Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc

Thảo Lê

(Dân trí) - Không ai ngờ sa mạc khô cằn năm nào giờ đây lại trở thành nơi trồng trọt, chăn nuôi, đem lại nguồn thu nhập cho hàng trăm nghìn người.

Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 1
Với diện tích 18.600km2, Kubuqi thuộc thành phố Ordos, khu tự trị Nội Mông là sa mạc lớn thứ 7 Trung Quốc. Nơi đây từng được mệnh danh là Biển Chết do phải hứng chịu vô số những trận bão cát lớn. Ngay cả chim cũng khó có thể bay qua sa mạc này. Cách Bắc Kinh 800km, Kubuqi cũng từng là nguyên nhân chính gây ra các cơn bão bụi ở thủ đô.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 2
Ông Tian Qingyun, nhân viên bảo vệ rừng tại Baidu Liang đã làm việc ở đây được 37 năm. "Lần đầu tôi đặt chân đến đây, không khí lúc nào cũng đầy cát bụi. Vào mùa xuân, gió thổi rất mạnh khiến tầm nhìn bị cát che khuất", ông nhớ lại.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 3
Trước thực trạng này, chính quyền địa phương đã quyết định cải tạo sa mạc Kubuqi bằng cách trồng cỏ và cây xanh. Họ xây dựng một con đường cao tốc dài 100km, chia cắt sa mạc thành 2 phần và bắt đầu chiến dịch phủ xanh từng phần của sa mạc.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 4
Tuy nhiên, biến sa mạc thành đất trồng là điều không hề dễ dàng.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 5
"Những thế hệ trước đã chịu đựng nhiều gian khổ trong cuộc chiến chống sa mạc hóa. Họ thức dậy trước lúc bình minh để mang cây giống vào sa mạc trồng rừng và thường trở về nhà khi trời đã tối muộn", ông Wu Xiangdong thuộc Chi cục Lâm nghiệp Dalad Banner, Nội Mông cho biết.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 6
"Tôi vẫn nhớ lần trồng rừng ở làng Guanjing. Chúng tôi đã trồng hơn 300ha rừng cây liễu chỉ trong vòng nửa tháng. Mọi thứ ban đầu khá thành công nhưng sau đó, một trận bão cát mạnh đã quét qua khu vực. Chúng tôi quay lại cánh rừng mới trồng sau cơn bão và thấy hơn 70% cây non bị gió đánh bật gốc. Mọi người đều rất buồn khi chứng kiến thành quả suốt nửa tháng bị phá hủy chỉ sau một cơn bão. Người dân ở Guanjiang khi đó đã động viên nhau mọi chuyện đều khó thành công ở lần đầu tiên vì vậy họ cần cố gắng đến lần thứ 2, thứ 3…"
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 7
Sau hơn 3 thập kỷ nỗ lực, 1/3 diện tích sa mạc Kubuqi (khoảng 6.460km2) đã được cải tạo để trồng trọt và chăn nuôi. Lượng mưa ở sa mạc Kubuqi đã tăng vọt từ dưới 100mm vào năm 1988 lên 456mm vào năm 2016. Sau một thời gian dài kiên trì phục hồi hệ sinh thái, nhiều loài động thực vật đã quay trở lại nơi đây.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 8
"Ngày nay bạn có thể thấy màu xanh ở mọi nơi. Nhiều địa điểm còn trở thành khu du lịch sinh thái thu hút rất đông khách tham quan. Những cánh rừng và vùng đất ngập nước cũng xuất hiện nhiều hơn ở rìa sa mạc", ông Wu tự hào nói.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 9
Báo cáo "Phục hồi sinh thái và tạo ra của cải" được công bố tại phiên họp thứ 13 Hội nghị các bên tham gia Công ước Liên hợp quốc về Chống sa mạc hóa (UNCCD) năm 2019 chỉ ra rằng dự án tại Kubuqi đã giúp loại bỏ 14,5 triệu tấn carbon khỏi bầu khí quyển, tạo ra khối tài sản ước tính khoảng 24,4 tỷ nhân dân tệ (3,7 tỷ USD) nhờ bảo tồn nguồn nước và tích lũy được 18,3 triệu tấn oxy, trị giá 6,8 tỷ nhân dân tệ.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 10
Ngoài ra, dự án cũng có giá trị bảo tồn đa dạng sinh học ước tính là 349 triệu nhân dân tệ nhờ phục hồi được hệ sinh thái. Tổng cộng, dự án Kubuqi đã giúp đem lại nguồn lợi hơn 500 tỷ nhân dân tệ.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 11
Đề cập đến "mô hình Kubuqi", Giám đốc điều hành Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc UNEP Erik Solheim cho biết, thay vì xem sa mạc hóa là một vấn đề cần giải quyết, nó đã được xem như một cơ hội để phát triển kinh tế và xóa đói giảm nghèo. Dự án đã giúp hơn 100.000 người dân địa phương thoát nghèo và tạo ra hơn một triệu việc làm.
Hành trình 3 thập kỷ phủ xanh kỳ diệu sa mạc rộng thứ 7 Trung Quốc - 12
Những thành công ở Kubuqi là một ví dụ điển hình cho thấy những tiến bộ mà Trung Quốc đã đạt được trong việc chống lại sa mạc hóa, đồng thời cho thấy những nỗ lực to lớn của người dân, doanh nghiệp và chính phủ Trung Quốc.