Phát hiện nhiều dấu tích kiến trúc cổ tại di sản Thành nhà Hồ

Theo đó, sau hai năm khai quật (2020 - 2021), các nhà khảo cổ đã tiến hành sáu hố khai quật với tổng diện tích 25.000 m2. Đây là cuộc khai quật lớn nhất lịch sử Khảo cổ học Việt Nam tính về tổng số diện tích trong một lần khai quật.

Theo PGS.TS Tống Trung Tín, Chủ tịch Hội khảo cổ học Việt Nam, cuộc khai quật đã phát hiện 4 cụm dấu tích có niên đại thời Trần - Hồ, 2 cụm kiến trúc thời Lê Sơ, một cụm kiến trúc thời Lê Trung Hưng.

Dấu tích kiến trúc thời Trần - Hồ được phát hiện tại các hố khai quật ở những cụm kiến trúc thuộc khu vực trung tâm (nền Vua), khu vực Đông Nam và Tây Nam.

Cụ thể, tại cụm kiến trúc trung tâm nền Vua đã phát hiện 10 kiến trúc, tính từ phía Nam lên Bắc dài 200m, rộng 80m (tổng diện tích khoảng 16.000m2), bao gồm các kiến trúc như nền móng cổng, hành lang bao quanh, lối đi..., tạo nên không gian được coi là khu vực Chính điện Thành nhà Hồ. Các kiến trúc chính này kết cấu với nhau theo kiểu hình chữ "Vương", chữ "Nhị" và chữ "Công".

Tại cụm kiến trúc phía Đông nền Vua, xuất lộ hai cụm dấu tích kiến trúc với kết cấu móng cột gia cố, phân bố đều nhau, trong phạm vi rộng lớn. Cụm kiến trúc phía Bắc, phía Nam và phía Tây cũng xuất lộ kiến trúc nhiều gian, nhiều vì, mỗi vì hai cột...

Tại cụm kiến trúc phía Đông Nam, các nhà khảo cổ đã phát hiện tổ hợp kiến trúc khá đầy đủ gồm có 6 đơn nguyên: Kiến trúc Chính điện, Tiền điện, Hậu điện, Tả vu, Hữu vu, Hành lang Đông Tây, có thể còn có kiến trúc cổng ở phía trước được bố trí khá cân xứng, hài hòa.

Ngoài ra, cũng trong cuộc khai quật, các nhà khảo cổ còn tìm thấy nhiều dấu tích thời Lê Sơ và Lê Trung Hưng nằm xen lẫn, chồng lấn với kiến trúc thời Trần - Hồ như gạch vồ, ngói âm dương…

Cũng theo PGS.TS Tống Trung Tín, cuộc khai quật quy mô lớn lần này thu được nhiều kết quả khả quan, giúp xác định dấu tích kiến trúc độc đáo, có quy mô lớn nhất trong lịch sử nghiên cứu kiến trúc cổ truyền Việt Nam ở khu vực trung tâm Thành nhà Hồ.

"Đây là dấu tích Chính điện cổ nhất trong lịch sử kinh đô Việt Nam được phát hiện cho tới ngày hôm nay", ông Tín thông tin.

Cuộc khai quật cũng bộc lộ lòng đất Thành nhà Hồ đang còn tiềm ẩn rất nhiều các di tích kiến trúc khác. Tất cả đều được quy hoạch, bố trí hết sức quy chuẩn, đồng bộ, hài hòa, bài bản, các kiến trúc được xây dựng nhiều tầng, nhiều lớp, nhiều loại hình kiến trúc, vật liệu xây dựng trong nhiều thời kỳ khác nhau…

Theo ông Tín và đoàn khai quật Di sản Thành nhà Hồ, từ những kết quả khai quật vừa qua, các nhà chức trách cần phải có việc quy hoạch nghiên cứu tổng thể, chuyên sâu, xây dựng các kế hoạch, bảo tồn và bảo vệ, khôi phục và phục dựng lại khu Di sản. Từng bước biến Di sản trở thành một trong những di sản văn hóa có giá trị nổi bật nhất, thu hút mạnh mẽ nhất đối với công chúng trong nước và Thế giới.

Thành nhà Hồ nằm trên địa bàn hai xã Vĩnh Tiến và Vĩnh Long, huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa. Trải qua hơn 600 năm tồn tại, hầu hết công trình kiến trúc bên trong Hoàng Thành đã bị phá hủy. Những dấu tích nền móng cung điện xưa giờ vẫn nằm ẩn phía dưới những ruộng lúa của người dân quanh vùng.

Ngày 27/6/2011, tại phiên họp lần thứ 35 của Ủy ban Di sản thế giới thuộc Tổ chức Văn hóa, Khoa học và Giáo dục Liên Hợp Quốc (UNESCO) diễn ra tại Paris, Thành nhà Hồ được công nhận là Di sản văn hóa Thế giới.