Dân khốn khổ vì chính quyền bán đất trên giấy

Đất chưa thu hồi nhưng đã bán cho người khác

Theo phản ảnh của một số hộ dân ở thôn An Mỹ 2 (xã Tam An, huyện Phú Ninh, Quảng Nam); năm 2005, UBND xã Tam An ra quyết định bồi thường thiệt hại cho một số hộ dân có đất nằm trong dự án giải phóng mặt bằng để xây dựng khu dân cư A,B,C. Trong khi đất chưa được thu hồi thì chính quyền xã Tam An lại phân lô bán nền và tham mưu cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đổ) trên diện tích đất của người dân đang canh tác.

Một trong những trường hợp này là ông Phạm Công Thuấn (trú thôn An Mỹ 2, xã Tam An, huyện Phú Ninh). Ông Thuấn cho biết, gia đình ông có thửa đất hơn gần 1.700 m2 trồng cây hàng năm, đất chưa có sổ đỏ nhưng là đất của ông bà, có trích lục từ năm 1939 để lại.

Tháng 4/2005, UBND xã Tam An ra quyết định bồi thường thiệt hại cho gia đình ông để thu hồi đất. Theo đó, UBND xã Tam An kê khai số tiền đền bù cho gia đình ông là 20,7 triệu đồng. Trong đó đền bù về đất chỉ 7,8 triệu đồng cho hơn 1.200m2. Ông Thuấn cho hay, đây là đất canh tác bao đời nay do ông bà để lại nhưng nay bị thu hồi với giá rẻ mạt nên ông không đồng ý và gửi đơn khiếu nại lên cấp trên.

Sau gần 10 năm khiếu nại, tháng 9/2013, UBND huyện Phú Ninh quyết định nâng bồi thường, hỗ trợ cho gia đình ông Thuấn từ 20,7 triệu đồng lên 121 triệu đồng. Tuy nhiên cũng như lần trước, giá đất được bồi thường quá thấp, chỉ 22.500 đồng/m2, trong khi khung giá UBND tỉnh đưa ra áp dụng là 75.000 đồng/m2. Đến đầu năm 2014, ông Thuấn tiếp tục nhận thông báo bồi thường đất bổ sung 16 triệu đồng nữa nhưng ông cũng không đồng tình.

“Khu đất phía trước của tôi mang đi bán cho người khác, còn gần 500m2 đất phía sau của tôi đi bằng cách nào? Hơn nữa tiền đền bù quá thấp, trong khi đó, nói cấp lại cho tôi một lô đất (180m2) mà bảo tôi nộp hơn 30 triệu đồng để trả tiền cho lô đất đó nên tôi không đồng ý. Tôi thấy thiệt thòi cho tôi quá”, ông Thuấn trình bày.

Sau nhiều lần huyện và xã hòa giải nhưng không thành vì cho rằng giá đền bù quá thấp nên ông Thuấn không chịu bàn giao mặt bằng. Ngày 20/10 vừa qua, UBND huyện đã ra quyết định cưỡng chế để thực hiện quyết định thu hồi đất, giao đất. “Lý do cưỡng chế là tôi không chấp hành quyết định số 4082/QĐ-UBND ngày 22/9/2003 của UBND tỉnh về việc thu hồi đất, giao đất…”, ông Thuấn nói.

Trường hợp gia đình ông Phạm Công Thuấn chỉ là một trong những “nạn nhân” của dự án trên. Bà Phạm Thị Hội (cùng trú thôn An Mỹ 2, xã Tam An, Phú Ninh) cũng giống như trường hợp của ông Thuấn. Bà cũng nhận được quyết định cưỡng chế của UBND huyện Phú Ninh.

“Tôi không đồng ý quyết định cưỡng chế của UBND huyện Phú Ninh. Tôi yêu cầu chính quyền huyện Phú Ninh và tỉnh Quảng Nam đình chỉ khẩn cấp việc thực hiện quyết định cưỡng chế trên và thực hiện việc thu hồi đất đúng trình tự pháp luật, việc đền bù giải tỏa phải được thỏa thuận đảm bảo quyền lợi của tôi theo pháp luật”, bà Hội bức xúc.

Một điều “tréo ngoe” là trên những mảnh đất của ông Thuấn, bà Hội hiện đã có trên 10 sổ đỏ của người dân do UBND huyện Phú Ninh cấp cho những người mua trúng thông qua đấu giá. Những trường hợp này cũng “dở khóc dở cười” khi sổ đỏ đã cầm trong tay hơn 10 năm nay nhưng không thể làm nhà để ở vì huyện Phú Ninh và xã Tam An không bàn giao đất thực tế.

Biết sai nhưng không còn đường lùi?

Anh Đỗ Văn Thao (trú thôn An Mỹ 2, xã Tam An) đã mua đất từ những thửa đất mà chính quyền không thu hồi được của dân. Cầm sổ đỏ hơn 10 năm nay, anh Thao gõ cửa khắp nơi nhưng không có chỗ nào giải quyết để anh có đất làm nhà, trong khi đó tiền anh đã nộp đủ.

