Người thợ săn già dành nửa đời chỉ để bắt chuột cống

Chuột cống, nỗi kinh hãi của người dân Hà Nội

Chuột cống đã trở thành nỗi khiếp sợ, nỗi ám ảnh kinh hoàng của người dân nội thành Hà Nội. Nhiều người phải thốt lên rằng "chuột bây giờ đến người nó còn chẳng sợ huống chi là mấy con mèo cảnh".

Trước đây, chúng chỉ hoạt động về đêm, nhưng bây giờ giữa ban ngày ban mặt chúng còn ngang nhiên chạy đi chạy lại kiếm ăn. Thậm chí, nhiều người khi nhìn thấy chuột cống họ còn dậm chân hù dọa nhưng chúng nào đâu có sợ.

Ở thành phố không có hoa màu nhưng lại có một nguồn thức ăn béo bở dành cho lũ chuột cống từ các nhà hàng, quán ăn; nhờ đó, chúng sinh sôi nảy nở và dần "chiếm lĩnh" thành phố khi đêm xuống. Người dân sống ở các khu tái định cư, tập thể cũ ở Hà Nội cho biết, đêm xuống sẽ có một vài người đi săn chuột cống.

Có nhiều luồng thông tin cho rằng nhiều người chuyên đi bắt chuột cống ở Hà Nội để bán cho các nhà hàng làm mồi nhậu đãi thực khách. Tuy nhiên, theo tiết lộ của một "phù thủy" với thâm niên quá nửa đời sống nhờ vào việc bắt chuột cống thì họ bắt chuột để bán cho những người chăn nuôi rắn.

Lý giải này cũng có vẻ hợp lý khi mà chuột cống to, hôi, ngay cả khi làm sạch chỉ cần nhìn bằng mắt thường cũng có thể nhận ra sự khác biệt rất lớn so với chuột đồng. Người sành ăn, không dễ gì có thể qua mắt được họ, còn những người không sành chắc chắn chẳng dám ăn ngay cả khi đó là chuột đồng chính hiệu.

Lục tung thành phố săn chuột cống trong đêm

Một đêm mưa phùn nhớp nháp giữa tháng tư, trên con phố Nguyễn Quốc Trị (Cầu Giấy, Hà Nội). Hai người đàn ông một già một trẻ trong bộ dạng quần áo lùng thùng, tay gậy tay vợt lục sục khắp hang cùng ngõ hẻm, bụi cây, bùng binh rậm rạp để săn chuột. Người đàn ông đứng tuổi có tên Thú, năm nay ông đã ngoài 60, còn đứa cháu đi cùng đang theo học cấp ba, hai bác cháu quê ở một huyện ngoại thành Hà Nội.

Vừa bắt xong cả chục con chuột cống từ chiếc lồng nhỏ đeo bên hông để thả vào chiếc lồng lớn được chằng trên chiếc xe máy bằng tay không. Ông Thú lấy chiếc điếu cày treo trên xe máy rồi ngồi sụp xuống vỉa hè rồi tìm lấy gói thuốc lào, vê một bi thuốc cho vào điếu sau đó châm lửa hút. Ông rít liên hồi cho khói thuốc đi sâu vào lồng ngực sau đó ngửa cổ lên trời nhả khói phù phù. Khói xám thuốc lào hòa quyện với mưa phùn dưới ánh đèn màu vàng của đường phố tạo ra khung cảnh khá thi vị.

Ông Thú nói: "Mọi người cứ nghĩ ai cũng có thể bắt được chuột cống, nhìn thì đơn giản nhưng thực tế lại không phải như vậy. Ai không chịu được khổ, được bẩn, mùi hôi thối của cống rãnh, của rác thải để lâu ngày… không coi lũ chuột cống là một loài sinh vật ghê tởm thì mới có thể bắt được chúng".

