Hà Nội thu hồi hàng trăm sổ đỏ: Người dân có quyền khởi kiện, đòi bồi thường?

Tại cuộc họp báo thường kỳ Bộ Tư pháp chiều 30/7, ông Lê Đại Hải - Phó vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự kinh tế đã trả lời các câu hỏi liên quan đến cơ sở pháp lý trong việc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội thu hồi 384 sổ đỏ của người dân đang sinh sống tại các dự án nhà ở có sai phạm.

Ông Hải khẳng định, việc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất (sổ đỏ) thuộc trách nhiệm của UBND TP Hà Nội và Bộ Tài nguyên và Môi trường.

“Bộ Tư pháp không phải cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực này nhưng về pháp lý chúng tôi thấy rằng, Điều 106 Luật Đất đai 2013 đã nêu rõ việc thu hồi phải có căn cứ. Điều 106 luật này quy định, giấy chứng nhận cấp không đúng thẩm quyền, sai đối tượng sử dụng đất, diện tích đất, điều kiện được cấp, mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất theo quy định thì bị thu hồi. Đi vào trường hợp cụ thể ở các dự án chung cư sai phạm, chúng tôi cho rằng cần phân biệt, tách bạch quyền sở hữu của người mua nhà và trách nhiệm pháp lý của người có hành vi vi phạm”- ông Hải phân tích.

Ông Hải giả thiết trong trường hợp chủ đầu tư dự án có sai phạm thì người dân mua nhà cũng không có sai phạm gì. “Theo quy định của Bộ luật Dân sự thì trường hợp người mua nhà đất của ông chủ dự án có quyết định cho phép thực hiện dự án, bán nhà cho người dân, thì sau khi quyết định đó có vấn đề, bị sửa đổi, bổ sung cũng không ảnh hưởng gì tới quyền của người mua nhà đất đã được cấp giấy”- ông Hải nhấn mạnh.

Từ đó dẫn đến câu chuyện pháp lý: 384 sổ đỏ đã bị Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội thu hồi sẽ xử lý như thế nào?

“Việc thu hồi sổ đỏ phải có quyết định hành chính, nếu việc ban hành quyết định đó không đúng thì người dân có quyền khiếu kiện, và không đúng thì phải trả lại sổ đỏ cho người dân thôi, thậm chí phải bồi thường thiệt hại. Pháp luật đã quy định đầy đủ hết cả rồi”- ông Hải nêu rõ quan điểm.

Trước đó, Tổng cục Quản lý đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã tổ chức cuộc họp với Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội xung quanh việc thu hồi sổ hồng của cư dân trong các chung cư có sai phạm.

Ông Mai Văn Phấn - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai đã yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội dừng ngay việc thu hồi sổ hồng chung cư Mường Thanh để đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân.

“Bộ trưởng Trần Hồng Hà đã họp riêng với tổng cục, yêu cầu xem xét trách nhiệm của chủ đầu tư, cơ quan quản lý nhà nước để xảy ra sai phạm mà không giám sát thì cũng phải xử lý, không để người dân là nạn nhân”- ông Phấn nói.

Đồng thời, Tổng cục Quản lý đất đai yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội thống kê đầy đủ hiện tại còn bao nhiêu sổ hồng trong diện phải thu hồi. 

Nhằm tránh phát sinh khiếu kiện, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội phải rà soát trong các trường hợp đó có bao nhiêu trường hợp đã chuyển nhượng, thế chấp ngân hàng; khi thống kê xong phải báo cáo cho Bộ Tài nguyên và Môi trường để xin ý kiến xử lý.

Tại cuộc họp, đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho biết đã thu hồi 384 sổ hồng trên tổng số 3.600 sổ. Theo cơ quan này, những sổ hồng đã thu đều nằm trên phần diện tích có sai phạm, chưa khắc phục được.

Thế Kha