Ý kiến luật sư về vụ 9.000 xe Toyota bị lỗi tại thị trường Việt Nam

Trao đổi với PV Dân trí, Luật sư Trương Anh Tú, Trưởng Văn phòng Luật sư Trương Anh Tú (Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội) cho biết quan điểm của luật sư dưới góc nhìn  pháp lý về sự việc này. 

Ông cho biết người tiêu dùng phải làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?

Để bảo vệ quyền lợi của mình người tiêu dùng có thể lựa chọn các phương thức sau: Trực tiếp gửi đơn yêu cầu tới Toyota Việt Nam đề nghị khắc phục những lỗi về kỹ thuật do sai sót trong quá trình sản xuất và lắp ráp; Có thể tiến hành đàm phán, thương lượng hòa giải với Toyota Việt Nam để tìm ra phương án tối ưu trong việc xử lý những lỗi nói trên nhằm đảm bảo tốt nhất quyền lợi cho cả hai bên; Tiến hành khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền khi các biện pháp trên không giải quyết được.

Nếu khởi kiện thì người tiêu dùng sẽ phải khởi kiện ở đâu?

Căn cứ điều 33, điều 35 Bộ luật tố tụng Dân sự Việt Nam thì thẩm quyền giải quyết vụ việc này sẽ là Tòa án nhân cấp huyện nơi bị đơn đặt trụ sở (trụ sở Toyota Việt Nam). Như vậy người tiêu dùng có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân Thị xã Phúc Yên, tỉnh Vĩnh Phúc nơi Công ty ô tô Toyota Việt Nam đặt trụ sở. Tuy nhiên cần lưu ý rằng nếu trong hợp đồng mua bán các bên có thỏa thuận điều khoản Trọng tài, thì vụ việc có thể đưa ra giải quyết tại Trung tâm Trọng tài thương mại.

Quyền lợi của người tiêu dùng sẽ đạt được như thế nào khi khởi kiện?

Nếu chứng minh được thiệt hại có xảy ra và lỗi của sản phẩm có thể gây nguy hiểm (ví dụ như nguy hiểm về độ an toàn khi sử dụng sản phẩm trên, nếu có) thì người tiêu dùng có thể nhận được các khoản bồi thường. Bên cạnh đó người tiêu dùng có thể được sửa chữa xe do các lỗi nhà sản xuất hoặc được thay thế phụ tùng đảm bảo với chất lượng mà hãng Toyota đã công bố.

Về mức độ bồi thường như thế nào thì phụ thuộc vào mức thiệt hại thực tế (nếu có) do những lỗi của sản phẩm gây ra.

Xin ông cho biết, pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng ở các nước phát triển như thế nào?

Trên thế giới, việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được luật hóa từ rất lâu. Năm 1905 nước Pháp đã ban hành Bộ luật tiêu dùng, các nước phát triển khác cũng lần lượt ban hành các văn bản luật bảo vệ người tiêu dùng (Ở nước ta cho đến 17/11/2010 Quốc hội thông qua Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng). Thậm chí Liên minh Châu Âu còn áp dụng chung các quy định rất cao về chất lượng hàng hóa, dịch vụ để bảo vệ người tiêu dùng trong toàn khối. Nhìn chung người tiêu dùng tại các nước phát triển được bảo vệ tối đa quyền lợi của mình. Phạm vi bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng rất rộng.

Ví dụ sau đây sẽ làm rõ điều này: Một người tham gia giao thông bị khói của chiếc xe máy Future (ống xả vếch lên trên) phả vào mặt, ông ta có quyền khởi kiện nhà sản xuất xe vì lỗi đã gây ảnh hưởng đến sức khỏe của ông. Trong trường hợp này được gọi là bảo vệ quyền lợi của người thứ ba.

Quan điểm của ông về giải quyết sự việc này như thế nào?

Theo tôi sự việc này nên được nhìn nhận ở hai khía cạnh:

Thứ nhất, đối với nhà sản xuất: Toyota Việt Nam cần thẳng thắn thừa nhận lỗi sản xuất và khắc phục triệt để những thiếu sót kỹ thuật của xe cho người tiêu dùng. Toyota là thương hiệu nổi tiếng toàn cầu, chắc chắn họ sẽ có những biện pháp cần thiết để bảo vệ uy tín của mình.

Thứ hai, đối với người tiêu dùng: Đây là sự việc đáng tiếc, sự cố không mong muốn của nhà sản xuất, người tiêu dùng cần bình tĩnh đối thoại với nhà sản xuất thông qua các địa lý bán hàng, hoặc trực tiếp tại nhà máy.

Việc khắc phục sự cố trên (nếu có) sẽ kéo dài do số lượng xe lớn, nên phương án khắc phục của Toyota Việt Nam cần đòi hỏi phải có kế hoạch. Cần phải hài hòa lợi ích nhà sản xuất và người tiêu dùng.

Xin cảm ơn ông!

Vũ Văn Tiến (thực hiện)