NSƯT Công Lý: “Chúng tôi sẽ không vì một vài ý kiến mà “kết liễu” Táo Quân”

Lần đầu tiên đảm nhận vai trò phó đạo diễn, cảm giác của anh có khác nhiều không so với khi làm diễn viên?

Thực ra, tôi đã nhiều lần làm công việc đạo diễn nên cũng không gặp khó khăn lắm khi đảm nhận vai trò phó đạo diễn của phim “Những cô gái trong thành phố”. Trước khi bước vào thực hiện cảnh quay ở mỗi một phân đoạn chúng tôi đều đã có sự thống nhất với nhau từ trước.

Với tư cách là phó đạo diễn phụ trách về diễn xuất, tôi trực tiếp làm việc với diễn viên, chuyển tải ý đồ của đạo diễn trong từng phân đoạn/bối cảnh đến từng người. Tôi rất thích thú với vai trò này.

Trong làng sân khấu có nhiều nghệ sĩ khi đứng tuổi họ sẽ dần rút khỏi vai trò biểu diễn để chuyển hẳn sang làm đạo diễn. Anh cũng đang mang tâm thế đó?

Tôi chưa bao giờ có ý nghĩ sẽ chuyển từ cái nọ sang cái kia. Tôi thích công tác đạo diễn nên đi học đạo diễn chứ không phải đi học để có cái bằng nhằm chuyển sang làm đạo diễn cho oách.

Việc học ở đây là để có kiến thức và đến một lúc nào đó có cơ hội tôi sẽ được thể hiện những điều mình đam mê, yêu thích và đã được học.

Lí do vì sao năm nay anh không tham gia bất kỳ một phim hài tết nào?

Nói thật năm nay tôi bận bù đầu, không có thời gian để tham gia hài tết. Riêng phim “Những cô gái trong thành phố” đã kéo dài 5 tháng mà vẫn chưa xong. Sắp tới lại còn chuẩn bị cho chương trình Gala Cười, Táo Quân và tham gia một số chương trình của Đài Truyền hình Việt Nam phát trong dịp tết. Đó là chưa kể rất nhiều công việc khác ở Nhà hát Kịch Hà Nội nơi tôi đang công tác.

Năm ngoái, một nghệ sĩ có đưa ra ý kiến Táo Quân nên dừng lại vì đã qua thời đỉnh cao. Cá nhân anh có đồng quan điểm?

Táo Quân đối với riêng tôi gần như là một món nợ, một nhân duyên lớn. Tôi nghĩ rằng, chương trình này chỉ có thể dừng lại khi nào khán giả cảm thấy nhàm chán hoặc không còn được như kỳ vọng so với 10 năm trước. Lúc đó, ê-kíp buộc phải tìm một hướng đi khác, hình thức khác… để thể hiện.

Ai dừng lại cứ việc dừng lại còn khán giả vẫn còn quan tâm và yêu mến thì chúng tôi không có lí do gì để dừng lại. Kể cả có tuổi rồi hoặc cách diễn bị cũ mà người xem vẫn còn muốn chúng tôi xuất hiện thì chúng tôi vẫn cố gắng không ngừng. Chúng tôi sẵn sàng tiếp thu mọi ý kiến của người xem để làm mới nhân vật, làm mới chương trình… chứ không vì một vài ý kiến mà sẽ “kết liễu” một chương trình đã trở thành đặc sản của đêm 30 tết.

Bản thân anh đã bao giờ cảm thấy nhàm chán khi nhiều năm qua vai Bắc Đẩu vẫn không có nhiều sự thay đổi?

Tôi nhận được khá nhiều câu hỏi như thế này mỗi năm. Tôi chỉ nghĩ rằng, tại sao khi nhắc đến Táo Quân người ta lại thường nhắc rất nhiều đến Bắc Đẩu. Với tư cách một nghệ sĩ biểu diễn, tôi thấy nhân vật đó không bình thường nên mới gây được sự chú ý của người xem.

Chính sự quan tâm của khán giả với vai diễn này nên tất cả các thành viên trong ê-kíp thực hiện Táo Quân, từ biên kịch đến đạo diễn rồi nhà thiết kế đều chăm chút cho vai này nhiều hơn.

Đúng là mười mấy năm nay, nhân vật này xuất hiện một màu như thế và khi nhắc đến nhân vật này khán giả cũng mặc định là sẽ như thế. Cho nên, bây giờ muốn làm khác đi cũng sẽ rất khó và cũng không nhất thiết phải làm khác đi làm gì. Bởi vì khi chúng tôi nghĩ ra hình thức thể hiện nhân vật Bắc Đẩu với hình hài và tính cách như vậy là để chuyển tải thông tin dễ hơn - lạ hơn những nhân vật khác.

