"Quái kiệt làng hài" Tùng Lâm: Đời thăng trầm, xế chiều nhờ vợ kém 20 tuổi

Sau thời gian bệnh tật, nghệ sĩ Tùng Lâm trút hơi thở cuối cùng vào sáng 15/10 tại nhà riêng ở quận Bình Thạnh (TPHCM), hưởng thọ 89 tuổi. Nhiều khán giả thương tiếc "quái kiệt làng hài" lừng lẫy một thời.

Trong cuộc đời, Tùng Lâm trải qua nhiều thăng trầm. Từ đỉnh cao sự nghiệp, nghệ sĩ rơi vào cảnh khó khăn, bệnh tật cuối đời.

"Quái kiệt" vang danh một thời

Nghệ sĩ Tùng Lâm sinh năm 1934 tại Sài Gòn, tên thật là Lâm Ngươn Phẩm, là con út trong gia đình có 10 anh chị em ở gầm chợ Tân Định. Thời nhỏ, vì gia đình nghèo khó, ông thường theo bạn bè đi đàn hát kiếm kế sinh nhai.

Thập niên 1950, Tùng Lâm lập nhóm hát cùng Lam Phương, Vân Hùng, hát chung tại các buổi phát thanh ở Sài Gòn. Một số ca khúc do nhóm trình diễn được khán giả yêu thích như: Khúc ca ngày mùa, Nhạc rừng khuya, Ô mê ly, Ngựa phi đường xa, Khúc nhạc dưới trăng...

Sau khi nhóm nhạc tan rã, Tùng Lâm chuyển hướng sang diễn hài, đóng kịch. Trước năm 1975, ông là một trong những danh hài nổi tiếng nhất của miền Nam. Năm 1974, tên tuổi ông càng được nhiều người biết đến khi tham gia phim hài Tứ quái Sài Gòn cùng La Thoại Tân, Khả Năng và Thanh Việt.

Mặc dù không có ngoại hình, cố nghệ sĩ lại sở hữu nét hài duyên dáng, năng khiếu diễn bẩm sinh. Với Tùng Lâm, danh hài không đơn giản là diễn cho khán giả cười mà phải biết chắt chiu ngôn từ, không sa đà vào việc diễn hài vụn vặt, rẻ tiền. 

Đặc biệt, không chỉ hài kịch, Tùng Lâm còn thành danh ở nhiều lĩnh vực khác như sáng tác kịch bản, cải lương, hoạt náo viên, đóng phim... Ông cũng từng làm bầu sô, dẫn chương trình, mở lò đào tạo.

Nhiều học trò từng được ông dẫn dắt như: Duy Phương, Trang Thanh Lan, Trang Kim Yến, Kim Phụng, Giang Tử, Phương Hoài Tâm, Phượng Mai...

Thời đỉnh cao, Tùng Lâm có cát-xê "ngất ngưởng", tiền thu vào không có thời gian để đếm. Khi hết show diễn, ông đem tiền cất vào tủ, cuối tháng mới đếm một lần để gửi ngân hàng, mua vàng, kim cương cất trong các lon sữa.

Trong một cuộc trò chuyện với truyền thông năm 2021, nghệ sĩ nhớ lại một thời vang bóng: "Khán giả thời đó cười nghiêng ngả khi tôi bước chân ra sân khấu. Chính cái tên "Tùng Lâm quái kiệt" treo trên bảng quảng cáo đã giúp bầu sô làm giàu, phim thắng lớn.

Song, nó lại là rào cản, thử thách sự kiêu ngạo trong tôi. Không ít lần tôi háo thắng, cái tôi giống như virus chực chờ dìm chết danh tiếng. Tứ đỗ tường không thứ gì tôi không thử qua. Tình ái cũng nhiều và sự kiêu ngạo cũng ngang ngửa".

Sa sút vì bài bạc, xế chiều nương tựa vợ kém 20 tuổi

Thời hoàng kim, nghệ sĩ Tùng Lâm có tiền bạc, danh tiếng song vì vướng cờ bạc nên "tiền của cứ đội nón ra đi", từng rơi vào cảnh nợ nần chồng chất. Mặc dù vậy, ông không chối bỏ quãng thời gian "đen tối" mà còn sáng tác bài hát Xập xám chướng để khuyên răn, cảnh tỉnh mọi người. 

"Bởi dễ dàng tìm được nên ăn xài phung phí, đánh bài thâu đêm. Nhà hàng sang trọng, xe hơi mới ra thì đổi, có năm đổi 3 chiếc. Tiền rừng, bạc biển, nhưng chính tôi đã xóa sổ nó từ cái máu đỏ đen của mình", nghệ sĩ từng kể lại quá khứ.

Bước sang thập niên 1990, các hoạt động của đoàn ca múa nhạc, hài kịch dần vắng khách. Thời điểm đó, sức khỏe hạn chế nên Tùng Lâm cũng dần ít hoạt động nghệ thuật, chỉ thi thoảng xuất hiện trong các talkshow.

Tuổi xế chiều rời xa ánh đèn sân khấu, danh hài sống cùng người vợ kém 20 tuổi trong căn nhà ở quận Bình Thạnh (TPHCM). 

Trong cuộc gặp gỡ đồng nghiệp do nghệ sĩ Mỹ Chi tổ chức năm 2018, ông kể mình sống nhờ thuốc và sự chăm sóc của bà xã. Hằng ngày, ông quanh quẩn ở nhà xem tivi, nghe đài, được con gái út dẫn đi bộ quanh các con hẻm ở Bình Thạnh.

Ông không đủ sức đi diễn nên không có thu nhập, phụ thuộc vào tiền con cái gửi mỗi tháng và các đồng nghiệp, học trò gửi tặng. 

Tại chương trình của nhóm Ngũ long du ký vào đầu năm 2021, vợ của danh hài nói từ khi ông lâm bệnh, bà cũng nghỉ làm, ở nhà lo việc chăm sóc chồng.

Những năm gần đây, sau 4 lần bị đột quỵ, danh hài Tùng Lâm không còn minh mẫn như xưa. Hồi đầu năm, nghệ sĩ trải qua một ca phẫu thuật, từ đó sức khỏe của ông bị ảnh hưởng và yếu hẳn so với trước kia. Ông chủ yếu ngồi xe lăn, nằm một chỗ, mọi sinh hoạt đều phải nhờ vợ con trợ giúp.

Trong một chương trình hồi tháng 3, vợ của danh hài nói: "Tôi phải nhờ con phụ chăm sóc, đỡ ông ấy sinh hoạt chứ một mình tôi không thể lo hết. Chân ông ấy giờ không gượng được nữa, chỉ nằm một chỗ".

Mặc dù tuổi cao sức yếu, giọng ca Xập xám chướng khi đó vẫn đau đáu lửa nghề. "Nếu cho tôi làm lại từ đầu, cái thời còn trai trẻ, tôi vẫn chọn làm diễn viên hài để được đem tiếng cười cống hiến cho bà con khán giả", cố nghệ sĩ từng chia sẻ.