Những bí mật của cố nhạc sĩ Đoàn Chuẩn qua lời kể của con trai

Nhạc sỹ Đoàn Chuẩn (1924 – 2001) sinh ra ở Cát Hải, Hải Phòng. Cha ông là chủ hiệu nước mắm nổi tiếng Vạn Vân nổi tiếng thời bất giờ. Tuy nhiên, ông lại “phải lòng” tiếng đàn guitar Hawaii từ sớm nên đã tự mày mò học rồi viết nên những bản nhạc lay động biết bao thế hệ người nghe. 

Nam nhạc sĩ kết hôn năm 18 tuổi, sinh được 6 người con. Ngày xưa, nhạc sĩ Đoàn Chuẩn đẹp trai, phong lưu, cùng một lúc sở hữu tới 6 chiếc xe ô tô, trong đó có một chiếc giống hệt xe của Thủ hiến Bắc kỳ. Sinh thời, tài tử Ngọc Bảo - người được coi là hát nhạc Đoàn Chuẩn quyến rũ nhất đã phải thừa nhận: “Tôi là tay chơi có hạng đất Bắc kỳ nhưng vẫn thua xa Đoàn Chuẩn”.

Ngôi nhà của gia đình Đoàn Chuẩn nay vẫn ở số 9 phố Cao Bá Quát. Từ ngày ông bà mất, con cháu ông đã dùng căn phòng xưa ông vẫn thường ở vừa làm nơi thờ phụng, vừa để làm phòng lưu niệm với rất nhiều hình ảnh, hiện vật gắn bó với ông suốt 77 năm cuộc đời.  

Đoàn Chuẩn từng được mệnh danh là “Ông hoàng nhạc tình”, “Công tử Bạc Liêu xứ Bắc” rồi “Nhạc sĩ của mùa thu”... Người kính trọng cái tính quân tử cũng nhiều, người đắm đuối với những tình khúc của ông cũng lắm và từ đó người ta truyền tai nhau những giai thoại. 

Trong cuộc đời của mình, Đoàn Chuẩn sáng tác không nhiều, tuy nhiên, 19 nhạc phẩm đã công bố của ông đều là những nhạc phẩm “để đời” như: Đường về Việt Bắc, Lá đổ muôn chiều, Tình nghệ sĩ, Thu quyến rũ, Gửi gió cho mây ngàn bay, Gửi người em gái miền Nam… Cũng theo gia đình cố nhạc sĩ Đoàn Chuẩn, có thể còn một số sáng tác khác của ông “ở đâu đó” nhưng chưa tìm thấy.

Một trong những điều mà nhạc sĩ Đoàn Chuẩn được dư luận nhắc đến nhiều, đó là mối tình của ông với các “bóng hồng” – những người đã tạo nên nguồn cảm hứng giúp ông viết nên nhiều bản tình ca.

Cho đến bây giờ, mỗi khi nhắc nhớ về nhạc sĩ Đoàn Chuẩn, người ta vẫn thường rỉ tai nhau câu chuyện, nhạc sĩ họ Đoàn có đem lòng yêu mến một cô gái. Bấy giờ ở Hà Nội cũng có một công tử nhà giàu khác thích cô.

Có hôm, ông đến đón cô gái đó đi chơi thì thấy ô tô của vị công tử kia đỗ ở cửa từ bao giờ. Vậy là Đoàn Chuẩn liền cho hai chiếc xe khác đến “khóa” đầu, “khóa” đuôi, khỏi lùi, khỏi tiến, còn ông thì ngang nhiên vào đón người đẹp đi.

Tuy nhiên, trong chương trình “Người kể chuyện tình”, con trai của cố nhạc sĩ – nghệ sĩ Đoàn Đính cho biết, cha anh không bao giờ nhắc tới bất cứ người phụ nữ nào ngoài vợ. Anh nói: “Bố không bao giờ nhắc đến bất kì một người phụ nữ nào khác ngoài mẹ tôi. Gia đình tôi rất nghiêm khắc. Những chuyện mà dư luận đồn thổi, trong gia đình tôi không bao giờ được nghe và cũng không được phép tò mò”.

