Chuyên gia "hiến kế" để thu thuế của hàng triệu người bán hàng online

Tại một hội thảo về thuế diễn ra tuần qua, TS Nguyễn Minh Phong cho biết, mới đây, sau khi nhận được đơn tố cáo một cá nhân kinh doanh mỹ phẩm trên mạng trốn thuế, Cục Thuế TPHCM đã chỉ đạo Chi cục Thuế quận Phú Nhuận thực hiện các hoạt động xác minh cần thiết thông qua so sánh dữ liệu thu thập được từ ngân hàng, với số liệu mà cá nhân này kê khai với cơ quan thuế, phát hiện chênh lệch doanh thu theo kê khai và doanh thu thực tế (thể hiện qua số tiền được chuyển vào tài khoản cá nhân) lên đến hơn 400 tỷ đồng.

Trước các bằng chứng được cơ quan thuế đưa ra, cá nhân này “tâm phục khẩu phục” và tự nguyện chịu xử phạt hành vi khai sai, truy thu thuế và tiền chậm nộp với tổng số tiền là 9,1 tỷ đồng, nên cơ quan thuế không chuyển hồ sơ sang cơ quan công an (do hành vi trốn thuế). Đây là trường hợp bị truy thu số tiền lớn nhất và mới nhất của cơ quan thuế.

Theo TS Nguyễn Minh Phong, từ tháng 6/2017, Cục Thuế Thành phố đã gửi giấy mời cho 13.767 trường hợp lên làm việc và đã lập được biên bản xác định số liệu với 3.776 tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh thương mại điện tử. Đồng thời, Cục Thuế này cũng đã xử lý truy thu thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập doanh nghiệp của một số doanh nghiệp có doanh thu bán hàng qua mạng với số thuế hơn hàng chục tỷ đồng.

Vị chuyên gia cho rằng, kinh doanh trên mạng là xu hướng mới, đúng hướng và ngày càng lan rộng trong thời gian tới trên phạm vi toàn quốc và cả xuyên quốc gia. Theo ước tính, chỉ trên địa bàn TPHCM đang có khoảng 80.000 website, trong đó một phần hai đang hoạt động ổn định và đa phần có hoạt động thương mại.

"Thu thuế các hoạt động kinh doanh nói chung và trên mạng nói riêng đã được quy định trong luật hiện hành, nhưng không dễ thực hiện, vì sự lúng túng trong nhận thức và năng lực của cơ quan thu thuế, cũng như ý thức và sự bất hợp tác, cũng sự đang dạng cách thức mà người kinh doanh trên mạng dùng để trốn thuế, nhất là việc đăng ký kinh doanh ở một nơi, nhưng thực hiện thanh toán theo tài khoản cá nhân, và hộ kinh doanh cá thể ở một nới khác", ông Phong cho biết.

Số liệu được chuyên gia đưa ra, năm 2016, Cục Thuế TPHCM đã kiểm tra tại cơ quan thuế gần 150.800 hồ sơ kê khai thuế, số thuế kê khai bổ sung là 71 tỷ đồng; thanh tra, kiểm tra tại 20.233 doanh nghiệp với số thuế truy thu và phạt là 2.863 tỷ đồng, trong đó xử lý giao dịch liên kết (chuyển giá) thu được 116 tỷ đồng…

Để chống thất thu thuế kinh doanh trên mạng, TS Nguyễn Minh Phong cho rằng, ngoài việc tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý với sự bổ sung các quy định cụ thể, đầy đủ và nghiêm khắc hơn, cần có sự tuyên truyền rộng rãi và sự đầu tư thích đáng vào công nghệ và con người, sự phối hợp giữa ngành thuế với các cơ quan khác, nhất là với ngân hàng và công an.

Bên cạnh đó, ngành Thuế cần phối hợp với Bộ Công Thương, các sở ngành, cơ quan cấp phép hoạt động cho trang web, hoạt động thương mại điện tử và với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Thông tin & Truyền thông cùng các nhà mạng để tiếp tục giảm tỷ lệ tiền mặt trong tổng phương tiện thanh toán, mở rộng thanh toán điện tử, ứng dụng các công nghệ mới, hiện đại trên thiết bị điện thoại di động...

Đặc biệt, ông Phong cho rằng, cần bổ sung chức năng điều tra thuế cho ngành thuế và linh hoạt hơn quy định yêu cầu không được thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp quá một lần/năm (nhất là với trường hợp nghi phát sinh hành vi trốn thuế sau đợt kiểm tra, thanh tra theo quy định).

Ngoài ra, các cơ quan hữu quan cần phối hợp giám sát chặt chẽ, bịt chặt kẽ hở trốn thuế qua khuyến mãi vượt quy định và xuất hóa đơn đối với hàng khuyến mãi để hoàn thuế giá trị gia tăng trục lợi từ ngân sách; xem xét điều chỉnh mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam không quá chênh lệch với thuế suất của các nước trong khu vực để hạn chế động lực trốn thuế qua chuyển giá; đẩy mạnh hoạt động thanh kiểm tra, đảm bảo tính phòng ngừa, răn đe và xử phạt nghiêm khắc.

"Chúng ta chủ trương không tận thu với tất cả những người hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử, nhất là với các hoạt động kinh doanh nhỏ, lẻ của đối tượng chính sách, sinh viên. Tuy nhiên, việc thu thuế đối với loại hình kinh doanh buôn bán trên các trang mạng xã hội là nhiệm vụ phải làm và có thể kiểm soát được nếu quyết tâm thực hiện", ông nhấn mạnh.

Phương Dung