Anh Thao cho biết: “Năm 2004, sau khi đấu giá trúng lô đất với giá 15,1 triệu đồng, tôi đã nộp đủ tiền và UBND huyện Phú Ninh đã cấp sổ đỏ cho tôi với diện tích 160m2, thời hạn sử dụng lâu dài. Thế nhưng từ đó đến nay nhiều lần chúng tôi lên xã, huyện đòi đất nhưng họ không giải quyết được. Để có tiền mua lô đất trên, gia đình chúng tôi phải đi vay ngân hàng vậy mà gần 10 năm qua chúng tôi không có đất để làm nhà ở”.

Anh Thao cho rằng, việc không thu hồi được đất của người dân là của chính quyền địa phương, còn về thiệt hại đối với lô đất anh mua đã được cấp sổ đỏ hơn 10 năm nay thì chính quyền cũng không có cách giải quyết hợp tình hợp lý cho anh. Sổ đỏ anh giữ từ đó đến nay như tờ giấy lộn.

Cũng may giữa chủ lô đất bị thu hồi và người mua đất cũng quen biết nhau nên đều thông cảm không gây khó dễ nhưng chính quyền địa phương thì cứ dây dưa giải quyết khiến cả hai bên đều thiệt hại.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Bùi Văn Toàn - Chủ tịch UBND xã Tam An - cho biết, sự việc đã xảy ra hơn 10 năm trước. Trong quyết định của tỉnh năm 2003 thu hồi 16.470,5m5, quy hoạch 96 lô, ngoài đất đang diện quản lý của nhà nước thì có 26 hộ bị thu hồi. Trong đó, có 19 lô đất đã cấp sổ đỏ nhưng chưa có đất thực tế vì các hộ chưa nhận bồi thường, chưa bàn giao đất.

Chủ tịch UBND xã Tam An cũng cho biết, qua các năm, xã và huyện đã tích cực với nhiều giải pháp nhưng hiện nay vẫn còn 7 hộ chưa chấp nhận nhận tiền bồi thường và bàn giao đất, trong đó có 13/19 hộ được cấp sổ đỏ (trên đất chưa bàn giao) nhưng vẫn chưa có đất thực tế.

Chủ tịch UBND xã Tam An nói: “Việc thu hồi đất là chủ trương tỉnh giao địa phương, sau này huyện thấy sai do cấp sổ đỏ trên đất chưa thu hồi, sai quy trình và đã tổ chức kiểm điểm nhưng rắc rối đến nay vẫn chưa giải quyết xong. Địa phương cũng đang rất đau đầu, đã nhiều lần làm việc với các hộ nhưng họ không đồng tình vì cho rằng mức giá đền bù quá thấp. Huyện và xã cũng làm nhiều cách như đổi đất, ai có nhu cầu thì nhận đất chỗ khác nhưng các hộ vẫn chưa đồng tình nên buộc xã phải tham mưu cưỡng chế để giải quyết dứt điểm tình hình”.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Đặng Bá Dự - Phó chủ tịch UBND huyện Phú Ninh - cho rằng, vụ việc này xảy ra từ thời còn thị xã Tam Kỳ. Việc làm sai này lúc đó đã khởi tố vụ án nhưng sau đó có một cán bộ địa chính xã tự tử nên không xử lý hình sự nữa; một số cán bộ, lãnh đạo liên quan của xã Tam An lúc đó cũng đã bị xử lý kỷ luật.

Ông Đặng Bá Dự nói: “Trách nhiệm của chúng tôi là xử lý những tồn tại từ thời trước để lại. Huyện cũng đã nhiều lần làm việc với các hộ dân và hiện còn 7 hộ vẫn chưa giải quyết được. Chúng tôi đã nhiều lần điều chỉnh giá bồi thường theo quy định của nhà nước nhưng người dân vẫn không chịu. Cái khó là đất của các hộ dân là đất màu thì chúng tôi phải đền bù theo giá đất màu chứ không thể đền bù theo giá đất ở được”.

Ông Dự cũng cho hay, huyện bị 2 sức ép. Một là của những hộ đã có sổ đổ nhưng chưa có đất, hai là xử lý những tồn tại để ổn định tình hình, thực hiện dự án này.

“Chúng tôi biết cái sai này tồn tại do trước đây để lại, dân chưa nhận tiền mà đã bán đất, cấp sổ đỏ thì sai rồi nhưng chúng tôi không có đường lùi đành phải cưỡng chế thi hành. Thật ra cưỡng chế là biện pháp cuối cùng trước khi các thủ tục khác như đối thoại, vận động người dân”, ông Dự nói.

Ông Dự cho hay, ngày 20/10/2015, Chủ tịch huyện đã ký quyết định cưỡng chế 2 hộ ông Thuấn và bà Hội (còn các hộ khác có thể thương lượng được), sẽ tổ chức thực thi sau 15 ngày. Sáng 27/10, Bí thư huyện ủy Phú Ninh triển khai các phương án cưỡng chế.

“Trong thời gian này, chúng tôi tiếp tục vận động, gặp gỡ với hai hộ trên để tiếp tục giải quyết, chỉ trong tình thế bí quá mới cưỡng chế. Sau khi cưỡng chế sẽ san nền tạo đất mới rồi định vị và bàn giao đất cho những người đã có sổ đỏ”, ông Dự cho biết.

Công Bính