"Mộng uyên ương hồ điệp": Ca khúc gây thương nhớ của "Bao Thanh Thiên"

"Tân uyên ương hồ điệp mộng" (hay "Mộng uyên ương hồ điệp") là tên một bài hát tiếng Hoa, do ca sĩ, nhạc sĩ Hoàng An sáng tác và thể hiện. Ca khúc được sáng tác từ đầu năm 1993, sau đó, được sử dụng làm ca khúc nhạc phim truyền hình Hoa ngữ "Bao Thanh Thiên" (1993).

Cùng với sự thành công của bộ phim, bài hát trở thành một trong những bản hit thành công nhất trong thị trường âm nhạc Hoa ngữ. Cho tới tận hôm nay, đây vẫn là ca khúc được nhiều người yêu thích bởi có ca từ và giai điệu đẹp, nhiều ý nghĩa, gắn bó với một bộ phim truyền hình được yêu thích.

Bài hát được nhạc sĩ Hoàng An viết ra trong một giai đoạn trầm lắng của cuộc sống hồi cuối năm 1992. Khi ấy, Hoàng An 30 tuổi, vẫn đang loay hoay trong sự nghiệp, ông chưa có được cú hích thăng hoa.

Lúc này, vợ ông lại vừa bị một tai nạn bỏng, Hoàng An cùng lúc chăm sóc cả vợ và con gái nhỏ mới được một tuổi. Nghĩ tới sự nghiệp của mình còn đang "lận đận", tới cảnh nhà còn bao nhiêu việc phải lo, Hoàng An có nhiều tâm sự. Kỳ thực, câu cuối trong bài hát - "Chi bằng hãy cứ nhẹ nhàng ngủ yên" - được ông viết ra từ xúc cảm khi... ru con ngủ.

Hồi năm 1992, trong một lần bế con gái nhỏ ra ngoài tản bộ, một giai điệu cổ bỗng vang lên trong đầu, Hoàng An nhanh chóng chạy về nhà ghi nhanh lại giai điệu hay vừa vang lên trong trí óc. Rất nhanh trong những ngày sau đó, ông viết xong phần lời cho ca khúc. Bối cảnh để Hoàng An viết nên ca khúc nổi tiếng này chính là khi ông loanh quanh trong căn nhà khiêm tốn giản dị của mình.

Hoàng An muốn tìm những câu chữ cổ điển cho ca khúc này, nên ông đã tìm đến những câu thơ cổ để tạo nên một ca khúc được yêu thích suốt gần 3 thập kỷ qua.

Màu sắc âm nhạc cổ điển, kết hợp với lời thơ cổ chứa đựng những quan điểm có nguồn gốc Phật giáo khiến bài hát có sức sống bền bỉ. Khi tách ra đứng riêng một mình, "Mộng uyên ương hồ điệp" vẫn là một ca khúc có sức sống riêng mãnh liệt:

"Chuyện hôm qua như dòng nước chảy về đông, ta không sao giữ lại được

Hôm nay lại có bao chuyện ưu phiền làm rối cả lòng ta

Rút dao chém xuống nước, nước càng chảy mạnh

Nâng chén tiêu sầu, càng sầu thêm

Gió sớm mai thổi đi bốn phương

Xưa nay chỉ thấy người nay cười

Có ai nghe thấy người xưa khóc

Hai tiếng ái tình thật đắng cay

Muốn hỏi cho rõ một câu, hay giả vờ ngây ngô

Biết ít, biết nhiều, khó biết cho đủ

Giống như đôi uyên ương hồ điệp

Trong những năm tháng gian truân

Ai có thể thoát khỏi mối sầu nhân thế

Đôi uyên ương hồ điệp giữa thế gian đầy hương hoa

Tồn tại nơi nhân thế đã là điều diệu kỳ

Đâu cần phải bay lên tận trời xanh

Chi bằng hãy cứ nhẹ nhàng ngủ yên".

Sự thành công của bộ phim truyền hình "Bao Thanh Thiên" (1993) đã là bệ đỡ hoàn hảo để ca khúc trở nên nổi tiếng, lan truyền và tiếp tục được yêu thích suốt một thời gian dài. Đây là ca khúc tiêu biểu trong sự nghiệp sáng tác của Hoàng An, giúp ông bước ra khỏi một giai đoạn khó khăn trong sự nghiệp và được công chúng biết tới, yêu mến.

Hiện tại, nghệ sĩ Hoàng An đã ở tuổi 59, sau khi trải qua một ca phẫu thuật tim cách đây vài năm, nam nghệ sĩ đã tích cực tham gia các sự kiện trở lại. Cho tới tận hôm nay, ông vẫn tiếp tục nhận được tiền bản quyền từ ca khúc này.

Trong sự nghiệp của mình, ông sáng tác hơn 100 ca khúc, nhưng "Mộng uyên ương hồ điệp" chính là ca khúc đưa lại... lợi nhuận tài chính ổn định nhất cho ông.

Nhớ lại thời kỳ sáng tác ca khúc này, nam nghệ sĩ tâm sự: "Thời điểm năm 1992, tôi cảm thấy rất khó khăn, lúc ấy, tôi đã bước qua tuổi 30, một vợ, một con gái một tuổi. Đã hoạt động âm nhạc nhiều năm nhưng tôi vẫn không có được sự nghiệp ổn định, giai đoạn ấy, tôi còn thất nghiệp dài.

"Rất thất vọng nhưng tôi hiểu mình cần tìm cách xoa dịu nỗi lòng, bởi tâm hồn chính là khởi phát của mọi ước mơ mà tôi theo đuổi. Trong năm đó, vợ tôi gặp phải một tai nạn bỏng nên cô ấy phải ở nhà dưỡng bệnh.

"Tôi làm mọi việc nhà và chăm sóc vợ con. Lúc đó trên vai tôi còn cả gánh nặng kinh tế vì đang có nhiều khoản nợ, nợ cả tiền mua nhà. Nhớ lại thời điểm khi tôi sáng tác ca khúc 'Mộng uyên ương hồ điệp' hồi năm 1992, đó thực sự là một năm quá đỗi khó khăn đối với cuộc sống riêng của tôi".

Trong hoàn cảnh ấy, Hoàng An không trở nên bi lụy, ông tự điều chỉnh suy nghĩ, thái độ của mình, sao cho vững vàng, lạc quan, tích cực nhất, thời gian ấy, ông cũng thường tìm đọc về Phật giáo, về thơ cổ để có được sự tĩnh lặng, cân bằng tốt hơn.

Thực tế, chính vì có giai đoạn khó khăn ấy, nên ông mới tìm tới Phật giáo và thơ cổ, và chính những hiểu biết này đã góp phần quan trọng để ông sáng tác nên ca khúc nổi bật nhất trong sự nghiệp của mình.

Trong thời gian qua, khi dịch bệnh Covid-19 khiến nhiều người gặp khó khăn, khủng hoảng trong cuộc sống, nhạc sĩ Hoàng An đã chia sẻ nhiều hơn về thời điểm khó khăn nhất khiến mình sáng tác nên ca khúc "Mộng uyên ương hồ điệp". Ông hy vọng câu chuyện của mình có thể truyền đi thông điệp tích cực, để mọi người bình tĩnh hơn, và tin rằng khó khăn nào rồi cũng sẽ qua.