Tái hiện lễ hội bà Tơ - người đàn bà có công cứu chúa Nguyễn

Thứ bảy, 19/05/2012 - 16:17

(Dân trí) - Ngày 18/5, tại miếu thờ bà Tơ, thôn Bác Vọng Đông, xã Quảng Phú, huyện Quảng Điền (tỉnh TT-Huế) đã diễn ra lễ tế bà Tơ - người đàn bà xưa kia đã có công cứu chúa Nguyễn trong một lần vượt phá Tam Giang.

Bà Trần Thị Tơ là người dân sông nước vùng Quảng Điền với tài bơi thuyền rất giỏi. Vào thời chúa Nguyễn (thế kỷ 16) khi vượt phá Tam Giang, vì nơi đây hồi đó sóng lớn dữ dội, thuyền bè qua lại ít có người về như câu ca dao “Thương em anh cũng muốn vô, Sợ Truông nhà Hồ sợ phá Tam Giang” (Truông nhà Hồ nay là huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị ngày xưa có cây cối rậm rạp và nhiều bọn lục lâm thảo khấu; phá Tam Giang nay cũng là tên đó tại địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế cạnh các bờ biển huyện Quảng Điền, Phú Vang, Hương Trà).

Trong một lần chúa Nguyễn đi cùng đoàn tùy tùng trên thuyền ra khơi vượt phá Tam Giang từ ngoài Bắc vào Huế, khi đến đoạn biển dữ thuyền suýt lật, may mắn có bà Trần Thị Tơ đã chèo thuyền đến chỉ đường cho chúa thoát khỏi sóng dữ và vào bờ an toàn. Cảm kích trước tấm lòng người phụ nữ dũng cảm, chúa Nguyễn đã cho xây miếu thờ bà Tơ sau khi bà qua đời. Từ đó đến nay, người dân Quảng Điền xem bà như một người thần chuyên phù trợ vượt qua hiểm nguy khi có việc đi ra biển xa làm ăn.

Lễ hội đã tái hiện lại trên nhiều phần như cúng lễ, đọc sớ, dâng sớ, thỉnh bài vị bà Tơ ra kiệu xuống thuyền và đi trên đoạn sông ra biển rồi quay lại bờ và thỉnh bài vị vào miếu. Tam sanh cúng bà gồm heo, bê, vịt (khác với heo, bò, dê ở lễ tế đàn Nam Giao và đàn Xã Tắc). Trong buổi lễ còn có hát bã trạo, đua thuyền để cổ vũ cho tinh thần rèn luyện sức khỏe miền sông biển cho thanh niên trong vùng.

Đây là lần đầu tiên lễ tế bà Tơ được tái hiện nhằm thể hiện lòng cung kính của cư dân huyện Quảng Điền trước người đàn bà dũng cảm đã có công cứu chúa Nguyễn. Lễ tế nằm trong khuôn khổ lễ hội “Sóng nước Tam Giang 2012” thuộc Năm du lịch quốc gia khu vực Bắc Trung bộ tổ chức tại TT-Huế.