Kinh hãi cảnh dân sống khổ hơn chết cạnh bãi rác khủng giữa thủ đô!

Ô nhiễm, bệnh tật bủa vây...

Báo Dân trí nhận được đơn cầu cứu của chị Đỗ Thị Hương, đại diện cho hơn 500 hộ dân xã Liên Phương, huyện Thường Tín, TP.Hà Nội phản ánh thực trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng của điểm trung chuyển rác tại thôn Bạch Liên (sát Trạm thu phí BOT cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ).

Được quy hoạch là nơi tập trung rác nhỏ lẻ của người dân xã Liên Phương từ năm 2010 nhưng khoảng từ 2016 tới nay, nơi đây trở thành điểm tập kết rác thải của nhiều xã trên địa bàn huyện Thường Tín. Lượng rác thải được đổ dồn về khu vực này ước chừng hàng chục tấn mỗi ngày, đổ tràn khắp mặt đường, bờ ruộng, kênh mương.

Khi trời nắng, mùi hôi thối từ bãi rác bốc lên nồng nặc bay xa hàng km, những lúc trời mưa to, do không có hệ thống cống tiêu thoát nước nên nước bẩn từ bãi rác cộng nước mưa gây ngập đến đầu gối... Bẩn thỉu, hôi thối, nơi tưởng chừng chỉ có lũ gián, chuột với ruồi nhặng sống được. Vậy mà, hơn 500 hộ dân vẫn phải chịu đựng suốt ngần ấy năm trời.

Có mặt tại khu vực bãi rác, ghi nhận cảnh sống và sinh hoạt của người dân nơi đây, PV Dân trí không khỏi xót xa, lo lắng cho cuộc sống của họ và cả tương lai của những đứa trẻ. Khi mùi xú uế luôn thường trực trong bầu không khí mà họ hít thở hàng ngày, đến nỗi đeo 3 cái khẩu trang cũng không thể át nổi; rồi lượng nước thải đen ngòm từ bãi rác kia không có chỗ tiêu thoát sẽ lại ngấm xuống gây ô nhiễm đất và nguồn nước ngầm…

Oái oăm thêm nữa, thửa ruộng được chính quyền cấp cho các gia đình chính sách, mẹ Việt Nam anh hùng nằm ngay cạnh bãi rác này nhưng đã bị bỏ hoang mấy năm nay vì không ai dám canh tác, bởi nguồn đất và nước đã bị ô nhiễm thì cây nào sống được, có sống được thì nó cũng hấp thu toàn độc chất ai nào dám ăn?

Vừa nấu xong bữa tối, vợ chồng bác Lê Thị Thưởng (nhà chỉ cách bãi trung chuyển rác 50m) vội vàng bê mâm cơm vào trong màn ngồi ăn để tránh lũ ruồi, “chỉ chậm vài phút thôi là ruồi bu kín mâm cơm, mắt kém còn tưởng là mâm đựng đỗ đen!”. Đến giờ ăn, nhà nhà đều phải đóng kín cửa để hạn chế bớt mùi và khi ngồi học, các cháu học sinh đều phải đeo khẩu trang.

Bác Thưởng cho biết, “từ năm 2016, tôi cùng vài người trong thôn đến UBND xã Liên Phương để phản ánh tình trạng ô nhiễm do lượng rác thải quá lớn, xã có cho người đến dọn dẹp song chỉ được một thời gian ngắn mọi chuyện lại đâu vào đó. Thế rồi tôi và ông nhà thấy sức khỏe kém bèn đi khám thì không may 2 vợ chồng đều bị ung thư, chúng tôi đến tuổi này chết không tiếc, nhưng thương các con các cháu tôi lắm nếu cứ phải sống ở môi trường ô nhiễm như thế này cô ạ…”

Theo chị Đỗ Thị Hương, trong năm 2018, trên địa bàn xã có 35 người chết thì có đến 24 người chết trẻ vì bệnh tật (đặc biệt tại xóm Nhỏ nằm cạnh bãi trung chuyển rác có 24 hộ gia đình thì đã có 9 người mắc bệnh ung thư).

“Trong suốt bao nhiêu năm qua, tại các cuộc họp tiếp xúc cử tri của UBND xã Liên Phương và UBND huyện Thường Tín, dân làng đã liên tục kiến nghị để xin chuyển trạm trung chuyển rác kiêm bãi tập kết rác thải này. Lần nào các vị lãnh đạo của UBND huyện Thường Tín và xã Liên Phương cũng phát biểu trả lời trước dân làng là đang tiến hành các công việc để di chuyển bãi rác thải rồi. Vậy mà đã bao nhiêu năm trôi qua, dân làng mòn mỏi chờ đợi đến kiệt quệ…”, chị Hương cho biết.

Việc cấp bách là vậy, nhưng phương án giải quyết vẫn nằm chờ… trên giấy

Theo tìm hiểu của PV Dân trí, trạm chung chuyển rác tại thôn Bạch Liên, xã Liên Phương được xây dựng từ năm 2010 với chức năng tiếp nhận toàn bộ khối lượng rác thải sinh hoạt hàng ngày của người dân trên địa bàn xã và một phần khu vực lân cận. Đến tháng 5/2018, được bàn giao cho Công ty Môi trường Thăng Long vận hành và quản lý theo sự chỉ đạo của UBND huyện Thường Tín.