Ông thú cho biết, năm nay mình đã ngoài 60 tuổi, phần nửa trong số 60 mươi năm ấy ông sống bằng nghề săn bắt chuột cống. Một năm có 12 tháng thì 9 tháng đi bắt chuột cống, 3 tháng bắt còn lại bắt chuột đồng khi vào vụ. Ông chỉ nghỉ ở nhà khi gia đình có việc, lễ Tết lớn hoặc ốm đau bệnh tật không đi nổi.

"Anh thấy đấy, dụng cụ tôi dùng để bắt chuột cống không có gì đặc biệt. Một chiếc gậy dài khoảng 2m, dùng để đập, chọc vào những chỗ bẩn, bụi rậm mà tay tôi không thể đưa vào. Tiếp theo là một chiếc vợt lưới, kích cỡ có thể điều chỉnh để phù hợp với từng loại mặt phẳng. Vợt lưới được dùng để úp chuột, chặn đầu lối chuột hay chạy qua. Trên vợt lưới có một miếng sắt nhọn dùng để bẻ răng chuột ngay sau khi bắt được, tránh bị chuột cắn.

Đèn pin là vật dụng không thể thiếu dùng để soi sáng, chúng tôi thường đeo lên đầu cho tiện khi làm việc. Nếu ánh đèn sáng rọi trực tiếp vào mắt lũ chuột, chúng sẽ bị mất phương hướng mà đứng im, người cầm vợt chỉ việc úp nhẹ nhàng, con chuột sẽ chui vào vợt.  Có ba chiếc lồng được làm bằng lưới sắt, hai lồng to thì được chằng buộc cẩn thận trên xe máy dùng để nhốt chuột. Còn một chiếc lồng nhỏ di động tôi luôn đeo bên hông để nhốt tạm lũ chuột khi bắt được.

Bẫy chuột là vũ khí quan trọng nhất, loại bẫy tôi hay dùng là bẫy chuột hình móng ngựa chứ không phải bẫy bán nguyệt như mọi người vẫn hay thấy. Bẫy móng ngựa có ưu điểm nhỏ hơn có hình dáng giống móng của con ngựa. Loại bẫy này dễ dùng, mồi là miếng khoai lang hay hạt ngô, chuột chỉ cần mò vào bẫy là bị dính", ông Thú kể.

Một ngày đi săn chuột cống của hai bác cháu bắt đầu từ khoảng 14h chiều. Mất khoảng hơn 1h đồng hồ để đi từ nhà vào trung tâm Hà Nội, tất nhiên khi đi hai bác cháu đã xác định điểm đến. Khi đến nơi, hai bác cháu tiến hành đặt bẫy. "Địa điểm đặt bẫy phải là những nơi chuột cống hay đi kiếm ăn, lối đi lại của chúng. Việc đặt bẫy này kéo dài đến khoảng 17h chiều, sau đó hai bác cháu tôi đi kiếm đồ lót dạ, có thể là cơm bụi hoặc bún phở gì đó", ông Thú chia sẻ.

Trong lúc ông Thú tranh thủ phút giây thư thái bên chiếc điếu cày sau thời gian miệt mài đặt bẫy. Thì đứa cháu tranh thủ đi kiểm tra những chiếc bẫy đặt gần đó, thi thoảng nó lại mang về được vài con chuột rồi thả vào sọt lớn. Có con chuột to như bắp chân người lớn, đuôi dài, lông xù và tiếng kêu khịt khịt như lợn con.

Hết giờ nghỉ, ông Thú nhanh chóng treo chiếc điếu cày lên xe rồi gửi ở góc một quán bún ngan trên vỉa hè. Hai bác cháu lên một chiếc xe máy khác lượn lòng vòng đi kiểm tra bẫy. Về khuya, dòng người trên phố thưa dần, ánh đèn từ các hộ gia đình cũng tắt, dân tình chìm sâu vào giấc ngủ, lúc này lũ chuột cống ra sức kiếm ăn. Hai bác cháu đèo nhau trên chiếc xe máy vừa đi vừa chỉ trỏ, bên trong chiếc lồng nhỏ đeo bên hông, lũ chuột cắn nhau chí chóe…