Cũng đều đả kích hoặc đề cập một vấn đề nào đó nhưng các nhân vật khác chưa chắc làm người xem cảm nhận được tận cùng “sức nặng” mà qua mồm của Bắc Đẩu phát sẽ trở nên chát chúa, nanh nọc và đanh đá ngay.

Nhân vật bình thường có thể nói nhẹ nhàng được nhưng riêng đến Bắc Đẩu sẽ mặc định vấn đề sẽ bị xoáy sâu đến tận cùng. Và đó chính là cái làm người ta cảm thấy thấm thía, cảm thấy “đã”… bởi giải tỏa được cơn bức xúc trong lòng họ.

Nhờ cách xây dựng nhân vật Bắc Đẩu như thế mà mang lại những hiệu quả nhất định, góp thêm một màu sắc vào Táo Quân.

Táo Quân đã bước qua một hành trình kéo dài 15 năm. Vậy nếu năm nay được phép sáng tạo và làm mới nhân vật Bắc Đẩu, anh có muốn sẽ làm khác đi?

Tôi nghĩ điều đó không cần thiết. Cách đây khoảng 5 - 6 năm chúng tôi cũng đã nghĩ tới hướng làm khác đi nhưng nhận thấy không hiệu quả bằng cứ để nhân vật đó như thế. Đó chính là năm Nam Tào - Bắc Đẩu đổi vai cho nhau. Thực ra, đó chỉ là trò vui trên sân khấu thôi chứ không phải cách để chuyển tải nội dung.

Muốn thay đổi gì thì thay đổi nhưng vẫn phải dựa trên cốt lõi là kịch bản. Năm nay tôi chưa biết nội dung kịch bản của vai Bắc Đẩu sẽ như thế nào nhưng nếu có cơ hội nào đấy để nhân vật Bắc Đẩu khác đi thì chúng tôi cũng sẽ làm.

Để vào vai Bắc Đẩu anh phải “tấp” lên người hàng mớ quần áo, hàng mớ phụ kiện và trát cả mớ son phấn… Anh có cảm thấy khó chịu không khi một chút lỗi thôi sẽ khiến cho Bắc Đẩu ra hình hài khác?

Tôi từng nói, tôi cảm thấy mệt mỏi bởi mất hàng tháng trời tập đêm tập hôm nhưng cuối cùng chỉ để diễn có 4 tiếng đồng hồ trên sân khấu. Mà để có được hình ảnh rõ nét về Bắc Đầu trong 4 tiếng đó, không chỉ có thoại, có diễn xuất mà còn phải trải qua một công đoạn hóa trang cực kỳ phức tạp.

Điều khó nhất với Bắc Đẩu chính là phải giữ được cái giọng đặc trưng. Đáng ra tập đêm tập hôm thì hôm sau phải được nghỉ ngơi để giữ giọng mà cứ nheo nhéo như thế thì sẽ cực kỳ mệt đối với một nghệ sĩ biểu diễn. Tôi cảm thấy mệt mỏi vì sức khỏe chứ không mệt mỏi vì nhân vật.

Sau mỗi mùa Táo Quân, anh giải tỏa cảm giác mệt mỏi đó như thế nào?

Tôi giải tỏa cảm giác mệt mỏi đó bằng sự ghi nhận và động viên của khán giả. Sau khi chương trình phát sóng trong đêm giao thừa, ngày mồng 1 - mồng 2 tết đi chơi được mọi người khen “Ối giời ơi, năm nay cô Đẩu xinh thế”, “Năm nay cô Đẩu diễn ấn tượng thế” hoặc “Cô Đẩu năm nay có nhiều câu hay thế”… thì đúng là không có món quà nào bằng. Đối với cá nhân nhân vật Bắc Đẩu và cả ê-kíp thực hiện Táo Quân thì đó là lời cảm ơn trân trọng và chân tình nhất.

Anh có nghĩ là trong ngần đấy năm làm nghệ sĩ biểu diễn, món nợ lớn nhất cũng chính là món nợ với vai Bắc Đẩu?

Đúng là cũng có một phần bởi tôi được khán giả ghi nhận, quan tâm và yêu quý là nhờ vai diễn này. Tất nhiên, đi kèm với niềm hạnh phúc đó bao giờ cũng có cả những áp lực. Áp lực tăng dần theo mỗi năm. Cứ dịp cuối năm lại tự mình hình thành nên một áp lực “Đấy, khán giả người ta yêu quý như thế, đón chờ như thế… bây giờ phải làm cái gì để nhân vật Bắc Đẩu năm nay phải hơn năm trước.

Mình có thể không tạo ra một sự đột phá nào nhưng ít ra cũng không thể thụt lùi so với năm ngoái”. Nghệ sĩ nào tham gia Táo Quân cũng đều mang tâm thế như vậy chứ không chỉ riêng tôi. Tâm thế đó là phải cố làm sao để phải bằng năm ngoái chứ không thể kém hơn.

Cảm ơn anh đã chia sẻ thông tin.

Hà Tùng Long