Tiến tới không cho rút bảo hiểm một lần là lựa chọn đúng đắn!

Sáng 29/6, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật BHXH sửa đổi với 465 đại biểu tham gia (95,68% tổng số đại biểu) và 454 đại biểu tán thành (93,42% tổng số đại biểu).

Trước khi thông qua Luật BHXH sửa đổi, Quốc hội đã lấy ý kiến về điều kiện hưởng BHXH một lần đối với trường hợp người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm và không tiếp tục tham gia BHXH. Kết quả, có 456 đại biểu (93,83% tổng số đại biểu) đồng ý chọn phương án 1.

Theo phương án 1, người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành (1/7/2025), sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được rút BHXH một lần nếu có yêu cầu. Còn người lao động đóng BHXH từ ngày 1/7/2025 trở đi thì không được rút BHXH trong trường hợp này.

Phương án đúng đắn

Trả lời PV Dân trí ngay sau khi Quốc hội thông qua Luật BHXH sửa đổi, ông Trần Văn Triều, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Liên đoàn Lao động TPHCM, bày tỏ quan điểm nhất trí cao với lựa chọn của các đại biểu Quốc hội. Theo ông, lựa chọn phương án 1 là hoàn toàn đúng đắn.

Với kinh nghiệm nhiều năm làm công tác tư vấn pháp luật, bảo vệ quyền lợi người lao động ở địa phương có nhiều lao động nhất nước là TPHCM, ông Trần Văn Triều đã gặp rất nhiều trường hợp quyết định rút BHXH một lần khi gặp khó khăn kinh tế, để rồi không đảm bảo an sinh khi về già. Do đó, ông đặt nhiều kỳ vọng vào Luật BHXH sửa đổi sẽ giải quyết được vấn đề này.

Theo ông Triều, phương án 2 (cho rút BHXH một lần không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí, tử tuất) mang tính nửa vời, không giải quyết được triệt để vấn đề rút BHXH một lần trong tương lai.

"Phương án này không giới hạn số lần rút BHXH một lần mà chỉ giới hạn mức tối đa trong một lần rút. Việc cho phép người lao động rút tối đa 50% thời gian đã đóng BHXH dẫn đến hệ quả là khi đến tuổi nghỉ hưu, nhiều người sẽ không đủ điều kiện hưởng lương hưu hằng tháng hoặc mức lương hưu rất thấp, không đảm bảo an sinh tuổi già", ông Trần Văn Triều đánh giá.

Vì vậy, theo ông, phương án 1 có ưu điểm là sẽ chấm dứt triệt để việc rút BHXH một lần đối với những người đóng BHXH sau thời gian Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực.

"Phương án này sẽ giải quyết được triệt để tồn đọng cho các quy định trước đây về vấn đề này, đồng thời hạn chế được phản ứng của những người đang tham gia BHXH. Người có thời gian đóng BHXH trước ngày luật này có hiệu lực thì vẫn được rút BHXH một lần như Luật BHXH năm 2014", ông Trần Văn Triều nhận định.

Thể hiện ý chí của người lao động

Cùng vấn đề trên, ông Vũ Ngọc Hà, Giám đốc Trung tâm Tư vấn pháp luật Liên đoàn Lao động tỉnh Đồng Nai, đánh giá quyết định lựa chọn phương án 1 của các đại biểu Quốc hội đã thể hiện được ý chí của đại đa số người lao động.

Ông Hà cho biết: "Tâm lý của người lao động là rất sợ không cho họ lĩnh BHXH một lần nên việc Quốc hội chọn phương án 1, tiếp tục cho người lao động đang tham gia BHXH lĩnh BHXH một lần đã thể hiện được mong muốn của người lao động".

Công đoàn công ty có đông công nhất TPHCM là công ty TNHH Pouyuen Việt Nam cũng nhiều lần bày tỏ quan điểm đồng tình với việc lựa chọn phương án 1. Công đoàn Pouyuen Việt Nam nhiều lần tổ chức lấy ý kiến công nhân về vấn đề này. Kết quả, nguyện vọng của hầu hết người lao động ở công ty là giữ nguyên điều kiện hưởng chế độ BHXH một lần như hiện nay.

Theo Công đoàn Pouyuen Việt Nam, phương án 1 đảm bảo đúng nguyện vọng của người lao động đang tham gia BHXH là họ được rút BHXH như luật BHXH năm 2014, không gây ra xáo trộn trong công nhân hiện hữu. Những người tham gia BHXH sau 1/7/2025 phải chấp nhận không được rút BHXH một lần.

Tuy nhiên, dù đồng tình với phương án 1 nhưng ông Vũ Ngọc Hà đề nghị người lao động đang tham gia BHXH nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định rút BHXH một lần. Ông Hà nhận định việc rút BHXH một lần sẽ khiến người lao động thiệt thòi, gặp nhiều khó khăn khi về già nhưng nhiều người không để ý đến hậu quả lâu dài này.

"Theo cảm nhận của tôi là chúng ta chưa tuyên truyền sâu rộng giúp cho người lao động hiểu được những hạn chế khi lĩnh BHXH một lần. Thời gian vừa qua, tôi có nhiều buổi tuyên truyền cho người lao động về BHXH một lần và lãnh lương hưu. Khi người lao động hiểu rõ, chi tiết, đầy đủ lợi ích của việc lãnh lương hưu đã quyết định không rút BHXH một lần nữa", ông Hà cho biết.

Theo ông Vũ Ngọc Hà, nhiều người lao động rút BHXH một lần sau khi nghỉ việc chỉ vì tâm lý muốn nhận ngay tiền BHXH mình đã đóng, không muốn chờ một thời gian dài cho đến lúc nghỉ hưu. Nếu người lao động hiểu hết lợi ích của việc chờ lĩnh chế độ hưu trí thì họ sẽ không chọn phương án rút BHXH một lần.