Những nét xưa còn sót lại ở “làng cổ đẹp nhất Việt Nam”

Làng cổ Đông Sơn, phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hoá là một ngôi làng nhỏ nằm bên bờ con sông Mã. Ngôi làng nằm giữa một thung lũng nhỏ, phía trước có cánh đồng rộng màu mỡ, ba phía của làng được bao bọc bởi những quả đồi đất, núi đá xen kẽ nhau.

Những nét xưa còn sót lại ở “làng cổ đẹp nhất Việt Nam” - 2

Làng Đông Sơn có cấu trúc theo kiểu làng thuần nông. Vị thế của làng cho phép phát huy triệt để lợi thế của kinh tế ruộng nước và đất đồi. Hệ thống di tích: đình, chùa, miếu được tạo dựng và phân bố hợp lý tạo nên những cảnh bình dị giếng nước mái đình rất đỗi thân thương.

Một lối đi vào giữa làng cổ Đông Sơn hằn in những nét rêu phong, cổ kính.

Ngôi làng đã trải qua bao biến cố của lịch sử và sự vùi dập của chiến tranh cũng như thời gian.

Tại ngôi làng cổ này, các nhà khảo cổ học đã phát hiện ra những di vật bằng đồng có niên đại khoảng 2.500 năm. Khác với những ngôi làng nổi tiếng khác ở nước ta như Đường Lâm, Phước Tích, Mai Xá… ở làng cổ Đông Sơn còn hội đủ 5 yếu tố về khảo cổ, danh thắng, lịch sử văn hóa, cách mạng kháng chiến và kiến trúc.

Những con đường bê tông hóa đang len lỏi và dần thay thế cho những con đường lát gạch chỉ đỏ trong làng.

Ít có một làng quê Việt Nam nào có bề dày lịch sử nghìn năm và quá trình phát triển liên tục như làng cổ Đông Sơn. Làng cổ Đông Sơn được xem như một ''niên biểu'' về sự phát triển liên tục từ buổi các vua Hùng dựng nước cho đến thời hiện đại. Theo dòng lịch sử có thể thấy lịch sử của làng gắn liền với những bước thăng trầm của lịch sử vùng đất xứ Thanh.

Làng Đông Sơn có cách bố trí, sắp đặt, quy hoạch hết sức thông thái, khoa học giữa các cụm dân cư, đường ngõ và hệ thống thoát nước; lại thêm thế đất liền mạch theo chiều thoai thoải của núi Rồng nên dù có mưa gió, bão lụt thì làng vẫn được bảo vệ.

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử đến nay làng cổ Đông Sơn vẫn còn giữ được nhiều nét cổ kính của một làng quê nông nghiệp truyền thống. Hiện tại làng Đông Sơn nằm trong khu du lịch Hàm Rồng - điểm xuất phát của hành trình du lịch xứ Thanh.

Đông Sơn - làng quê điển hình thuần Việt còn lưu giữ cả một hệ thống các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể đủ khiến ai sinh ra từ đây cũng tự hào, ai qua đây cũng cảm phục và yêu mến.

Ngôi nhà cổ của cụ Lương Trọng Duệ, ở số 10 ngõ Trí được xây dựng từ khoảng hơn 200 năm trước. Căn nhà ban đầu được cất với một nhà chính 5 gian, 2 chái bằng gỗ tốt, lợp ngói âm dương mũi hài. Đây là một trong 13 ngôi nhà cổ còn sót lại tại làng cổ Đông Sơn.

Các vì, kèo, xà, bẩy... chạm trổ rất công phu, cầu kỳ mang đậm dấu ấn của kiến trúc nhà gỗ các tỉnh phía Bắc. Ngoài nhà chính còn có 2 nhà ngang đều là nhà 3 gian cũng được những người thợ kỳ công xây cất.