Với cố nhạc sĩ Đoàn Chuẩn, vợ ông – bà Nguyễn Thị Xuyên là người duy nhất được ông nhắc đến trong gia đình một cách trang trọng. Nhắc đến người mẹ của mình, nghệ sĩ Đoàn Đính cho biết, bà là người phụ nữ yêu chồng thương con và một lòng một dạ vì chồng. Dù chồng là nhạc sĩ, luôn bị dư luận đồn thổi là có nhiều “bóng hồng” xung quanh nhưng bà vẫn tin tưởng chồng và không bao giờ ghen tuông hay làm gì khiến chồng phải phiền lòng.

“Mẹ tôi rất tự hào vì ca khúc “Đường về Việt Bắc” là bố viết riêng tặng mẹ. Mẹ bảo chỉ cần một bài đó là đủ rồi, còn những bài hát khác bố viết tặng ai hay liên quan đến ai thì mẹ cũng không phiền lòng”, nghệ sĩ Đoàn Đính chia sẻ.

Một trong những kỷ niệm mà nghệ sĩ Đoàn Đính nhớ nhất về bố mẹ mình, đó là năm 2007, 6 năm sau ngày nhạc sĩ Đoàn Chuẩn ra đi thì mẹ anh cũng theo ba về cõi vĩnh hằng. Thế nhưng, 3 ngày sau khi bà mất, một lần nghệ sĩ Đoàn Đính bất chợt nằm mơ thấy bố và mẹ gặp nhau và ôm chầm lấy nhau.

“Điều này khiến tôi tin rằng ở cõi bên kia cũng có sự sống, và có lẽ bố mẹ tôi đã rất hạnh phúc khi được gặp lại nhau”.

Nói về bút danh Đoàn Chuẩn – Từ Linh, nghệ sĩ Đoàn Đính cho biết, có lần cha anh từng tâm sự với con trai lớn của ông (hiện ở Canada) về bút danh này. Theo đó, Từ Linh là một người em kết nghĩa rất thân thiết mà ông vô cùng trân trọng.

“Bố nói rằng, các ca khúc của bố là nhật kí tình yêu của bố, mà nhật kí là riêng biệt, không bật mí cho người khác được. Đoàn Chuẩn – Từ Linh là một cái tên đẹp, vậy thì chỉ cần ghi nhớ điều đó là đủ, cần gì phải tìm hiểu cho kĩ ngọn ngành. Trân trọng những tác phẩm của ông là ông hạnh phúc rồi”, nghệ sĩ Đoàn Đính nói.

Đoàn Chuẩn có 6 người con nhưng chỉ có duy nhất Đoàn Đính - con trai thứ 3 là đam mê và có năng khiếu với guitar Hawaii. Năm đầu tiên, ông cho Đoàn Đính theo học một thầy giáo ở Cửa Nam (Hà Nội) khi kiến thức nhạc lý căn bản đã vững, lúc đó ông mới trực tiếp chỉ dạy. Có lần con lơ đãng, không thuộc bài, ông bắt ngồi đàn đúng 5 tiếng đồng hồ.

“Ông cụ nhà tôi có cái đặc biệt là không khen con bao giờ, lúc ưng lắm ông cũng chỉ: “Chơi như thế là được đấy!”. Có lẽ thế mà giờ đây tôi chơi đàn cũng được” - Đoàn Đính nhận xét về bản thân mình cũng bằng một câu nói giống hệt cha mình khi xưa.

Năm 2001, ông thanh thản về cõi vĩnh hằng, Hà Nội xót xa tiễn đưa một nghệ sĩ tài hoa. Trước lúc mất,  người nhà hỏi ông có muốn được nghe lại những bản nhạc mà ông đã từng viết nên hay không. Ông gật đầu và ra dấu muốn được nghe lại bản “Vĩnh biệt” (còn có tên khác là “Vàng phai mấy lá”) qua giọng ca Ánh Tuyết. 

Hà Tùng Long

Ảnh: Hoàng Khôi