Hà Tĩnh kiến nghị tiếp tục tạm dừng Dự án Sắt Thạch Khê

Chưa cho phép hồi sinh vì quá nhiều yếu kém

Như Dân trí đã thông tin, Tập đoàn Công nghiệp Than Khoáng sản Việt Nam (TKV), cổ đông giữ quyền chi phối đối với Công ty Cổ phần Sắt Thạch Khê (TIC) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục triển khai dự án khai thác và tuyển quặng sắt mỏ Thạch Khê trong năm 2016 và cho hoãn tiền nộp thuế cấp quyền khai thác khoáng sản trong giai đoạn xây dựng cơ bản (năm 2017, 2018).

TKV cho biết, kể từ khi triển khai (năm 2008) đến nay, các thủ tục pháp lý trong công tác thẩm định dự án, thiết kế kỹ thuật, giải phóng mặt bằng, bảo vệ môi trường, đấu nối hạ tầng giao thông đã được chấp thuận. Tổng giá trị vốn điều lệ các cổ đông cần góp là 2.033 tỷ đồng, tương ứng với 30% vốn giai đoạn 1.

Tuy nhiên, tổng vốn góp mới được khoảng 1.809 tỷ đồng, trong đó TKV đã góp đủ giá trị huy động là 1.076 tỷ đồng, Công ty Cổ phần Khoáng sản và Luyện kim Thăng Long, Tổng công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh, Tổng công ty Thép Việt Nam và Công ty TNHH Tập đoàn Bitexco chưa góp đủ hoặc không thực hiện nghĩa vụ góp vốn theo chỉ đạo của Thủ tướng. Về việc này, TKV đã có văn bản gửi Bộ Công Thương về phương án góp vốn điều lệ vào TIC để tiếp tục triển khai dự án.

Đại diện Bộ Công Thương, ông Trương Thanh Hoài - Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng mới đây cũng cho biết, hiện Bộ Công Thương đang lên phương án xử lý mỏ sắt Thạch Khê và cần khoảng 7.000 tỷ đồng để tái khởi động mỏ sắt Thạch Khê.

Trước những đề xuất nói trên của TKV, ngày 22/12/2016, Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã phát đi bản thông cáo kết luận của Ban thường vụ Tỉnh ủy về Dự án khai thác mỏ sắt lớn nhất Đông Nam Á này.

Theo bản kết luận nêu trên, khai thác mỏ sắt Thạch Khê phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội là nguyện vọng của nhiều thế hệ lãnh đạo Trung ương, lãnh đạo và nhân dân Hà Tĩnh. Mặc dù Chính phủ, bộ ngành trung ương, cán bộ, nhân dân Hà Tĩnh đã tạo điều kiện thuận lợi, nhưng từ sau khi khởi công (tháng 9/2009) dự án triển khai có quá nhiều yếu kém, bất cập chưa được giải quyết.

Cụ thể quy mô dự án lớn, thời gian khai thác mỏ dài, nhưng năng lực nhà chủ đầu tư quá yếu kém, không huy động đủ vốn cần thiết để triển khai dự án như cam kết; Vị trí khai thác mỏ sát biển, nhưng các báo cáo, trình tự về đầu tư xây dựng, giải pháp kỹ thuật khai thác, chế biến, bảo vệ môi trường (tụt mực sa mạc hóa, hang caster, phòng chống bão, siêu bão, lũ, đổ thải lấn biển, bãi thải trên bờ, xử lí nước thải, chất thải, cải tạo phục hồi môi trường sau khai thác) còn quá sơ sài, đơn giản.

Một vấn đề khác liên quan đến chủ đầu tư đó là chưa triển khai phương án tuyển dụng, đào tạo, chuyển đổi nghề cho lao động của địa phương…

Những bất cập nêu trên đã buộc Thủ tướng Chính phủ phải cho tạm dừng bốc đất tầng phủ và tái cơ cấu cổ đông của TIC vào tháng 7/2011. Việc tạm dừng dự án đã gây ảnh hưởng đến kinh tế tỉnh, ảnh hưởng đến mọi hoạt động sản xuất, đời sống sinh hoạt của người dân trong vùng dự án và của nhiều doanh nghiệp liên quan.

Trước những tồn tại nêu trên, đặc biệt là sau sự cố môi trường biển gây nhiều thiệt hại cho tỉnh và người dân, Ban thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã kiến nghị Trung ương một khi chủ đầu tư TIC chưa đáp ứng, giải quyết được các tồn tại đã nêu thì chưa cho khởi động lại dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê. Ban thường vụ Tỉnh ủy cũng đồng thời Trung ương có quy định cụ thể về thời gian rà soát, đánh giá hoàn thiện các nội dung liên quan đến dự án.

Ban thường vụ Tỉnh ủy Hà Tĩnh cũng giao UBND tỉnh này đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương có chủ trương, giải pháp, bố trí vốn để giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc cho nhân dân vùng dự án và nhiều vấn đề tồn động khác liên quan đến dự án này.

Nhất quyết không cho đưa quặng lên khỏi mặt đất để bán

Trước đó, vào chiều 16/12, tại cuộc làm việc giữa Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiên Dũng với lãnh đạo cốt cán tỉnh Hà Tĩnh vào chiều 16/12 về các vấn vấn đề Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ giao Hà Tĩnh triển khai trong năm 2016, ông Lê Đình Sơn, Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh đã đưa giành thời gian để thông tin những bất cập, khó khăn và cả sự thận trọng trọng việc tái khởi động dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê.

Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh thẳng thắn nêu, “nhà đầu tư nêu thế này, thế kia, nhưng rút cuộc vẫn là đào quặng để bán. Báo cáo với Bộ trưởng và Bộ Công thương, rõ ràng như thế là không được”.

Người đứng đầu Tỉnh ủy Hà Tĩnh tái khẳng định quan điểm nhất quán của Đảng bộ, chính quyền Hà Tĩnh từ trước tới nay là Hà Tĩnh nhất quyết không cho xuất quặng thô, mà nhà đầu tư phải xây dựng nhà máy, phải tinh luyện thép để xuất bán ra thị trường.

Bí thư Tỉnh ủy Hà Tĩnh cũng đặc biệt lưu tâm tới tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ là việc tái khởi động dự án mỏ sắt Thạch Khê trong bối cảnh địa phương vừa trải qua sự cố môi trường biển là không phù hợp. “Bây giờ trung ương và tỉnh đang gồng mình khắc phục sự cố môi trường biển với nhiều khó khăn như vậy, thì riêng cái việc triển khai dự án mỏ sắt Thạch Khê lúc này là chúng ta phải hết sức bình tĩnh, không thể nóng vội được”- ông Sơn nêu í kiến.

Văn Dũng