NSƯT Kim Oanh và hành trình hơn 20 năm làm "ác nữ màn ảnh"

NSƯT Kim Oanh tên đầy đủ là Đào Kim Oanh, xuất phát điểm là nghệ sĩ sân khấu, từng học khóa diễn viên của trường Đại học Sân khấu Điện ảnh (1995).

Khi ra trường, Kim Oanh làm việc tại Nhà hát Tuổi trẻ. Từ năm 2007 đến nay, chị làm biên tập viên, đạo diễn tại phòng Sân khấu, ban Văn nghệ của Đài Truyền hình Việt Nam.

Hơn 20 năm gắn bó với nghiệp diễn xuất, Kim Oanh phủ sóng phim truyền hình, để lại nhiều dấu ấn nổi bật và gây ấn tượng sâu đậm nhất với khán giả là những vai đanh đá, chua ngoa làm nên danh xưng "bà trùm vai ác" hay "ác nữ màn ảnh".

NSƯT Kim Oanh từng chia sẻ với phóng viên Dân trí rằng, "thách" đạo diễn nào mời chị đóng vai hiền lành, chịu thương chịu khó.

"Mắt của tôi hơi nhỏ, dài. Miệng thì hơi mỏng, cong. Với vẻ bề ngoài như vậy, rất khó để vào những vai hiền lành, yểu điệu thục nữ. Trừ khi có đạo diễn cực kỳ liều lĩnh và tài giỏi… Nếu tìm được đạo diễn nào dũng cảm và tài giỏi giao cho tôi vai diễn như vậy, tôi cũng sẵn sàng lăn xả thôi", nữ diễn viên thẳng thắn nói.

Hiện tại, Kim Oanh đang nhận được sự quan tâm của khán giả khi vào vai bà cả (vợ quan) trong phim điện ảnh Người vợ cuối cùng của đạo diễn Victor Vũ.

Chia sẻ về vai diễn này, nữ diễn viên cho biết, đây là nhân vật "đáng ghét nhất" trong hơn 20 năm làm nghề của chị nhưng cũng là nhân vật bi thương nhất. Nữ diễn viên cho hay, điểm thú vị của Người vợ cuối cùng với chị chính là sự khác biệt ở thể loại.

Đặc biệt, vai diễn này có một "quyền lực" rất lớn trong gia đình, khác với nhiều phụ nữ thời phong kiến. Nữ diễn viên hào hứng vì đây là dạng tính cách mình chưa từng làm.

Trước đó, nhắc đến Kim Oanh, người ta nhớ ngay đến những nhân vật phản trắc trong các bộ phim truyền hình đình đám, đó là cô Mây ghê gớm, xéo xắt trong Sóng ở đáy sông, Ló của Ma làng, Tuyết "Nghiện" ở Những ngọn nến trong đêm hay Thúy Những giấc mơ dài, Linh Đừng bắt em phải quên...

Năm 18 tuổi, khi đang là sinh viên năm hai, Kim Oanh đã được đạo diễn Lê Đức Tiến tin tưởng giao cho vai Mây trong phim Sóng ở đáy sông.

Với nét mặt vênh váo, giọng nói chanh chua, Kim Oanh đã thể hiện rất thành công vai diễn cô gái giang hồ. Thậm chí, cho đến bây giờ, vẫn có khán giả chửi Kim Oanh vì vai Mây - người phụ nữ đã đẩy nhân vật Núi (Xuân Bắc) vào đường cùng.

Chia sẻ về vai diễn này, Kim Oanh cho biết, thông thường, khi mọi người muốn hiểu về nhân vật của mình thì sẽ hỏi tác giả về chính nhân vật đó nhưng chị lại có cách tiếp cận vai Mây hoàn toàn khác.

Nữ diễn viên không hỏi về Mây mà hỏi nhiều về Núi. Điều này khiến cố nhà văn Lê Lựu (tác giả tiểu thuyết Sóng ở đáy sông) rất ngạc nhiên.

"Chú hỏi tôi: "Tại sao con đóng vai Mây mà không hỏi về Mây, lại hỏi về nhân vật Núi?". Tôi trả lời: "Con phải hiểu về Núi mới có thể làm Mây hay được vì Mây là nhân vật có tác động mạnh đến cuộc đời của Núi".

Nghe tôi nói vậy, chú tỏ ra rất thích thú, bảo tôi là người duy nhất có cách tiếp cận nhân vật một cách thông minh và sâu sắc như vậy", Kim Oanh kể.

Kim Oanh thừa nhận, vai Mây trong Sóng ở đáy sông đã trở thành bước đệm giúp chị có được sự nghiệp như hiện tại.

"Vai Mây là bước đi đầu tiên trong sự nghiệp của tôi, đó là bàn đạp mà không phải nghệ sĩ nào cũng may mắn có được. Năm ấy tôi mới 18 tuổi nhưng đã có một vai diễn xuất sắc, một bước đệm vững chắc khiến con đường tiếp cận khán giả của tôi trở nên thênh thang hơn rất nhiều", Kim Oanh nói.

