Nhiều ý kiến trái chiều về buổi biểu diễn thực cảnh “Ký ức Hội An”

Đây là show diễn thực cảnh sở hữu nhiều kỷ lục nhất Việt Nam hiện nay được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) công nhận là “Sân khấu ngoài trời lớn nhất Việt Nam” và “Chương trình biểu diễn nghệ thuật thường nhật có số lượng diễn viên tham gia đông nhất”.

Sau những suất diễn đầu tiên, chương trình đã có những ý kiến phản ứng trái chiều xoay quanh nội dung kịch bản, trang phục, thiết kế sân khấu... Trên các trang mạng xã hội, nhiều người dân Hội An còn kêu gọi “tẩy chay” vở diễn, gọi “Ký ức Hội An” là “Uất ức Hội An” vì không có gì để có thể hình dung đó là văn hóa Hội An.

Trao đổi với PV Dân trí sau khi xem biểu diễn, nhà văn Trần Kỳ Trung - một nhà văn đang sống tại Hội An - chua xót nhận xét cho rằng ngay từ phần mở màn, buổi ban đầu của thương cảng Hội An với hình ảnh người phụ nữ mang bụng chửa, rồi đẻ, ông chồng đánh cá… không hiểu nổi đó là cuộc sống thời nào.

Ông Trung cho rằng, cái này mang âm hưởng của Trung Quốc tương đối nặng, từ vấn đề nội dung cho đến phong cách, cách dẫn dắt.

“Rõ ràng, chương trình này họ quên người Nhật ở Hội An, vì người Nhật đối với Hội An kể cả quá khứ và tương lai dân Hội An đều tôn trọng và biết ơn. Vì chính người Nhật đã đến Hội An và xây dựng Hội An, biết ơn Hội An, người ta đã chết và chôn ở Hội An. Và đến bây giờ họ vẫn đang giúp Hội An tu bổ Chùa Cầu, xử lý nước thải, tu bổ nhà cổ… Thế thì tại sao trong chương trình gọi là “Ký ức Hội An” thì lại không có điều đó”, ông Trung nói.

Về vấn đề Công chúa Ngọc Hoa cưới ở Hội An mà trong chương trình họ giải thích đó là Huyền Trân Công Chúa lấy ông Chế Bồng Nga nhưng việc đó là đời nhà Trần cách thế kỷ 16 mấy trăm năm. Đây là cái đám cưới họ cố tình dựng lên một đám cưới của người Trung Quốc ở đất Hội An.

Còn ông Nguyễn Đức Minh - Nguyên Giám đốc Trung tâm Quản lý Bảo tồn Di sản Văn hóa Hội An - cho biết, vở diễn nói về ký ức Hội An nhưng chả thấy ký ức Hội An ở đâu hết. Thứ 2 có những cái hết sức ngô nghê, ví dụ như chồng đi buôn vợ “hóa đá”.

“Ở đâu hóa đá chứ ở Hội An làm gì có hóa đá. Văn hóa Hội An là văn hóa mở, sẵn sàng tiếp nhận và sẵn sàng bài trừ, cho nên những thương gia Nhật Bản hay Trung Quốc sang Hội An thường lấy vợ Việt Nam để làm ăn buôn bán và thông dịch. Nếu chồng về nước thì họ lấy chồng khác chứ họ đâu cần chuyện đấy”, ông Minh nói.

Thứ nữa, đám cưới Huyền Trân Công Chúa thì đưa một lô một lốc những ông voi ra. “Cá nhân tôi có cho rằng vở diễn thực sự rất ngây ngô. Ngay cả hình ảnh con thuyền trên sân khấu, phía sau na ná chiếc tàu của người Hoa; phần đầu như ghe bầu của Hội An mà lá buồm thì giống của vùng Bắc Bộ.

Ông Minh cũng cho biết, thấy giới thiệu ban cố vấn đều là những nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử, nghệ thuật gạo cội của Việt Nam nhưng tại sao nói về Hội An mà lại không thấy hỏi người Hội An về các điển tích tình yêu, các câu chuyện thời cuộc của suốt chiều dài 400 năm lịch sử của vùng đất này.

Ông Nguyễn Đức Minh lẫn nhà văn Trần Kỳ Trung và nhiều ý kiến của người dân Hội An trên mạng xã hội cũng đều cho rằng ở Hội An làm gì có chuyện người phụ nữ đợi chồng, hay đợi người yêu mà hóa đá. Văn hóa Hội An là văn hóa mở, người Hội An, phụ nữ Hội An cũng không hề bị gò bó, trói buộc theo mô típ, định kiến khắt khe như thế.

Còn rất nhiều chi tiết trong vở diễn mà người dân cùng các chuyên gia am hiểu về Hội An bức xúc sau khi xem như các cô gái mặc áo dài Việt Nam đội nón không đúng cách, âm thanh, ánh sáng nhấn chìm không gian tĩnh lặng của phố cổ, sân khấu lớn bằng bê tông sừng sững trên một cồn cát giữa sông đã che mất không gian mênh mông mà thiên nhiên ban tặng cho sông Hoài, cho người dân Hội An...

Trao đổi với báo chí xoay quanh vở diễn “Ký ức Hội An” này, ông Nguyễn Văn Sơn - Phó Chủ tịch TP Hội An - cho biết về phần chương trình nghệ thuật thì thành phố hoàn toàn không tham gia. Hội đồng nghệ thuật không có thành viên nào của Hội An. Kịch bản, giấy phép biểu diễn do Sở VH-TT&DL thẩm định và cấp phép.

Theo ông Sơn, chương trình này cũng chỉ vừa mới đưa vào biểu diễn phục vụ và theo kế hoạch là cứ 3 tháng sẽ thay đổi kịch bản khác. Kịch bản vẫn chưa khai thác hết chiều dài, độ sâu giá trị văn hóa lịch sử của Hội An nên nếu các nhà tổ chức lắng nghe ý kiến đóng góp, tham khảo ý kiến của các nhà văn hóa, người dân Hội An, khán giả để từ từ điều chỉnh, khắc phục thì sẽ có phản hồi tốt hơn.

Kỳ sau: Nguyên Bí thư TP Hội An nói gì về vở diễn?

C.Bính