Dọn dẹp cây bụi, bảy cựu chiến binh phạm tội phá rừng?

Ngày 28/11, TAND tỉnh Đắk Nông đưa ra xét xử phúc thẩm vụ án hủy hoại rừng đối với 6 bị cáo Đỗ Mạnh Hùng (SN 1962); Ngân Xuân Dũng (SN 1960); Vũ Tất Đắc (SN 1953); Đoàn Xuân Trường (SN 1974); Hoàng Văn Sằn (SN 1957); Nguyễn Nam Thái (SN 1967) và Cao Minh Điến (SN1968). Các bị cáo này đều là cựu chiến binh (CCB), sinh hoạt tại Chi hội Cựu chiến binh thôn 6, xã Trường Xuân, huyện Đắk Song trước đó đã bị TAND TX. Gia Nghĩa kết án 6-7 tháng tù giam.

Theo cáo trạng của VKSND TX. Gia Nghĩa, năm 2008, UBND xã Trường Xuân giao cho ông Nguyễn Văn Đại (Chi hội trưởng Chi hội CCB thôn 6) 10 ha đất rừng. Đến năm 2013, ông Đại giao lại cho Chi hội CCB 3 ha để chi hội quản lý và bảo vệ.

Do diện tích này nằm sát với đất rẫy của ông Nguyễn Văn Uyên (chi hội viên) nên Chi hội giao lại cho ông Uyên quản lý và bảo vệ. Tuy nhiên diện tích đất rừng này sau đó bị người dân trong khu vực lấn chiếm để làm nương rẫy nên đến năm 2014, Chi hội CCB đã nhận lại phần đất rừng trên để quản lý, bảo vệ.

Tại cuộc họp tổng kết cuối năm 2014, trước thực trạng 3ha rừng bị lấn chiếm nên toàn thể hội viên đã thống nhất phát dọn diện tích trên để lấy đất trồng keo, sản xuất gây quỹ hoạt động. Trong bốn ngày 24-25/1/2015 và 19-20/4/2015, các hội viên này sử dụng dao phát, cưa xăng để dọn dẹp những cây bụi, cây nhỏ, dây leo tại tiểu khu 1710 thuộc lâm phần của Xí nghiệp lâm nghiệp Nghĩa Tín.

Ngày 20/4/2015, khi đang phát dọn tại địa điểm trên thì 8 cựu chiến binh bị lực lượng Công an TX. Gia Nghĩa phát hiện lập biên bản vi phạm. Đến ngày 14/7/2015, giám định viên tư pháp của Hạt kiểm lâm TX. Gia Nghĩa kết luận, hiện trường rừng bị hủy hoại là rừng sản xuất, có diện tích là 0,78ha, mức độ thiệt hại là hơn 42 triệu đồng.

Sau đó, Công an thị xã Gia Nghĩa đã khởi tố, truy tố Đỗ Mạnh Hùng cùng sáu hội viên khác về tội hủy hoại rừng. Tháng 4/2016, tại phiên tòa sơ thẩm, TAND TX. phạt bảy bị cáo 6-7 tháng tù về tội danh trên.

Tuy nhiên, tháng 6/2016, tại phiên xử phúc thẩm lần đầu, TAND tỉnh Đắk Nông đã tuyên hủy bản án sơ thẩm do việc xác định bị cáo trong vụ án chưa chính xác, khách quan; xác định thiệt hại rừng diện tích rừng thực tế bị hủy hoại vì các diện tích thể hiện trong hồ sơ mâu thuẫn; Việc thu bản ảnh hiện trường không đúng quy định, không ghi thời gian, địa điểm chụp ảnh…

Tháng 9/2017, tại phiên xử sơ thẩm lần hai của TAND thị xã Gia Nghĩa, sáu bị cáo cho rằng mình chỉ tham gia dọn dẹp rừng vì trên thực tế rừng đã bị hủy hoại từ trước tháng 1/2015. Các nhân chứng cũng khẳng định điều này nhưng TAND thị xã Gia Nghĩa vẫn kết luận bảy bị cáo đã hủy hoại tổng cộng 0,78 ha rừng và tuyên phạt các bị cáo 6-7 tháng tù.

Ngày 28/11, sau hai lần tạm hoãn trước đó (ngày 15/11 và 24/11), TAND tỉnh Đắk Nông mở lại phiên tòa phúc thẩm lần 2. Tuy nhiên, luật sư Nguyễn Thị Kim Vinh (Đoàn Luật sư TP. HCM)- người bào chữa miễn phí cho các bị cáo đã đề nghị hội đồng xét xử triệu tập điều tra viên và giám định viên để đối chất trên tòa.

Nguyên thẩm phán TAND Tối cao cho biết: “Điều bất ổn của bản án sơ thẩm là trong hồ sơ chưa thể hiện rõ ràng về diện tích và hiện trạng rừng trước khi các đối tượng xâm phạm. Những tấm ảnh chụp tại khu vực mà các bị cáo phát, dọn trong hồ sơ không thể hiện được tọa độ chụp và không có chữ ký của các bị can. Ngoài ra, theo kết luật của cơ quan chức năng thì những bị can này hủy hoại hơn 60m3 gỗ nhưng toàn bộ số gỗ tang vật này đang ở đâu ?"

Trong khi đó, Luật sư Nguyễn Thanh Huy, Phó chủ nhiệm Đoàn luật sư Đắk Nông, luật sư bào chữa cho các bị cáo từ năm 2015 đến nay cho biết: Trong vụ án này không có đủ chứng cứ để kết tội các bị cáo, các chứng cứ buộc tội các bị cáo trong vụ án này đều được thu thập không đúng quy trình, bất hợp pháp, có sự vi phạm nghiêm trọng toàn diện về thủ tục tố tụng.Vụ án này có dấu hiệu của việc cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án – sử dụng các tiểu xảo để kết tội bằng mọi giá. Bởi thực tế, xung quanh khu vực hiện trường đều là rẫy tiêu, cà phê của dân, rừng đã bị phá trắng thì không có lý gì còn lại có rừng nằm ở giữa rẫy.

Tại phiên tòa hôm nay, do những người được triệu tập không có mặt, toà quyết định tiếp tục hoãn để đảm bảo quyền lợi cho bảy cựu chiến binh.

Được biết, tháng 8/2017, bị cáo Đoàn Xuân Trường đã qua đời nên các cơ quan tố tụng phải đình chỉ vụ án đối với bị cáo này. 23/8/2017, TAND thị xã Gia Nghĩa ra lệnh bắt tạm giam các bị cáo trước khi phiên toà sơ thẩm lần hai được diễn ra

Dương Phong