Năm 2002, nữ diễn viên đảm nhận vai Minh Tuyết trong phim Những ngọn nến trong đêm. Khi thấy Thanh Trúc (Mai Thu Huyền) liên tục gặt hái thành công, Tuyết đem lòng ghen ghét, tìm mọi cách để hại Trúc.

Đây có thể xem là vai diễn để đời và là một trong những nhân vật nữ phản diện nhất màn ảnh nhỏ của Kim Oanh.

Năm 2007, bộ phim Ma làng lên sóng, nhân vật Ló do Kim Oanh thủ vai tiếp tục "làm mưa làm gió" màn ảnh nhỏ.

Kim Oanh kể, khi đạo diễn Nguyễn Hữu Phần đang băn khoăn chọn diễn viên cho vai Ló thì chị đến tận nơi, xin ông thử vai này. Nữ diễn viên nói với ông rằng: "Đây đúng là vai của con rồi".

Với nhân vật Ló, Kim Oanh đã thể hiện thành công vai "ác nữ" với những cái lườm nguýt, giọng thoại đốp chát... 

Năm 2013, Kim Oanh tiếp tục thể hiện nhân vật Ló trong phần 2: Làng ma - 10 năm sau. Ở phần mới, cô Ló đã giàu hơn nhờ tiền đền bù đất dự án.

Năm 2020, nhân vật Linh do NSƯT Kim Oanh đảm nhận trong Đừng bắt em phải quên lại tiếp tục khiến người xem "sôi máu" vì "xấu từ ngoài vào trong". Với vai diễn này, nữ diễn viên có nhiều sáng tạo khiến khán giả "ghét hết nấc", từ tạo hình đến điệu cười, cái liếc mắt, giọng nói...

Kim Oanh từng chia sẻ: "Khi đọc xong kịch bản phim Đừng bắt em phải quên, tôi thấy ghét cay ghét đắng nhân vật Linh. Vậy thì lý do gì bắt khán giả phải yêu tôi? Bản thân tôi còn thấy nhân vật Linh quá vô duyên. Nhưng phải có một người bị ghét như Linh thì mới có các nhân vật được yêu chứ, đúng không?".

Với Kim Oanh, đây chính là vai diễn "ác" hơn cả Tuyết trong Những ngọn nến trong đêm hay Mây trong Sóng ở đáy sông chị từng thủ vai.

"Linh là một người thâm hiểm. Cô ta ghét đấy, biết đấy nhưng lúc nào cũng vui cười, thậm chí cả khi đang rất tức giận. Cô ta dùng nụ cười để lấy lòng người khác, để đâm sau lưng người khác.

Nhiều người nghĩ diễn như thế là vô duyên nhưng không sao cả, mỗi người có những tầng cảm xúc khác nhau khi xem. Ngoài kia, có rất nhiều người dùng nụ cười giống Linh để che lấp đi thủ đoạn", nữ nghệ sĩ bộc bạch.

Mây trong Sóng ở đáy sông, Tuyết của Những ngọn nến trong đêm hay Ló ở Ma làng thành công đến mức, có thời gian đi đâu chị cũng bị mọi người bàn tán, cạnh khóe là đanh đá, ghê gớm.

"Có hôm, khi đi ra đường, tôi bị người ta chỉ thẳng vào mặt và nói: "Con Tuyết, con Tuyết" hay "Kìa, con Mây kia kìa" rồi văng tục. Tôi không giận, ngược lại còn vui vì tôi vẫn được khán giả nhớ đến", Kim Oanh chia sẻ.

Nói về việc bị ghét trên phim, Kim Oanh thừa nhận, chưa có bộ phim nào mà chị không bị "ném đá". Diễn viên nói, chẳng qua là ngày xưa chưa có mạng xã hội. Bây giờ, khán giả sẽ mượn "bàn phím" để bày tỏ thái độ.

Thường xuyên đảm nhận những vai phản diện nhưng Kim Oanh không lo lắng bị nhàm chán vì với mỗi nhân vật, chị lại có lối diễn khác nhau. Nữ diễn viên rất say mê nghiên cứu tâm lý đời sống của những vai phản diện, vì thế càng về sau, chị lại càng phải làm tốt hơn và tốt hơn nữa.

"Các bạn hãy xem những nhân vật đanh đá mà tôi từng diễn, khi xếp cạnh nhau sẽ thấy các vai diễn không hề bị lặp lại. Việc này giống như một ổ khóa luôn có chìa khóa riêng. Khi nhận vai, tôi luôn tìm cho mình chìa khóa để mở ra những nhân vật dù cá tính, phản diện hay chính diện.

Tôi tìm những lối diễn khác nhau và quan sát để biến hóa sự phản diện đó trong cùng một dạng vai. Chính chìa khóa đó khiến khán giả thấy những nhân vật của tôi có sức hấp dẫn và thú vị riêng", Kim Oanh chia sẻ.