TPHCM: Đường dây rác dân lập thu gom hơn 5.000 tấn rác mỗi ngày

Thu gom rác chủ yếu bằng xe thô sơ

Chiều 3/12, TPHCM tổ chức hội nghị để hoàn chỉnh đề án "Chính sách hỗ trợ cho lực lượng thu gom rác dân lập chuyển đổi hoạt động theo mô hình Hợp tác xã và Doanh nghiệp thu gom rác trên địa bàn TPHCM giai đoạn 2019-2021".

Tại hội nghị, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TPHCM Nguyễn Toàn Thắng cho biết, hiện nay, trên địa bàn thành phố đang tồn tại song song hai hệ thống thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn (hơn 9.000 tấn/ngày).

Trong đó, hệ thống thu gom rác dân lập với 2.160 phương tiện thu gom (bao gồm: xe ba gác kéo, xe lam, xe tải nhẹ, thùng 660 lít, xe tự chế…) và khoảng 4.000 nhân công thu gom khoảng 60% khối lượng rác phát sinh chủ yếu tại các hộ gia đình trong hẻm, các chung cư.

Lực lượng thu gom dân lập là một bộ phận kết nối trong hệ thống thu gom tại nguồn từ hộ gia đình, chủ nguồn thải đến điểm hẹn, trạm trung chuyển trên địa bàn quận/huyện. 

Theo ông Thắng, Nghị quyết 03/2017 của HĐND TPHCM nêu rõ: đến năm 2020 hoàn thành việc chuyển đổi lực lượng thu gom rác dân lập thành các hợp tác xã hoặc doanh nghiệp có tư cách pháp nhân. 

Đến nay, đã vận động được 1.440/2.592 tổ, đường dây thu gom rác dân lập thành lập mô hình HTX hoặc doanh nghiệp có tư cách pháp nhân (đạt tỷ lệ 55,6%). 

"Toàn thành phố hiện có 42 HTX, 283 công ty tư nhân đang thu gom rác và còn khoảng 1.152 đường dây và tổ thu gom rác chưa có tư cách pháp nhân", ông Thắng nói. 

Cũng theo Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố, để thay thế các phương tiện thu gom rác, thành phố đã ban hành nhiều mẫu phương tiện mới để chuyển đổi (ngoài mẫu thùng 660 lít để thu gom thủ công, năm 2018 Thành phố đã ban hành 18 mẫu xe cơ giới). Đến nay, có 91 phương tiện/1.745 phương tiện các loại có nhu cầu chuyển đổi (đạt 5,2%). 

Tháo "nút thắt" bằng chính sách hỗ trợ

Tại hội nghị, đại diện nhiều HTX, các quận, huyện trình bày những hạn chế về cơ sở hạ tầng như trạm trung chuyển rác... gây khó khăn trong quá trình thu gom, vận chuyển rác thải, gây ô nhiễm mùi hôi. Vấn đề phương tiện vận chuyển phù hợp với đặc thù khu dân cư là hẻm sâu, nhỏ cũng được các đại biểu quan tâm và đề nghị sớm có mẫu xe phù hợp.

Ngoài ra, hàng loạt ý kiến về các chính sách hỗ trợ cho lực lượng thu gom rác dân lập được gửi gắm lên lãnh đạo thành phố như: ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ kinh phí chuyển đổi phương tiện thu gom rác... 

Phó Chủ tịch UBND TPHCM Võ Văn Hoan cho biết, sự tồn tại của lực lượng thu gom rác dân lập là rất quan trọng, ý nghĩa với thành phố. Hướng tới thành phố thông minh, hoạt động trên vẫn còn giá trị nhưng cần đổi mới. 

"Không xóa bỏ mà tạo điều kiện để tiếp tục làm tốt hơn cùng đội ngũ người làm công ích thành hệ thống thu gom rác hiện đại. Thu gom rác là khâu đầu tiên mà không nâng cấp con người, điều kiện làm việc, tinh thần trách nhiệm thì không thành công trong việc xử lý rác cho thành phố", ông Hoan nói.

Phó Chủ tịch UBND thành phố cho biết, thành phố cùng các sở, ngành liên quan tiếp tục rà soát để ban hành chính sách phù hợp với đặc thù ngành thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt. 

Kết luận hội nghị, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Thành Phong cho biết, việc chuyển đổi phương tiện, pháp nhân đối với đường dây rác dân lập thời gian qua còn chậm. 

Do đó, thời gian tới, cần tổ chức rà soát, sắp xếp mạng lưới các đường dây thu gom rác tại địa phương để đảm bảo thu gom rác tại nguồn không còn xảy ra tình trạng thiếu đồng bộ như hiện nay. 

Bên cạnh đó, tập trung đầu tư thêm cơ sở hạ tầng cho công tác thu gom, vận chuyển, xử lý rác thông qua việc tăng cường các trạm trung chuyển rác và ứng dụng các công nghệ mới. 

Nghiên cứu ban hành thêm các chính sách hỗ trợ cho lực lượng thu gom rác dân lập nhằm thúc đẩy và khuyến khích lực lượng thu gom rác dân lập chuyển đổi mô hình hoạt động và chuyển đổi phương tiện để đảm bảo yêu cầu về môi trường mỹ quan đô thị.

Ông Nguyễn Thành Phong giao Sở Tài nguyên và Môi trường tiếp thu ý kiến góp ý của đại biểu tại hội nghị và tiếp tục lắng nghe ý kiến bổ sung hoàn thiện cơ chế chính sách hỗ trợ cho lực lượng thu gom rác dân lập khi chuyển đổi pháp nhân lên HTX và doanh nghiệp để báo cáo UBND thành phố. 

Đồng thời, Chủ tịch UBND thành phố giao sở, ngành, UBND 24 quận, huyện khẩn trương đề xuất, đóng góp bổ sung về cơ sở pháp lý, mức hỗ trợ, phương thức, cách thức thực hiện vào dự thảo chính sách hỗ trợ lực lượng thu gom rác dân lập gửi Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, hoàn thiện đề án trình UBND thành phố.

Ngoài ra, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư , Sở Tài chính phối hợp tham mưu cho UBND thành phố bố trí cấp đủ vốn cho Quỹ bảo vệ môi trường để đảm bảo đủ nguồn tiền cho vay hỗ trợ chuyển đổi phương tiện. 

Ông Nguyễn Thành Phong cũng giao UBND các quận, huyện khẩn trương xác lập vị trí và thực hiện đầu tư các trạm trung chuyển rác với công nghệ ép rác kín, tiên tiến.

Quốc Anh