Trang trọng lễ tiếp nhận Quốc ca và truy tặng Huân chương cho cố nhạc sĩ Văn Cao

Đến tham dự sự kiện này có Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, đại diện các Bộ Ban Ngành và đông các thành viên trong gia đình nhạc sĩ Văn Cao.

Buổi lễ bắt đầu bằng các tiết mục văn nghệ là những sáng tác nổi tiếng của cố nhạc sĩ Văn Cao do NSND Quang Thọ cùng tập thể nghệ sĩ Nhà hát Đương Đại biểu diễn.

Cách đây hơn 70 năm, vào ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, hàng vạn quần chúng nhân dân đã hát vang bài “Tiến quân ca” trong Lễ chào cờ tại buổi Lễ Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Tại kỳ họp thứ hai, Quốc hội Khóa I (tháng 3/1946), bài “Tiến quân ca” chính thức được chọn làm Quốc ca của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa và được ghi tại điều 3 Hiến pháp năm 1946, theo đề xuất của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trải qua chặng đường lịch sử hơn 70 năm qua, bài “Tiến quân ca” đã đồng hành cùng dân tộc Việt Nam trong suốt quá trình đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước cũng như trong thời kỳ hòa bình, xây dựng phát triển và bảo vệ Tổ quốc. Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam năm 2013 tiếp tục ghi nhận “Quốc ca” nước CHXHCN Việt Nam là nhạc và lời của bài Tiến quân ca”.

Trong báo cáo tiếp nhận bài “Tiến quân ca”, ông Vương Duy Biên - Thứ trưởng Bộ VHTTDL nhấn mạnh: “Nhạc sĩ, họa sĩ, nhà văn, nhà thơ Văn Cao, người nghệ sĩ tài hoa đã qua đời vào ngày 10/7/1995. Ông đã để lại cho nền văn học, nghệ thuật của nước nhà nhiều tác phẩm, thơ, văn, nhạc, họa quý giá. Đặc biệt, trong lĩnh vực âm nhạc như: Tiến quân ca, Ca ngợi Hồ Chủ Tịch, Trường ca Sông Lô, Tiến về Hà Nội, Mùa xuân đầu tiên…

Với những cống hiến to lớn của mình cho cách mạng, cho đất nước, nhạc sĩ Văn Cao đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh thưởng Huân chương Kháng chiến Hạng Nhất tại Sắc lệnh số 32 - SL, ngày 25/4/1949, với nội dung “Ông Văn Cao, nhạc sĩ. Nhạc sĩ có tài, đã có công sáng tác bài “Quốc ca”.

Ngoài ra, cố nhạc sĩ còn được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập Hạng Nhất (1993) và truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học - Nghệ thuật đợt I (năm 1996). Thể theo tâm nguyện của cố nhạc sĩ Văn Cao cùng toàn thể gia đình mong muốn hiến tặng bài “Tiến quân ca” cho nhân dân và Tổ quốc Việt Nam; thực hiện chỉ đạo của Quốc hội, Bộ VHTTDL đã chủ động phối hợp với Văn phòng Quốc hội và các Ban, Bộ, ngành ký kết văn bản hiến tặng bài “Tiến quân ca” vào ngày 28/12/2015 có chứng thực của công chứng theo quy định của pháp luật.

Bộ VHTTDL phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam và các cơ quan liên quan làm thủ tục, hồ sơ đề nghị truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh của Chủ tịch nước cho cố nhạc sĩ Văn Cao và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho bà Nghiêm Thúy Băng.

Căn cứ pháp luật về quyền tác giả và quyền liên quan, Bộ VHTTDL được giao nhiệm vụ là cơ quan chủ quản quản lý bài “Tiến quân ca” có trách nhiệm gìn giữ và phát huy giá trị bài “Tiến quân ca”. Việc tổ chức buổi lễ hôm nay thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đói với đội ngũ sáng tạo, văn nghệ, trí thức cả nước”.

Phát biểu tại sự kiện, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chia sẻ rằng: “Bài “Tiến quân ca” sáng tác trong những ngày đất nước đang sục sôi khởi nghĩa, giành độc lập và được Chủ tịch Hồ Chí Minh chọn là Quốc ca của Việt Nam. Đây là vinh dự, tự hào mà chưa một tác phẩm âm nhạc nào có được. Hơn 70 năm qua, ca khúc đã khẳng định sức sống mãnh liệt, gắn liền với sự kiện trọng đại của dân tộc, trở thành bài ca của cả dân tộc. Quốc ca như biểu tượng thiêng liêng về Tổ quốc Việt Nam và tiếp tục vang mãi như lời hiệu triệu non sông. Bài ca đã và sẽ mãi mãi là tài sản vô giá của nhân dân Việt Nam.

Tôi xin gửi lời cám ơn chân thành và sâu sắc đến bà Nghiêm Thuý Băng và gia đình. Nhân dịp này, tôi đề nghị Bộ VHTTDL, Văn phòng Quốc hội… phối hợp để khai thác những giá trị của gia tài âm nhạc do cố nhạc sĩ Văn Cao để lại”.

Thay mặt gia đình, hoạ sĩ Văn Thao - con trai trưởng của cố nhạc sĩ Văn Cao đã đại diện gia đình công bố bản hiến tặng “Tiến quân ca”. Bản hiến tặng có đoạn: “Tôi là Nghiêm Thuý Băng, 85 tuổi, cùng với 5 người con đẻ đồng ký tặng bản “Tiến quân ca” gồm cả nhạc và lời cho nhân dân và Tổ quốc Việt Nam. Gia đình chúng tôi bằng văn bản này trân trọng hiến tặng cả phần nhạc và phần lời. Trân trọng đề nghị Quốc hội và Bộ VHTTDL theo thẩm quyền tiếp nhận bài “Tiến quân ca” và thông báo tới nhân dân. Văn bản này thành lập thành 9 bản, bà Nghiêm Thuý Băng cùng các con đã ký”.

Bà Nghiêm Thuý Băng, phu nhân của nhạc sĩ Văn Cao dù đã khá cao tuổi nhưng vẫn đại diện gia đình lên sân khấu trao tặng bài “Tiến quân ca”. Ông Nguyễn Hạnh Phúc - Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội và ông Vương Duy Biên - Thứ trưởng Bộ VHTTDL đại diện tiếp nhận văn bản. Nhân dịp này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân trao tận tay Huân chương Hồ Chí Minh và thư cám ơn cho bà Nghiêm Thuý Băng cùng gia đình.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng trao tặng bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho bà Nghiêm Thuý Băng vì đã có thành tích xuất sắc trong việc giữ gìn, bảo tồn… các tác phẩm của cố nhạc sĩ Văn Cao, trong đó có bài “Tiến quân ca”.

Thay mặt gia đình nói lời cám ơn, hoạ sĩ Văn Thao phát biểu: “Việc Nhà nước truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh cho cố nhạc sĩ Văn Cao là niềm vinh dự không chỉ cho gia đình mà vinh dự này thuộc về nhân dân. Chính nhân dân sẽ bảo vệ và gìn giữ “Tiến quân ca”. Xin trân trọng cám ơn Nhà nước và nhân dân Việt Nam”.

Hà Tùng Long

Ảnh: Mạnh Thắng