Tuy nhiên trên thực tế ghi nhận, đây không chỉ là trạm trung chuyển bởi nếu đúng chức năng trung chuyển thì rác sẽ không được để qua đêm, còn tại đây, rác được mang từ nhiều xã trên địa bàn huyện Thường Tín, đổ chất đống cao hàng mét với 9-10 container đỗ san sát nhau lưu cữu trong nhiều ngày và chỉ cách nhà dân 50m.

“Có những hôm lượng rác về quá tải, họ còn đổ nguyên 1 xe rác ngay trước cửa nhà tôi, tôi không hiểu cùng là con người sao họ có thể hành xử với chúng tôi như vậy”- chị N.T.H, một hộ dân sống cạnh bãi trung chuyển rác cho biết.

Theo Luật sư Quách Thành Lực (Đoàn Luật sư Hà Nội), sự tồn tại của trạm trung chuyển này đang vi phạm nghiêm trọng quy định tại Nghị định 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 của Chính phủ về quản lý chất thải, phế liệu và QCVN 07-9:2016/BXD ngày 01/02/2016 của Bộ Xây dựng về quản lý chất thải rắn…

Vi phạm quy định của pháp luật một cách rõ ràng vậy nhưng nó vẫn ngang nhiên tồn tại suốt nhiều năm qua.

Nhận thức được vấn đề này, hơn 500 hộ dân xã Liên Phương đã đồng lòng ký vào đơn kiến nghị di chuyển trạm trung chuyển rác gửi các cơ quan ban ngành.

Ngày 16/8/2019 UNBD xã Liên Phương có văn bản trả lời người dân cho biết xã đã mời BQL DA huyện Thường Tín và lãnh đạo Cty CP môi trường Thăng Long đến trụ sở xã để lập biên bản đề nghị, đôn đốc, nhắc nhở vận chuyển rác phải đảm bảo kịp thời, không để quá tải, ứ đọng nước thải, ùn tắc rác gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng đến sức khỏe người dân;

Ngày 16/7/2019 UBND xã gửi UBND huyện công văn về việc đề nghị hỗ trợ kinh phí thu hồi đất, bổ sung quy hoạch để di chuyển xây dựng cầu rác mới…”.

Theo phản ánh của người dân, chỉ sau khi báo chí vào cuộc hoặc người dân gửi đơn lên chính quyền xã huyện thì trạm trung chuyển rác này mới được dọn sạch sẽ, nhưng sau đó chỉ vài ngày thì “đâu lại vào đấy”.

Ngày 20/2/2020, Thanh tra Bộ Tài nguyên và môi trường đã có công văn số 89/TTr-TDXLĐT gửi UBND TP.Hà Nội về việc xử lý đơn của bà Đỗ Thị Hương và một số công dân đề nghị các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý và di chuyển trạm chung chuyển rác ra khỏi khu vực để đảm bảo môi trường sống cho người dân.

Theo đó, “căn cứ Luật Bảo vệ môi trường và các văn bản hướng dẫn thi hành, Thanh tra Bộ TN&MT đề nghị phía UBND TP kiểm tra, giải quyết theo quy định của pháp luật, trả lời công dân và thông báo kết quả đến Thanh tra Bộ TN&MT”.

Đến ngày 24/02/2020, trong công văn số 76/TB-UBND trả lời người dân, Lãnh đạo UBND huyện Thường Tín cho biết: “Ngày 04/10/2019, UBND huyện Thường Tín có Văn bản số 978/UBND-QLĐT gửi UBND TP.Hà Nội và Sở quy hoạch kiến trúc HN v/v điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung huyện Thường Tín, tỷ lệ 1/10.000 vị trí mới xây dựng trạm trung chuyển rác thải sinh hoạt tại xã Liên Phương) tại Xứ Đồng, Đồng Hà, thôn Bạch Liên, xã Liên Phương. UBND huyện đã giao các ban, ngành chức năng và UBND xã Liên Phương khẩn trương tham mưu đầu tư xây dựng trạm trung chuyển rác thải sinh hoạt tại vị trí mới của xã Liên Phương theo quy định”.

Thiết nghĩ, việc có chế tài mạnh để xử lý những vi phạm đang tồn tại ở đây là việc làm vô cùng bức thiết, cũng giống như việc khẩn trương di dời trạm trung chuyển rác, để sớm trả lại cho người dân xã Liên Phương môi trường sống trong sạch, một tương lai khỏe mạnh cho thế hệ là việc cần làm ngay và luôn của chính quyền huyện Thường Tín.

PV Dân trí đã liên hệ với lãnh đạo huyện Thường Tín, vị này cho biết đang bận họp và sẽ giao cho cơ quan chuyên môn làm việc để làm rõ nội dung vụ việc.

Dân trí sẽ tiếp tục cập nhật thông tin!

Ngọc Hân