Bi kịch làng “triệu phú”

Khi siêu dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn được đầu từ xây dựng ở Khu kinh tế Nghi Sơn (huyện Tĩnh Gia, tỉnh Thanh Hóa), hầu hết người dân ở xã Hải Yến, huyện Tĩnh Gia phải chuyển đến vùng đất mới. Nhiều gia đình bỗng nhiên giàu sụ, trở thành tỉ phú, triệu phú trong nháy mắt. Nhưng rồi niềm vui ngắn chẳng tày gang, cư dân làng “triệu phú” đang "run rẩy" trước vẻ ngoài hào nhoáng của mình.

Đua nhau xây nhà, sắm xe

Dự án về, gia đình trưởng thôn Lê Ánh Hồng, thôn Trung Yến, xã Hải Yến đã phải từ bỏ quê hương, mồ mả ông cha và hơn 1 mẫu ruộng và đất thổ cư. Đổi lại gia đình ông được nhà nước đền bù được gần 2 tỷ đồng. Sau khi chuyển lên vùng đất tái định cư, gia đình đã bỏ ra hơn 1 tỷ đồng để cất một ngôi nhà 2 tầng khang trang lộng lẫy.

Cũng theo ông Hồng thì gia đình ông là một trong những hộ tiên phong lên vùng đất mới để sinh sống, rồi lần lượt 179 hộ dân trong thôn cũng chuyển lên định cư để nhường đất cho dự án trọng điểm. Và một chiến dịch “đua nhau” xây nhà mọc lên ầm ầm, ở khu TĐC này, hiếm thấy có một ngôi nhà cấp 4 nào, chí ít cũng nhà mái bằng, còn đại trà là nhà 2, 3 tầng và biệt thự. Không chỉ xây nhà, nhiều gia đình còn thi nhau mua tivi, xe máy, tủ lạnh toàn đồ “xịn”, thậm chí có nhà còn sắm cả ô tô con chạy vi vu. Chỉ trong một thời gian ngắn (từ năm 2010 đến nay), khu TĐC Nguyên Bình nhìn chẳng khác nào một đô thị đang trên đà phát triển.

Ông Lê Quang Sáng, thôn Trung Yến cho biết, khi chuyển lên gia đình ông đã phải nhường lại 3 sao ruộng quanh năm xanh mướt lúa, lạc, khoai. Với số vốn khoảng 1 tỷ đồng tiền đền bù, lại có 2 con nhỏ đang còn ăn học nên vợ chồng ông chỉ dám xây cho mình một ngôi nhà bằng với tổng số tiềng khoảng 500 triệu đồng, số còn lại sắm sửa đồ đạc giản đơn và gửi ngân hàng để phòng lúc ốm đau hoạn nạn.

Theo ông Sáng thị ở vùng TĐC này có khoảng 50% hộ dân xây xong nhà là hết tiền, bởi nhà nhiều được đền bù dăm bảy tỷ, nhưng lại đông con, nhà ít thì được vài trăm triệu, nhưng nhà nào cũng muốn xây nhà cho thật oách, thật to. “Viễn cảnh tái nghèo ở vùng đất này tôi thấy không còn xa nữa đâu” – ông Sáng lo lắng.

Bán dần đồ đạc để chạy ăn

Lúc mới lên thì thi nhau xây nhà, sắm sang nhà cửa thật hào nhoáng. Nhưng rồi “miệng ăn núi lở”, rất nhiều người dân ở vùng TĐC Nguyên Bình đang đứng trước viễn cảnh tái nghèo, đói khi mà việc làm chẳng có, tiền cũng chẳng kiếm ra, họ đang phải sống bằng những đồng lại ít ỏi tử tiền đến bù gửi ngân hàng. Thậm chí, có nhiều nhà khi mới chuyển lên vùng TĐC đã trót xây nhà, mua sắm hết nên giờ đành phải bán dần tải sản trong nhà để tiêu.

Ông Hà Văn K. buồn rầu cho biết, rất nhiều hộ nơi đây đã phải bán bàn ghế, xe máy, kệ tủ… để lấy tiền sinh sống. “Năm 2010, khi mới lên đây, ngày Tết nhà nào cũng sắm mai, đào rất to, nhạc đinh tai nhức óc, nhưng khoảng 2 năm trở lại đây chẳng còn nhà nào dám chơi sang như thế nữa. Nhà đứa cháu tôi lúc lên đây cũng oai oách, sắm sang chẳng thiếu thứ gì, rồi 5 khẩu trong độ ăn việc làm không có, mới sau Tết vừa rồi được ít hôm vợ chồng nó phải bán nốt bộ bàn ghế để lấy tiền nuôi miệng” – ông K. nói.

Ông Vũ Phấn, Bí thư chi bộ thôn Trung Yến lo lắng, nhìn bên ngoài thì hào nhoáng vậy thôi, nhưng bên trong thì chẳng có gì đâu. “Hiện trong thôn có rất nhiều người chưa đóng tiền đất cho nhà nước, nhưng có lẽ con số không còn khả năng đóng là rất cao, vì họ tiêu hết sạch tiền rồi còn gì” – ông Phấn cho hay.

Cũng theo ông Phấn thì khi tất cả xã Hải Yên chuyển lên đây thì toàn xã có khoảng 3000 lao động trong độ tuổi lao động sẽ ngồi chơi xơi nước, nếu có việc làm chỉ là những công việc tạm thời mà thôi.

Ông Nguyễn Xuân Thủy, Chủ tịch UBND huyện Tĩnh Gia, cho biết giải pháp trước mắt để tháo khó khăn cho bà con khu TĐC Nguyên Bình là đề nghị Công ty giày đóng trên địa bàn thu nhận lao động tại đây và tăng độ tuổi tuyển dụng để tạo điều kiện cho bà con, đặc biệt là những thanh niên không có công ăn việc làm.

Bình Minh