Sách tư liệu về Sài Gòn sử dụng ảnh chế, Cục Xuất bản nói gì?

"150 năm hình bóng Sài Gòn” là tập sách ảnh về thành phố Sài Gòn từ năm 1863 đến những hình ảnh mới chụp năm 2013. Tác giả của cuốn sách là nghệ sĩ nhiếp ảnh Tam Thái, ngoài những hình ảnh tư liệu do tác giả sưu tầm thì một phần trong cuốn sách là những bức ảnh của ông.

Cuốn sách được giới thiệu là “tập sách quý và hiếm, một tài liệu bổ ích để hiểu thêm về sự hình thành và phát triển của Sài Gòn - TPHCM qua 150 năm”, do NXB Trẻ phát hành năm 2015.

Tuy nhiên, ngày 9/8 trên mạng xã hội xuất hiện một số hình ảnh trong tập sách và có ý kiến cho rằng tập sách ảnh có sử dụng ảnh chế, bị cắt ghép. Hai bức ảnh về dòng người di tản ở sự kiện 30/4/1975 chen nhau trèo lên nóc tòa nhà, trên đường Thống nhất để được trực thăng trở đi. Trong đó, bức ảnh thứ hai mô tả chiếc thang dã chiến quá đầy đã bị người dùng chân đạp văng ra khiến một số người rơi tự do… bị tố là ảnh cắt ghép.

Ngày 11/8, họa sĩ thiết kế Trương Huyền Đức đã lên tiếng trên mạng xã hội nhận mình là tác giả bức ảnh chế. Anh thể hiện sự bức xúc, cho rằng NXB Trẻ không cẩn thận trong khâu kiểm duyệt, đã sử dụng bức ảnh chế của nhóm anh khi chưa xin phép. Theo họa sĩ Trương Huyền Đức, bức ảnh chế lấy ý tưởng từ cú đá của một nhân vật trong bộ phim “300 chiến binh” và nhóm anh cắt ghép chỉ với mục đích “vui”.

Trước phản hồi từ độc giả về bức ảnh nghi là ảnh cắt ghép, ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ đã ký quyết định tạm dừng phát hành quyển sách ảnh trên của tác giả Tam Thái trên toàn quốc để chờ giải trình từ người biên tập và tác giả.

Trao đổi với phóng viên Dân trí ngày 13/8, ông Chu Văn Hòa, Cục trưởng Cục Xuất bản cho rằng việc một cuốn sách ảnh rất có giá trị về mặt tài liệu lịch sử như thế mà để “lọt” một bức ảnh không xác thực là “sơ xuất rất đáng tiếc!”.

“Đây là cuốn sách rất có ý nghĩa, một tài liệu bổ ích để hiểu thêm về sự hình thành và phát triển của Sài Gòn - TPHCM qua 150 năm. Để xảy ra sự việc “lẫn” một bức ảnh cắt ghép, ảnh chế trên mạng vào cuốn sách làm ảnh hưởng tới giá trị của cuốn sách. Đây là sơ xuất đáng tiếc từ phía tác giả cũng như khâu biên tập cuốn sách”, ông Chu Văn Hòa nói.

Tuy nhiên, việc nhanh chóng xử lý vụ việc, cho tạm dừng phát hành sách để chờ thẩm định lại nội dung, yêu cầu biên tập và tác giả cuốn sách giải trình của lãnh đạo NXB Trẻ, theo ông Chu Văn Hòa là thái độ cầu thị, thể hiện trách nhiệm của đơn vị phát hành sách trước độc giả.

Ông Chu Văn Hòa cho biết, phía Cục Xuất bản sẽ chờ kết luận chính thức của NXB Trẻ về vụ việc.

Nguyễn Hằng