Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: "Ngày thơ Việt Nam 2024 là bản hòa âm đất nước"

Ngày 16/2 (mùng 7 Tết Giáp Thìn) tại Hà Nội, Hội Nhà văn Việt Nam đã tổ chức họp báo Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22. 

Ngày thơ Việt Nam lần thứ 21 lần đầu tiên diễn ra tại Hoàng thành Thăng Long vào năm 2023 đã nhận được sự hưởng ứng và tán thưởng của công chúng yêu thơ cả nước.

Năm nay, Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22 với chủ đề Bản hòa âm đất nước, tiếp tục được tổ chức tại địa điểm linh thiêng này.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - cho biết, Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22 năm nay được tổ chức nhằm giới thiệu đến với công chúng những di sản thi ca quý báu trong kho tàng thi ca 54 dân tộc Việt Nam và những tác phẩm tiêu biểu của các nhà thơ dân tộc hoặc tác phẩm viết về thiên nhiên, vùng đất, con người các dân tộc Việt Nam trên mảnh đất hình chữ S thân yêu.

Ở đó, các nhà thơ được mời đến có những giọng thơ riêng biệt, mang bản sắc của dân tộc họ mà có lẽ chỉ cần họ xuất hiện trên sân khấu, thông qua trang phục, phong cách, khán giả đã cảm thấy vô cùng thú vị.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều cũng nhấn mạnh, đoàn kết dân tộc vô cùng quan trọng và Ngày Thơ Việt Nam cũng mang tinh thần đó. 

"Hội Nhà văn Việt Nam sẽ mời các nhà thơ, nhà văn đại diện các dân tộc thiểu số Việt Nam như Kinh, Tày, Thái, Mường, Dao... từ nhiều miền đất nước về Hoàng thành Thăng Long để cùng cất lên những bài ca về con người, về dân tộc và về những điều tốt đẹp; tham gia hội thảo, tọa đàm để bàn về bản sắc văn hóa dân tộc trong các sáng tạo thi ca, các giải pháp để vừa có thể giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, vừa đưa văn hóa dân tộc tiếp cận với hiện đại, vươn ra thế giới... Ngày thơ năm nay sẽ thực sự là một bản hòa âm đất nước", nhà thơ Nguyễn Quang Thiều bày tỏ.

Nhà thơ Hữu Việt - Phó Trưởng Ban Đối ngoại Hội Nhà văn Việt Nam, Ban Tổ chức Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22 - chia sẻ, điểm nhấn năm nay là sự góp mặt của các nhà thơ quốc tế tại Đêm thơ Nguyên Tiêu.

Đây cũng chính là bước đệm để Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức Liên hoan Thơ Quốc tế kéo dài khoảng một tuần trong năm 2025. 

Các nhà thơ quốc tế với tình yêu dành cho thơ ca Việt Nam sẽ giao lưu và đọc thơ bằng tiếng Việt trong Đêm thơ Nguyên Tiêu tại Hoàng thành Thăng Long vào ngày Rằm tháng Giêng, tức 24/2.

Tác giả kịch bản tổng thể, Tổng đạo diễn Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22 - Lê Quý Dương - cho hay, chủ đề Ngày thơ Việt Nam năm nay là "Bản hòa âm đất nước" có sức gợi mở và truyền cảm hứng tới cả những người sáng tạo và thưởng thức. Hoa văn, họa tiết, thơ ca và các chất liệu văn hóa dân tộc sẽ được tận dụng triệt để trong Ngày thơ.

Theo Ban Tổ chức, Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22 sẽ diễn ra trong 2 ngày: 23 và 24/2 (tức 14 và 15 tháng Giêng).

Từ ngày 14 tháng Giêng, công chúng có thể bắt đầu tham quan Nhà ký ức, Đường thơ, tham gia trò chơi Đố thơ; các buổi giao lưu giới thiệu tác giả, tác phẩm của các nhà thơ trẻ; các nhà thơ đã thành danh; hoạt động của một số câu lạc bộ thơ trong các Quán thơ do ban tổ chức sắp xếp.

Ngày Rằm tháng Giêng (24/2) sẽ diễn ra những sự kiện chính của Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22.

Buổi sáng là tọa đàm Từ bản lĩnh đến bản sắc của nhà thơ do nhà thơ Nguyễn Bình Phương - Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam - chủ trì, với sự tham gia của nhiều nhà thơ, học giả, nhà lý luận phê bình văn học để lý giải về mối quan hệ vừa đồng nhất, vừa riêng biệt giữa bản lĩnh và bản sắc của công việc sáng tạo thi ca.

