Chủ tờ vé số 2 tỷ đồng được hoàn trả tiền tạm ứng án phí khi nào?

Như Dân trí thông tin, bà Nguyễn Thị Nguyệt (53 tuổi, ở huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam) là người trúng 2 tờ vé số của Công ty TNHH MTV Xổ số kiến thiết (XSKT) tỉnh Thừa Thiên Huế với tổng giá trị 2,05 tỷ đồng. Tuy nhiên, do tờ vé số trúng giải đặc biệt trị giá 2 tỷ đồng bị ướt mưa, công ty xổ số không chấp nhận trả thưởng và chỉ đồng ý trả thưởng bà Nguyệt đối với tờ vé số trúng thưởng 50 triệu đồng. Bà Nguyệt đã khởi kiện và được TAND thị xã Hương Thủy (tỉnh Thừa Thiên Huế) tiếp nhận, giải quyết hồ sơ. 

Mới nhất, bà Nguyệt đã nộp số tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm là 36 triệu đồng theo thông báo của Tòa án. Người phụ nữ cho biết đây là số tiền phải vay mượn để đảm bảo thực hiện các thủ tục tố tụng theo yêu cầu của Tòa án. 

Vậy theo quy định của pháp luật, số tiền tạm ứng nêu trên sẽ được giải quyết ra sao? Bà Nguyệt có thể được hoàn trả số tiền tạm ứng án phí hay không?. 

Luật sư Trần Hoàng Linh (Công ty Luật Bizlawyer & Partners, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết theo quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, nộp tạm ứng án phí, lệ phí tại Tòa án là một trong các thủ tục tố tụng bắt buộc mà đương sự có yêu cầu cần được Tòa án giải quyết phải thực hiện để cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý giải quyết vụ việc theo quy định. 

Theo Điều 146 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, đương sự phải nộp tiền tạm ứng án phí bao gồm nguyên đơn, bị đơn có yêu cầu phản tố, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập trong vụ án dân sự; người nộp đơn yêu cầu Tòa án giải quyết việc dân sự và người kháng cáo theo thủ tục phúc thẩm, trừ trường hợp được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí, lệ phí tại tòa án. 

Về việc nộp tạm ứng án phí, số tiền này được nộp tại cơ quan thi hành án có thẩm quyền để gửi vào tài khoản tạm giữ tại kho bạc nhà nước và được rút ra để thi hành án theo quyết định của Tòa án. Tùy thuộc vào bản án hoặc quyết định có hiệu lực của Tòa án, số tiền tạm ứng án phí này có thể phải nộp vào ngân sách nhà nước nếu người nộp tạm ứng phải chịu án phí, lệ phí hoặc được hoàn trả nếu người nộp tạm ứng không phải chịu hoặc chỉ phải chịu một phần án phí, lệ phí tại Tòa án. 

Về mức tạm ứng án phí, lệ phí, căn cứ Nghị quyết số 326/2016/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, mức tạm ứng án phí đối với tranh chấp dân sự không có giá ngạch là 300.000 đồng. Đối với tranh chấp dân sự có giá ngạch, tức trong đó yêu cầu của đương sự là một số tiền hoặc là tài sản có thể xác định được bằng một số tiền cụ thể, số tiền "tạm ứng án phí" sẽ được tính bằng 50% "án phí". Mức án phí đối với những tranh chấp này cụ thể như sau: 

Giá trị tranh chấp từ 6 triệu đồng trở xuống, án phí là 300.000 đồng; 

Giá trị tranh chấp từ 6 triệu đến 400 triệu đồng, mức án phí tương đương 5% giá trị tài sản tranh chấp; 

Giá trị tranh chấp từ trên 400 triệu đến 800 triệu đồng, án phí là 20 triệu đồng cộng thêm 4% phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 400 triệu đồng; 

Giá trị tranh chấp từ trên 800 triệu đến 2 tỷ đồng, án phí là 36 triệu đồng cộng thêm 3% phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 800 triệu đồng; 

Giá trị tranh chấp từ trên 2 tỷ đến 4 tỷ đồng, án phí là 72 triệu đồng cộng thêm 2% phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 2 tỷ đồng; 

Giá trị tranh chấp từ trên 4 tỷ đồng, án phí là 112 triệu đồng cộng thêm 0,1% phần giá trị tài sản có tranh chấp vượt quá 4 tỷ đồng; 

Lấy ví dụ như trường hợp của bà Nguyễn Thị Nguyệt, số tiền bà Nguyệt tranh chấp với Công ty XSKT Thừa Thiên Huế hiện được xác định là 2 tỷ 050 triệu đồng. Đối chiếu quy định của pháp luật, tổng mức án phí mà các bên phải chịu sẽ là 72 triệu đồng cộng thêm 2% phần giá trị vượt quá 2 tỷ đồng, tức 73 triệu đồng. Khi đó, mức tạm ứng án phí là 36,5 triệu đồng. 

"Đối với các tranh chấp về dân sự hoặc kinh doanh thương mại có giá ngạch, người khởi kiện thường là bên phải nộp tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm. Trong quá trình vụ việc được Tòa án giải quyết, nếu toàn bộ yêu cầu của họ được Hội đồng xét xử chấp thuận và các bên không có thỏa thuận nào khác, người khởi kiện sẽ không phải chịu án phí dân sự sơ thẩm. Khi đó, số tiền tạm ứng án phí của họ sẽ được hoàn trả. 

Trường hợp HĐXX chỉ chấp nhận một phần yêu cầu khởi kiện, người khởi kiện sẽ chỉ được hoàn trả một phần án phí tương đương với phần yêu cầu của họ được Tòa án chấp thuận còn nếu toàn bộ yêu cầu khởi kiện bị bác bởi Tòa án, họ phải chịu toàn bộ án phí dân sự sơ thẩm", luật sư Linh bình luận. 

Do vậy, đối với trường hợp của bà Nguyệt, việc hoàn trả một phần hoặc toàn bộ tạm ứng án phí hay không sẽ phụ thuộc vào quá trình Tòa án xem xét, giải quyết các yêu cầu khởi kiện của người phụ nữ này. Trường hợp toàn bộ yêu cầu khởi kiện được chấp thuận, số tiền tạm ứng án phí là 36,5 triệu đồng sẽ được hoàn trả cho người nộp tạm ứng. Việc nộp và nhận lại tiền tạm ứng án phí được thực hiện tại cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền.