Một lần “đạo” tranh, “đạo” ảnh sẽ khai trừ

Đây là hình thức kỷ luật nặng nhất từ trước tới nay mà Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam vừa áp dụng nhằm chấn chỉnh hội viên. Không chỉ có Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam mà Hội Mỹ thuật Việt Nam cũng vừa quyết định sửa điều lệ để thẳng tay với nạn vi phạm bản quyền tác phẩm.

Nghiêm khắc với “đạo” ảnh

Việc khai trừ ông Bùi Vy Vân (Bình Dương) ra khỏi Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam đã cho thấy sự quyết liệt của hội đối với nạn “đạo” ảnh. Bức ảnh “Ruminant” của ông đã cắt một phần bức ảnh “Sắc phục Chăm” của tác giả Đỗ Hữu Tuấn rồi chỉnh sửa và ghép vào một phần tác phẩm khác. Nạn nhân của việc vi phạm bản quyền là Đỗ Hữu Tuấn lên tiếng khi tác phẩm này đang tham dự cuộc thi ảnh quốc tế ISF 2014. Không cần tới trình độ nhiếp ảnh cao siêu, ai cũng có thể nhận thấy bức ảnh này đã đạo 100% bức ảnh “Sắc phục Chăm” của nhà nhiếp ảnh Đỗ Hữu Tuấn. Tuy vậy, ngay sau khi nhận được đơn khiếu nại của NSNA Đỗ Hữu Tuấn, Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam đã thành lập Hội đồng thẩm định gồm 6 nhà nhiếp ảnh tên tuổi như Chủ tịch Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam Vũ Quốc Khánh, Lý Hoàng Long, Lê Xuân Thăng… để xác minh bức ảnh “Ruminant” có đạo ảnh “Sắc phục Chăm”.

"Sắc phục Chăm"- Đỗ Hữu Tuấn

Kết luận của Hội đồng thẩm định thì nhiều người cũng đoán ra nhưng điều bất ngờ nhất được tạo ra từ phía ông Bùi Vy Vân. Chưa cần tới Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam thành lập hội đồng thì chính nhà nhiếp ảnh này đã xác nhận việc ông đạo ảnh của tác giả Đỗ Hữu Tuấn với lý do thanh minh rất… ngây ngô rằng: “Tôi thấy bức ảnh đó trên mạng, đẹp thì lấy thôi. Tôi cũng nghĩ nếu chỉ gửi bức ảnh đó dự thi ở các cuộc thi quốc tế thì cũng... không ảnh hưởng gì”. Dù sau đó, ông Bùi Vy Vân đã có thái độ cầu thị sửa sai như xin lỗi tác giả Đỗ Hữu Tuấn, gửi đơn tới Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam trình bày sự việc và mong muốn được tiếp tục ở lại hội. Tuy vậy, trước vi phạm bản quyền quá rõ ràng, Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam đã quyết định khai trừ ông Bùi Vy Vân, nhà nhiếp ảnh vừa được kết nạp 2 năm.

Phạt mạnh liệu có kết quả?

Trước đây, Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam đã nhiều lần đứng ra thẩm định việc tranh chấp bản quyền ảnh hay tố “đạo” ảnh giữa các tác giả. Một phần vì tình cảm giữa các hội viên, một phần vì căn cứ trên mức độ sai phạm nên nhiều vụ việc đã được “hòa giải”. Nhưng gần đây, số lượng và mức độ vi phạm bản quyền ảnh gia tăng nên Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam đã vào cuộc quyết liệt hơn.

“Ruminant” - Bùi Vy Vân “đạo” ảnh của NSNA Đỗ Hữu Tuấn

Ngoài ra, ở lĩnh vực tạo hình, các vụ việc vi phạm bản quyền cũng đang tăng lên từng ngày. Những vụ được phát hiện chỉ nhỏ như hạt cát giữa sa mạc thông qua các cuộc thi, các cuộc triển lãm. Còn việc chép tranh, ăn cắp ý tưởng, ăn cắp môtíp tranh diễn ra tràn lan. Vì thế, động thái sửa đổi điều lệ của Hội Mỹ thuật Việt Nam đối với các tác giả “đạo” tranh sẽ bị khai trừ khỏi hội, được xem như bước đi tích cực nhằm thể hiện thái độ với việc ăn cắp bản quyền.

Gần đây nhất, trong cuộc phát động triển lãm Mỹ thuật Việt Nam 2015, ông Vi Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm cho biết: “Nạn sao chép tác phẩm vẫn là vấn đề nhức nhối trong công tác quản lý hoạt động mỹ thuật hiện nay. Tại các cuộc triển lãm mỹ thuật toàn quốc trước kia, năm nào cũng xảy ra vấn đề vi phạm bản quyền. Hình thức xử lý kỷ luật mạnh nhất là tước giải hoặc dỡ tranh nhưng qua mỗi lần tổ chức, Ban tổ chức chưa khi nào không nhận được đơn trình bày của “nạn nhân”. Chính vì thế, động thái mạnh mẽ từ phía Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam và Hội Mỹ thuật Việt Nam dù không thể bao quát hết lĩnh vực tạo hình và bộ môn nghệ thuật của ánh sáng nhưng ít nhiều cũng tạo nên những ranh giới và mang tính răn đe các hội viên trước nạn “đạo” tranh, “đạo” ảnh.

Theo Phạm Thu Hương

An ninh Thủ đô