Tổng thầu Trung Quốc hứa cả trăm lần nhưng... không thực hiện (!)

Ông Lê Kim Thành - Tổng Giám đốc Ban Quản lý dự án Đường sắt, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) - đã thẳng thắn cho biết như vậy tại cuộc họp kiểm điểm Dự án án đường sắt Cát Linh - Hà Đông (Hà Nội) chiều 14/9.

Tổng thầu: Ta chẳng sợ ai?

“Nóng” như cái tên của dự án, tinh thần cuộc họp được Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường khẩn trương đốc thúc ngay khi các thành phần tham dự còn đang “lục tục” ngồi vào bàn làm việc. Tình hình dự án được Ban Quản lý dự án đường sắt (QLDA) báo cáo nhanh chóng, các vấn đề đưa ra đều chung một câu “chốt” là: Chậm.

Trên thực tế, sự chậm trễ của dự án Cát Linh - Hà Đông đã là “điệp khúc”. Vấn đề nằm ở chỗ dự án này đang trong giai đoạn nước rút với những yêu cầu cấp bách về tiến độ, nhưng Tổng thầu Trung Quốc thì vẫn “bình chân như vại”.

Bằng chứng là hạn chót tới 31/12/2015 phải hoàn thành 12 nhà ga trên tuyến (tức chỉ còn hơn 3 tháng), nhưng đến nay Tổng thầu vẫn đang “kì kèo” trong việc thương thảo với thầu phụ nên chưa ký được hợp đồng. Khối lượng thi công dù đã được bàn giao nhưng tổng thầu không thanh toán cho các thầu phụ khiến số dư nợ hiện rơi vào khoảng hơn 300 tỷ đồng. Trong khi đó, việc điều chỉnh dự án, điều chỉnh tổng mức đầu tư và điều chỉnh hợp đồng EPC với khoản vay bổ sung nước ngoài là hơn 250 triệu USD dù đã có phê duyệt của Chính phủ Việt Nam và Ban QLDA đã làm việc nhiều lần nhưng tới nay tổng thầu Trung Quốc vẫn chưa có ý kiến phản hồi…

Tại cuộc họp, ông Lê Kim Thành - Tổng Giám đốc Ban QLDA Đường sắt - thẳng thắn nêu bức xúc: “Tổng thầu không nghiêm túc. Chỉ riêng việc thanh toán tổng thầu hứa hẹn nhưng chờ 2 tuần nay tổng thầu không thực hiện. Ban QLDA gửi văn bản cho tổng thầu thì không trả lời”.

Lúc này, ông Yu Jiang - Giám đốc điều hành Dự án (người đại diện cao nhất của tổng thầu Trung Quốc tại Việt Nam) viện dẫn nhiều lí do. Khi Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường đặt câu hỏi tại sao thầu phụ hoàn thành khối lượng mà không thanh toán? Ông Yu Jiang sau một lúc im lặng thì “lí nhí” nói, theo phiên dịch dịch lại là “chúng tôi sẽ cố gắng”.

Vấn đề thi công dầm bê tông đang thực hiện theo tiến độ “chậm đột ngột”, từ 4 dầm trong một đêm xuống còn 1 dầm, thậm chí trong nửa đầu tháng 9 chỉ đổ được có 6 phiến dầm. Theo đơn vị thi công là Tổng Công ty Xây dựng Thăng Long, lí do là vì tổng thầu không cung cấp vật liệu, biện pháp thi công chuyển từ công nghệ cao xuống công nghệ thấp đã gây mất thời gian và không đảm bảo an toàn lao động.

Được biết, không có vật liệu, không có việc nên Tổng Công ty Thăng Long thậm chí phải cắt giảm nhân sự vì mỗi ngày đơn vị này mất 50 triệu đồng để cho 200 kỹ sư và công nhân “ăn không ngồi rồi”. Khi Thứ trưởng Trường truy trách nhiệm thì mới ra vướng mắc giữa tổng thầu và đối tác về chi phí, tổng thầu không đồng ý tăng giá nên đối tác ngừng cung cấp vật liệu và thiết bị thi công. Trước sức ép tại cuộc họp, tổng thầu Trung Quốc mới chịu tăng chi phí để tiếp tục triển khai công việc.

Còn “chần chừ” sẽ thay Giám đốc điều hành dự án

Theo chỉ đạo của Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường, Ban QLDA đường sắt thay mặt Bộ GTVT điều hành dự án nên có quyền buộc các bên phải làm theo mình, phải thay đổi cách làm chứ không thể để tổng thầu loay hoay mãi không xong. Thứ trưởng yêu cầu Ban này không tiếp tục trông chờ ở tổng thầu, vướng mắc ở đâu Ban toàn quyền xử lý, không xử lý được thì trình lãnh đạo Bộ giải quyết.

Một lần nữa đứng dậy trước cuộc họp, Tổng Giám đốc Ban QLDA Đường sắt Lê Kim Thành khẳng định: “Vướng mắc nhất là Tổng thầu Trung Quốc đồng ý rồi lật lại, kể cả là đồng ý bằng văn bản. Trong mọi vấn đề, Tổng thầu hứa cả trăm lần nhưng không thực hiện, nhiều vấn đề được khẳng định bằng văn bản nhưng tổng thầu không gửi báo cáo sang Trung Quốc để lãnh đạo cấp cao hơn đưa ra hướng giải quyết, cứ như họ đang giấu giếm điều gì đó…”.

Tới đây, cũng một lần nữa, Giám đốc điều hành dự án Yu Jiang lại tiếp tục… im lặng (!?)

Phía đại diện Cục Quản lý Xây dựng và chất lượng công trình giao thông (Bộ GTV) nêu quan điểm: “Mấu chốt là ở tổng thầu, nếu tổng thầu không ký hợp đồng thì không giải quyết được vấn đề tiến độ. Sự nhìn nhận thiếu nghiêm túc của tổng thầu là nguyên nhân của mọi vấn đề tại dự án”.

Đến lúc này, Thứ trưởng Bộ GTVT “nóng mặt” và gay gắt: “Tôi ra hạn chót đến 30/9 tổng thầu phải hoàn thành việc ký hợp đồng với 12 nhà thầu thi công 12 nhà ga và ký tại Bộ GTVT. Từ ngày 25-30/9 tôi sẽ không đi đâu cả, tôi chỉ ở Bộ để chờ các đơn vị lên đây và chứng kiến việc ký kết hợp đồng.

Nếu Tổng thầu không ký được hợp đồng với các thầu phụ thì tôi sẽ thay mặt lãnh đạo Bộ GTVT kiến nghị sang Cục 6 Đường sắt Trung Quốc thay Giám đốc điều hành dự án tại Việt Nam. 12 nhà thầu có làm được hay không cũng phải nói rõ để cần thiết thì thay luôn”.

Xét về tiến độ tổng thể dự án, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường cho rằng sự chậm trễ có nguyên nhân cốt yếu là vấn đề con người, các đơn vị phối hợp chưa tốt, chưa sáng tạo. Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường yêu cầu tổng thầu Trung Quốc phải có thái độ nghiêm túc.

“Tiến độ trong cuộc họp thì quyết liệt nhưng tiến độ ngoài công trường thì “rùa bò”. Đừng chỉ đạo để cho vui! Đến 30/9 tất cả phải kết thúc về tiến độ tổng thể và điều chỉnh tổng mức đầu tư, trong đó hạn 31/12/2015 phải xây dựng xong 12 nhà ga, tới 30/5/2016 phải xong phần thô toàn dự án và 30/6/2016 phải hoàn thành xây lắp” - Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường kiên quyết.

Châu Như Quỳnh