện mà nhiều người, nhiều gia đình tụ tập ở khu vực gần sông để cùng nhau nấu món Imoni khổng lồ. Hoạt động này diễn ra vào thời điểm cuối hạ đầu thu ở vùng Tohoku (trừ tỉnh Aomori). Khi ấy, các nhóm người cùng tham gia nấu Imoni trên một bếp lửa lớn được nhóm gần sông.

 

Các cửa hàng tiện lợi quanh đó tích trữ một lượng củi nhất định là để cung cấp cho dịp này. Imoni-kai được xem là hoạt động đánh dấu sự giao mùa của vùng Tohoku vào thu, tương tự như Hanami mỗi khi xuân về vậy.

 

 

Mỗi tỉnh thành Nhật Bản sẽ có công thức chế biến Imoni khác nhau. Ví dụ như, một món Imoni ở tỉnh Yamagata gồm thịt bò, đường, nước tương và nêm nếm vị khá ngọt. Trong khi súp Imoni nấu ở tỉnh Miyagi lại khác.

 

Imoni ở Miyagi có thêm thành phần tương miso khiến hương vị món súp trở nên khác lạ hơn. Thậm chí, mỗi khu vực trong tỉnh cũng có cách nấu khác nhau, chẳng hạn như khu vực Shonai của tỉnh Yamagata sẽ dùng thịt heo và miso thay cho thịt bò và nước tương. Dù được biến hóa đa dạng nhưng thành phần tiêu chuẩn của Imoni cần có những thực phẩm cơ bản sau:

 

Khoai môn (Satoimo - 里芋) + Thịt thái mỏng, thường là thịt bò hoặc thịt heo + Thạch Konnyaku - một loại thạch làm từ cây konjac + Nước tương

 

Ngoài ra trong súp có các thành phần khác như: cải thảo (hakusai), rễ ngưu bàng (gobo), củ cải, cà rốt, tỏi tây (hành boa rô), rượu sake, đậu phụ, các loại nấm… sẽ được biến tấu tùy theo vùng.

 

Nguồn gốc của những bữa tiệc Imoni-kai bắt đầu từ việc nhiệt độ khí hậu ở vùng Đông Bắc nước Nhật ảnh hưởng đến quá trình bảo quản khoai môn. Khoai môn thu hoạch được bảo quản tốt ở nhiệt độ từ 7 - 12^oC, nhưng do vùng Tohoku có khí hậu khá lạnh khi vào đông nên những củ khoai này sẽ không "chống chịu" nổi.

 

Người ta cho rằng nguyên mẫu của những bữa tiệc Imoni-kai ra đời từ đây, với mục đích ban đầu là tiêu thụ hết lượng khoai môn này trước khi mùa đông kéo đến. Lý do vì sao tỉnh Aomori lại không có Imoni-kai là vì trước đây, khoai môn ít được trồng ở vùng phía Bắc vốn có khí hậu lạnh lẽo khắc nghiệt.

 

Đồng thời các vùng ở phía tây Tohoku như khu vực Tokai cũng không có Imoni-kai vì thời tiết ở khu vực này rất thích hợp để bảo quản khoai môn.

 

Các ghi chép chỉ miêu tả nguyên mẫu của Imoni-kai là một sự kiện những nhóm nhỏ tụ tập với nhau để ăn những bữa ăn ngoài trời như tiệc mừng mùa màng bội thu. Trong đó không đề cập rằng đây có phải là một sự kiện tổ chức quy mô làng xã nhiều người hay không.

 

Học giả Văn hóa dân gian Nhật Bản, ông Kanichi Nomoto đã nhận xét rằng: "Những ngày hội thu hoạch khoai môn cứ như thế đã phát triển thành sự kiện Imoni-kai đặc trưng cho vùng đất này".

 

 

Khi trời chớm thu, tại những cửa hàng tiện lợi ở tỉnh Yamagata và Miyagi, củi được chất thành đống trước cửa, những vật liệu đánh lửa cũng được bày bán bên trong cửa hàng.

 

Người dân ở đây không hề cảm thấy khó chịu trước khung cảnh này mà còn rất hào hứng. Những người từ vùng khác khi đến đây có thể lầm tưởng rằng những món hàng này được bán để chuẩn bị cho mùa đông lạnh giá sắp về. Tại một số siêu thị còn cho thuê cả những chiếc nồi lớn để luộc khoai.

 

Imoni-kai nổi tiếng nhất là ở tỉnh Yamagata. Sự kiện được tổ chức lần đầu vào năm 1989 với tên "Imoni-kai số 1 Nhật Bản" và được xem là một truyền thống quan trọng của mùa thu ở tỉnh này.

 

Thời điểm trời vào thu, khách du lịch sẽ đổ xô đến Yamagata để tham dự Imoni-kai cùng người dân nơi đây. Sự kiện diễn ra bên bờ sông Mamigasaki vào ngày Chủ nhật đầu tiên của tháng 9 hàng năm nhưng kể từ năm 2014, sự kiện này sẽ diễn ra vào ngày Chủ nhật trước ngày Kính lão (Keiro no hi - 敬老の日).

 

Vào năm 2008, kỷ niệm 20 năm tổ chức sự kiện, số lượng du khách tham gia lên tới 150.000 người. Năm 2009, sự kiện này đã đạt mức kỷ lục với khoảng 200.000 người tham gia. Đến năm 2018, sự kiện diễn ra và lập kỷ lục Guiness về "Số lượng súp phục vụ trong vòng 8 giờ".