Buổi tối là Đêm thơ mang tên Bản hòa âm đất nước, bắt đầu với màn biểu diễn cồng chiêng của đồng bào dân tộc Mường do các nghệ sĩ tỉnh Hòa Bình thực hiện quanh 22 đài đuốc, tương ứng với con số Ngày thơ Việt Nam lần thứ 22. 

Chương trình Đêm thơ gồm 4 phần, giới thiệu các tác phẩm truyện thơ, sử thi trong kho tàng văn học dân gian của đồng bào các dân tộc Việt Nam: Bách điểu bách hoa của dân tộc Tày; Đẻ đất đẻ nước của dân tộc Mường và Xống chụ xonxao (Tiễn dặn người yêu) của dân tộc Thái...

Đây là những kiệt tác thi ca trong kho tàng văn học dân gian của đồng bào các dân tộc Việt Nam.

Ngoài ra, thơ của 16 tác giả trong nước và quốc tế sẽ do tác giả trực tiếp đọc thơ hoặc được các nhà thơ, nghệ sĩ ngâm thơ trình bày.

Có thể kể tên một số nhà thơ có tác phẩm tại Đêm thơ: Nông Quốc Chấn, Dương Khâu Luông (dân tộc Tày); Lò Ngân Sủn (dân tộc Giáy); Pờ Sảo Mìn (dân tộc Pa Dí), Lý Hữu Lương (dân tộc Dao), Kiều Mai Ly (dân tộc Chăm), Thạch Đờ Ni (dân tộc Kmer), Thái Hồng (dân tộc Hoa); Bùi Tuyết Mai (dân tộc Mường); Cầm Giang - Bạc Văn Ùi, Đỗ Thị Tấc, Nguyễn Phúc Lộc Thành (dân tộc Kinh)…

Chương trình Đêm thơ năm nay là sự kết hợp hài hòa, cân đối các yếu tố sân khấu hóa trong trình diễn thơ, sử dụng các hiệu ứng âm nhạc, diễn xướng, âm thanh, ánh sáng, trang phục…

Song song với việc duy trì lối đọc thơ truyền thống của các nhà thơ, Ban Tổ chức mong muốn đem đến sự thưởng thức trọn vẹn những tác phẩm thơ xuất sắc của các nhà thơ dân tộc cho khán giả.

Thiết kế Ngày thơ năm nay có nhiều nét mới, độc đáo, tạo nên không gian mang ý nghĩa đặc biệt.

Chương trình được tổ chức vào ngày Rằm tháng Giêng nên vầng trăng được chọn làm ngôn ngữ thiết kế không gian mỹ thuật. Cổng thơ là những vầng trăng non uốn lượn trên hành trình tròn đầy vào đúng Rằm.

Bước qua Cổng thơ là Đường thơ được trang trí bằng những mầm lá non cách điệu, với họa tiết trên trang phục của đồng bào các dân tộc Việt Nam, trên mỗi mầm lá viết 1 câu thơ hay do Ban Tổ chức tuyển chọn. Tổng cộng sẽ có 54 câu thơ, tương ứng với con số 54 dân tộc.

Tiếp đến là Cây thơ, trên đỉnh cây thơ là một nửa vầng trăng, bên dưới là 54 câu đố thơ được treo trên cành cây. Khán giả có thể tham gia trò đố vui: Đọc câu thơ, gọi đúng tên tác giả và nhận phần thưởng. Điểm đến cuối cùng là sân khấu chính - một vầng trăng trọn vẹn, kết thúc hành trình của vầng trăng non từ cổng thơ đến nơi diễn ra Đêm thơ.

Năm nay, Ban Tổ chức tiếp tục xây dựng không gian Nhà ký ức - nơi trưng bày kỷ vật, hiện vật, tác phẩm của 12 nhà thơ tiêu biểu, trung tâm là nhà thơ - Chủ tịch Hồ Chí Minh và 11 nhà thơ người dân tộc đã đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật.

Nhà ký ức mang hình dáng kiến trúc một ngôi nhà dài truyền thống của đồng bào Tây Nguyên.

Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều khẳng định: "Có thể nói, những ý tưởng thiết kế trên là nét mới, độc đáo, tạo nên không gian mang ý nghĩa đặc biệt của Ngày thơ Việt Nam năm nay".