Vụ tranh chấp bản quyền đẫm máu nhất trong lịch sử

Khoảng năm 560 sau Công nguyên, cuộc tranh chấp bản quyền sớm nhất trong lịch sử đã nổ ra ở Ireland. Đó là cuộc tranh giành quyền sở hữu bản sao của Cathach, bản ghi chép cổ nhất còn tồn tại ở Ireland vào thời điểm hiện tại, vốn thuộc về St. Columba. Columba không công nhận quyền lực của vua Diarmait MacCerbhaill cũng như việc ông không được giữ bản sao cuốn sách của mình. Do đó, Columba đã tổ chức một cuộc nổi dậy chống lại Diarmait và các trận chiến đã làm thiệt mạng ít nhất 3000 người lính của vị vua này.

St. Columba là một trong những vị thánh đáng chú ý nhất ở Ireland. Ông sinh ra vào năm 521 tại Donegal và thuộc dòng dõi hoàng tộc O'Donnell. Columba dành phần lớn cuộc đời tại các trường học của nhà thờ. Ở Movilla Abbey, ông được học tập dưới sự giám sát của St. Finnian. Là một người ham học và hiểu biết, ông được cho là đã viết 300 cuốn sách và dành từng giờ trong ngày để học tập và ghi chép các tài liệu.

Một ngày, St. Finnian cho Columba mượn một cuốn sách. Các câu chuyện kể lại cho rằng Columba đã sao chép cuốn sách và cho ra đời một bản sao cho riêng mình. Khi Finnian phát hiện, ông phản đối quyền được giữ cuốn sách của Columba và đòi cả bản gốc và bản sao phải được giao lại cho ông, cũng như việc ông là người chủ sở hữu hợp pháp của cả hai cuốn sách. Trong cuộc tranh giành bản quyền sớm nhất lịch sử, Finnian đã thưa kiện tới vua Diarmait MacCerbhall. Vị vua đưa ra phán quyết ủng hộ Finnian và yêu cầu Columba trả lại sách.

Tuy nhiên, Columba đã chống lại phán quyết này và tìm đến giải pháp vô cùng cực đoan. Đó là bắt đầu một cuộc phản loạn bằng việc kích động dòng họ Neill, những người có quan hệ chính trị đối lập với vua Diarmait. Trong trận chiến Cul Dreimhne vào năm 561, hơn 3000 lính của Diarmait đã bị thiệt mạng. Columba ủng hộ dòng họ Neill bằng cách cầu nguyện cho họ, trong khi ở phía bên kia, Finnian cũng làm điều tương tự cho vua Diarmait và quân của ông. Người chiến thắng trận đánh là không rõ ràng, nhưng với việc Columba bị trừng phạt, có vẻ như vị vua Dairmait đã giành thắng lợi.

Columba bị dẫn giải trước một hội đồng gồm các giáo sĩ và học giả. Ông bị kết án khai trừ khỏi nhà thờ vì những gì mình gây ra. Tuy nhiên, St. Brendan đã bào chữa thành công cho ông và chuyển án phạt thành đi đày. Các truyền thuyết cho rằng Columba vì cắn rứt lương tâm đã quyết định tự chọn hình phạt nặng hơn: Rời bỏ đất Ireland và trở thành nhà truyền giáo để thu hút càng nhiều người càng tốt nhằm bù lại cho những người đã chết trong trận chiến.

Với 12 môn đệ, Columba ra đi và dừng chân ở hòn đảo Iona năm 563. Ở đây, ông thành lập một nhà thờ, từ đó Iona trở thành trung tâm hoạt động của ông. Để giữ đúng lời hứa, Columba làm việc không mệt mỏi để truyền bá Kinh cựu ước, đi lại khắp Scotland và cải đạo cho những người Pict ở phía Bắc.

Columba chỉ trở lại quê hương mình đúng một lần. Ông qua đời ngày 9/7/597 trên đảo Iona. Sau này, giáo hội đã tha thứ cho giây phút nóng giận của Columba và trận chiến mà ông gây ra. Về phần mình, cuốn sách được mang tên Cathach, có nghĩa là "Cuốn sách chiến trận". Dòng họ O'Donnells giành quyền sở hữu cuốn sách này và mang nó trên chiến trường như một lá bùa chiến thắng.

Phan Hạnh
Theo Knowledgenut