Kết luận vụ gian lận thi cử kiểu “nói giảm nói tránh”, biến đối tượng sai phạm thành... nạn nhân?!

Trao đổi với báo chí về nội dung thông báo kết luận của UB Kiểm tra Tỉnh uỷ Hà Giang đăng trên báo điện tử của tỉnh này về việc xem xét xử lý đối với cán bộ, đảng viên có liên quan đến sai phạm trong kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018 tại tỉnh này, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) nhận định: “Cá nhân tôi cho rằng, nếu thông báo kết luận kiểm tra của UB Kiểm tra Tỉnh ủy Hà Giang như thế thì không khác nào đang đánh đố dư luận xã hội, xem thường cảm xúc của không ít thí sinh bị thiệt thòi về quyền lợi liên quan trong vụ tiêu cực thi THPT 2018”.

Xem qua thông báo, tưởng như quá trình và phương pháp kiểm tra rất nghiêm túc, chặt chẽ, khách quan nhưng sau cùng, nội dung kết luận, hình thức xử lý được nêu trong thông báo kết luận chỉ nhận thấy một phần thừa thãi và dễ dãi, nhất là với danh sách cán bộ đảng viên giữ vị trí lãnh đạo chủ chốt có liên quan nhưng không đủ cơ sở áp dụng hình thức kỷ luật.

Cuộc kiểm tra trở thành “thừa thãi”, theo đại biểu Minh Hiền là bởi thay vì có một kết luận thẳng thắn, nghiêm minh và thậm chí là đanh thép đối với những sai phạm, vi phạm của các tập thể và cá nhân liên quan nhằm làm trong sạch bộ máy, đội ngũ cán bộ đảng viên thì lại làm một việc không khác gì “giải thích, biện minh thay” cho những người có liên quan một cách gián tiếp hoặc trực tiếp đến sai phạm.

Đại biểu Minh Hiền dẫn chứng những chi tiết như bà Phạm Thị Hà - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hà Giang (vợ Phó trưởng Ban Kinh tế TƯ, nguyên Bí thư Tỉnh uỷ Hà Giang Triệu Tài Vinh - PV) bị yêu cầu kiểm điểm sâu sắc, nghiêm túc rút kinh nghiệm tại Chi bộ và Đảng ủy sở này vì để “em chồng tác động nâng điểm thi cho con”; bà Nguyễn Thị Lan Anh - Chánh án TAND tỉnh để chồng tác động với người khác giúp nâng điểm thi cho con bị yêu cầu kiểm điểm sâu sắc, nghiêm túc rút kinh nghiệm tại Chi bộ và Đảng ủy TAND tỉnh… Bà đặt câu hỏi, “em chồng” bà Hà trong trường hợp này là gì, sao không nói thẳng đó là em ruột ông Triệu Tài Vinh?

“Lẽ ra, thông báo kết luận kiểm tra phải là một văn bản rõ ràng, thể hiện sự công minh về cách làm, chuẩn mực, đơn nghĩa văn phong, câu chữ chứ không dùng từ để “khỏa lấp”, “né” tên tuổi của những cán bộ có vai trò, vị trí chủ chốt ở địa phương. Dư luận chờ đợi, thông báo kết luận phải chỉ ra được mức độ vi phạm nghiêm trọng tương ứng với vị trí trách nhiệm của những người đó” – bà Hiền trao đổi.

Nữ đại biểu nhận xét: “Đọc nội dung thông báo kết luận, tôi có cảm giác trong vụ tiêu cực, một số đối tượng có liên quan đến sai phạm lại trở thành… nạn nhân”.

Giải thích về yếu tố “dễ dãi” đã nêu ở trên, đại biểu Phạm Thị Minh Hiền nói, đó là vì cơ quan kiểm tra đã dễ dàng chấp nhận kiểu giải trình hết sức đối phó, rập khuôn, né tránh trách nhiệm của những người có liên quan đến vụ việc. Vậy nên cán bộ nào cũng như “vô can”, nếu người giữ cương vị là chồng thì chỉ có lỗi là “để vợ tác động”, nếu người giữ cương vị là vợ thì lỗi là “để chồng tác động”, hoặc nếu cả vợ và chồng đều là cán bộ, lãnh đạo thì “lỗi” ở người có chức vụ thấp hơn “để người thân”, trường hợp này là em chồng, trường hợp kia là em dâu, là bà ngoại… tác động giúp nâng điểm thi cho con.

Bà Hiền lưu ý, nên nhớ, những cán bộ chức vụ càng cao thì càng phải đóng vai trò nêu gương người đứng đầu, dám làm phải dám chịu. Đối chiếu với quy định về những điều đảng viên không được làm, nhận diện những biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống và biểu hiện “tự diễn biến ”, “tự chuyển hóa” thì những hành vi, cách ứng xử với các hiện tượng tiêu cực nêu trên đã cho thấy những biểu hiện cụ thể…

Cách sử dụng ngôn từ kiểu “nói giảm, nói tránh” trong bản thông báo kết luận kiểm tra gây cảm giác mập mờ, thiếu rõ ràng. “Tại sao phải làm như vậy? Dư luận xã hội, người dân đâu có nhu cầu tìm hiểu và cảm thông với các mối quan hệ dích dắc trong gia đình của đội ngũ cán bộ đảng viên trong trường hợp này! Tôi cho rằng đó là những lý giải không cần thiết” – bà Hiền cảm thán.

Vì vậy, đại biểu mong các cơ quan chức năng một khi đã vào cuộc thì rất cần đặt yếu tố công khai, minh bạch, tính công tâm phải đặt lên hàng đầu.

Đối với những người có liên quan giữ vị trí chủ chốt, giữ vai trò làm gương, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và trên hết là thể hiện nhiệm vụ tổ chức giao, nữ đại biểu Quốc hội luôn dành sự quan tâm rất lớn cho vấn đề giáo dục, nhắn nhủ mong muốn, các cán bộ “đừng xem dư luận là trẻ con nữa. Không dám nhận trách nhiệm, thiếu sự thẳng thắn và khí chất của người đảng viên gương mẫu thì đừng đổ cho người khác là làm vấy bẩn thanh danh mình, lương tâm mình!”.

P.Thảo