Mất gần trăm triệu vì đào được cây gỗ: Liệu có đòi lại được tiền?

Như đã thông tin, ngày 23/3 trong lúc được thuê cải tạo đất ruộng cho người dân, ông Lê Quang Nam phát hiện 1 cây gỗ bị vùi lấp dưới lòng đất. Ông Nam đã đến UBND xã Sa Sơn (huyện Sa Thầy, Kon Tum) trình báo sự việc và xin phép được đào cây gỗ trên để về làm đồ gia dụng.

Nhận được trình báo của ông Nam, UBND xã Sa Sơn đã tổ chức đến hiện trường xác minh. Qua đó, UBND xã Sa Sơn đã lập biên bản sự việc. Sau đó, ông Nam đã huy động nhiều phương tiện, nhân công để đào cây gỗ lên với chi phí khoảng 90 triệu đồng. Ngày 8/4, sau khi đào xong, ông Nam có thông báo cho UBND xã Sa Sơn.

Hơn 1 tháng sau, đến ngày 20/5 vẫn không thấy cơ quan chức năng đến xử lý, nghĩ rằng số gỗ không có giá trị nên ông Nam liền vận chuyển về 1 xưởng gỗ để cưa xẻ làm đồ gia dụng. Tuy nhiên sau đó cơ quan công an huyện Sa Thầy đã tiến hành lập biên bản tạm giữ cây gỗ trên vì hồ sơ, nguồn gốc lâm sản không đầy đủ, chưa rõ ràng. 

Thông tin sự việc đã khiến nhiều bạn đọc bức xúc về quy trình làm việc của phía cơ quan chức năng nơi đây. Bạn đọc Ngọc Cương cho rằng: "Không thể xử lý công việc kiểu đó được, người dân đã báo chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng đã biết, vậy người dân có được khai thác hay không thì trả lời dân chứ. Sao cơ quan chức năng không bỏ tiền ra mà đào khúc gỗ, lại đợi đến khi người dân khai thác xong, khi đã có thành phẩm rồi mới xuất hiện và lấy gỗ đi tạm giữ là sao?".

Bạn đọc Minh Tuấn thắc mắc: "Tôi tưởng khúc gỗ không phải trong rừng mà trong đất nhà ông thì cần gì báo cáo? Ông không chặt cây rừng là được, không buôn lậu, không chứa chấp đồ ăn cắp ông hoàn toàn được phép sử dụng chứ nhỉ? Nếu ông Nam không trình báo mà cứ đào lấy khúc gỗ lên thì có sao không? Rồi số tiền 90 triệu ông Nam bỏ ra, đơn vị nào sẽ chi trả cho ông ấy?".

Giải đáp thắc mắc của bạn đọc, Luật sư Nguyễn Thị Xuyến - Đoàn Luật sư TP Hà Nội khẳng định: Theo quy định, tất cả các loại tài sản bị chôn vùi khi người dân phát hiện phải báo cáo chính quyền địa phương. Điều này được quy định tại Khoản 1 điều 187 Bộ luật Dân sự năm 2005:

"1. Người phát hiện tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn giấu, bị chìm đắm phải thông báo hoặc trả lại ngay cho chủ sở hữu; nếu không biết ai là chủ sở hữu thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn hoặc công an cơ sở gần nhất hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật.

Người phát hiện tài sản không xác định được ai là chủ sở hữu, tài sản bị đánh rơi, bị bỏ quên, bị chôn giấu, bị chìm đắm được chiếm hữu tài sản đó từ thời điểm phát hiện đến thời điểm trả lại cho chủ sở hữu hoặc đến thời điểm giao nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền".

Về kết quả sau khi cơ quan điều tra đã xác minh về nguồn gốc cây gỗ, theo Điều 240 Bộ luật Dân sự năm 2005: Vật bị chôn giấu, bị chìm đắm được tìm thấy mà không có hoặc không xác định được ai là chủ sở hữu thì sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với vật đó được xác định như sau:

- Vật được tìm thấy là di tích lịch sử, văn hóa thì thuộc Nhà nước. Người tìm thấy vật đó được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật.

- Vật được tìm thấy không phải là di tích lịch sử, văn hóa, mà có giá trị đến 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định thì thuộc sở hữu của người tìm thấy. Nếu vật tìm thấy có giá trị lớn hơn 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định thì người tìm thấy được hưởng giá trị bằng 10 tháng lương tối thiểu do Nhà nước quy định và 50% giá trị của phần vượt quá 10 tháng lương; phần giá trị còn lại thuộc Nhà nước. 

Theo Luật sư Xuyến, trong trường hợp này nếu số tài sản có giá trị cao cơ quan chức năng sẽ tiến hành lập hội đồng định giá, bán đấu giá. Sau khi bán đấu giá thành công sẽ trích một phần tặng thưởng cho người phát hiện, đồng thời hoàn trả chi phí trục vớt cho người tìm thấy.

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu ông Nam không trình báo việc đào được cây gỗ?

Luật sư Xuyến khẳng định, nếu phát hiện hoặc nghi ngờ đó là những vật có giá trị mà không thông báo, không giao nộp cho cơ quan quản lý nhà nước là UBND xã/ phường là sai các quy định hiện hành. Nếu sau này bị phát hiện, tùy theo mức độ liên quan đến vật tìm thấy mà có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo Nghị định 158 ngày 12/11/2013 như sau: "Điều 25. Vi phạm quy định về khai báo, giao nộp di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia được phát hiện

1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi không tự giác khai báo, cố tình chiếm đoạt di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia được phát hiện.

2. Hình thức xử phạt bổ sung:

Tịch thu tang vật vi phạm đối với hành vi quy định tại Khoản 1 Điều này."

Hơn nữa, nếu bị phát hiện, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015 về tội danh: "Điều 176. Tội chiếm giữ trái phép tài sản:

1. Người nào cố tình không trả lại cho chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc không giao nộp cho cơ quan có trách nhiệm tài sản trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng, di vật, cổ vật hoặc vật có giá trị lịch sử, văn hóa bị giao nhầm hoặc do mình tìm được, bắt được, sau khi chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp hoặc cơ quan có trách nhiệm yêu cầu được nhận lại tài sản đó theo quy định của pháp luật, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

2. Phạm tội chiếm giữ tài sản trị giá 200.000.000 đồng trở lên hoặc bảo vật quốc gia, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm."